Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(42)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div146
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
53
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2081
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
42
"
file
="
078
"
n
="
79
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
te, ac uelocitate, ut perſpicuum eſt ex peridos omnium motuum, quas auctor
<
lb
/>
retulit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2082
"
xml:space
="
preserve
">Vnde inter omnes octo ſphæras inferiores ſphæra ſtellarum fixarum,
<
lb
/>
quoniam propinquiſſima eſt primo mobili, tradiſſime ſuum curſum perficit: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2083
"
xml:space
="
preserve
">In
<
lb
/>
ter ſeptem uero planetas, quia Saturnus eſt ſupremus, etiã proprio motu tar-
<
lb
/>
dius, quàm cæteri, incedit: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2084
"
xml:space
="
preserve
">Luna denique, quoniam maximè à primo mobili re
<
lb
/>
cedit, celerrime ſuum motum abſoluit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2085
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2086
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Sed</
emph
>
quoniam auctor locutus eſt hic de numero orbium cœleſtium, motu
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2087
"
xml:space
="
preserve
">ordine eorundem, operæpretium me facturũ arbitror, ſi paulo uberius expli
<
lb
/>
cem, quotnam ſint cœli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2088
"
xml:space
="
preserve
">quo artificio, induſtriaque eorũ numerus ab Aſtro-
<
lb
/>
nomis ſit repertus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2089
"
xml:space
="
preserve
">Deinde quot motibus moueantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2090
"
xml:space
="
preserve
">qua ratione ipſi mo-
<
lb
/>
tus ſint deprehenſi: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2091
"
xml:space
="
preserve
">Poſtremo quiſnam ordo inter orbes cœleſtes ſtatuatur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2092
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div149
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
54
">
<
head
xml:id
="
echoid-head58
"
xml:space
="
preserve
">DENVMERO ORBIVM CAELESTIVM.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2093
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">ANtiqvorvm</
emph
>
philof
<
unsure
/>
ophorum nonnulli unicum duntaxat
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-078-01
"
xlink:href
="
note-078-01a
"
xml:space
="
preserve
">Sententia
<
lb
/>
corum, qui
<
lb
/>
vnicum cę
<
lb
/>
lũ ponunt.</
note
>
cœlum eſſe affirmabant, quos pauci admodum ex recentioribus
<
lb
/>
imitantur, hac unica perſuaſi ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2094
"
xml:space
="
preserve
">Omnis ſcientia noſtra ſe-
<
lb
/>
cundum philoſophorum dogmata, à ſenſu oritur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2095
"
xml:space
="
preserve
">Cũ igitur, quo-
<
lb
/>
tieſcun que ad cœlum oculos attollimus, non percipiamus uiſu
<
lb
/>
multitudinem cœlorum, (Sol enim, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2096
"
xml:space
="
preserve
">Luna, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2097
"
xml:space
="
preserve
">reliquæ omnes ſtellæ, in uno
<
lb
/>
eodemq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2098
"
xml:space
="
preserve
">cœlo uidentur exiſtere) cœlumq́ue ipſum ſub nullum alium ſenſum,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-078-02
"
xlink:href
="
note-078-02a
"
xml:space
="
preserve
">Cõfutatio
<
lb
/>
ſentẽtiæ eo
<
lb
/>
rũ qui uni-
<
lb
/>
cum cęlum
<
lb
/>
ponunt.</
note
>
præter uiſum, cadere poſſit, non eſt, cur plures cœlos uno ponamus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2099
"
xml:space
="
preserve
">Verũ hæc
<
lb
/>
ſententia nulla ratione defendi poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2100
"
xml:space
="
preserve
">Nullum enim corpus poteſt ſimul eodẽ
<
lb
/>
tẽpore moueri oppoſitis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2101
"
xml:space
="
preserve
">contrarijs motibus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2102
"
xml:space
="
preserve
">Nam dum aſcendit, ſimul deſcẽ
<
lb
/>
dere nequit; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2103
"
xml:space
="
preserve
">Et dum ex hoc loco in illum pergit, impoſſibile eſt, ut eodem tem
<
lb
/>
poris momento ex illo loco in hunc tendat, cum hæc inter ſe pugnent: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2104
"
xml:space
="
preserve
">Atqui
<
lb
/>
in aſtris reperiuntur diuerſi motus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2105
"
xml:space
="
preserve
">oppoſiti; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2106
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo aſtra non per ſe mo-
<
lb
/>
ueãtur, ut piſces in aqua, uel aues in aere, ut Ariſtoteles vult cum philoſophis,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2107
"
xml:space
="
preserve
">nos paulo poſt demonſtrabimus, ſed ad motum orbis, in quo ſunt, ſicuti no-
<
lb
/>
dus in tabula ad motum tabulę, uel clauus infixus in rota aliqua ad motũ rotæ;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2108
"
xml:space
="
preserve
">oportebit concedere plures cęlos, quam unum, in quibus reponãtur aſtra illa,
<
lb
/>
quæ diuerſis lationibus ciẽtur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2109
"
xml:space
="
preserve
">Quòd uero diuerſi motus in aſtris reperiantur,
<
lb
/>
partim conſtat ex ijs, quæ auctor ſupra expoſuit de duplici motu corporũ cœle
<
lb
/>
ftium, ab oriente uidelicet in occidentẽ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2110
"
xml:space
="
preserve
">contra, àb occidente in orientem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2111
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
partim uero, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2112
"
xml:space
="
preserve
">multo dilucidius in ſequentibus eluceſcet, quando de cœlorũ
<
lb
/>
motibus diſputabimus, ubi ẽt oſtendemus, quanã induſtria ab Aſtronomis ſint
<
lb
/>
obſeruati. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2113
"
xml:space
="
preserve
">Explẽodda igitur eſt, tanquã uana, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2114
"
xml:space
="
preserve
">inutilis hæc ſentẽtia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2115
"
xml:space
="
preserve
">Ad ratio
<
lb
/>
nem uero, quã auctores huius ſententiæ afferunt, reſpondendũ eſt, Verum qui-
<
lb
/>
dem eſſe, noſtram ſcientiã, dum in hac mortali uita ſumus, à ſenſibus oriri; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2116
"
xml:space
="
preserve
">ſed
<
lb
/>
negandũ eſt, non plures cęlos ſenſu percipi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2117
"
xml:space
="
preserve
">Quamuis enim uiſu non cõprehen
<
lb
/>
damus cœlorũ multitudinem, immo ne unum quidem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2118
"
xml:space
="
preserve
">tamen uiſu percipimus
<
lb
/>
aſtra plurima, eaque diuerſis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2119
"
xml:space
="
preserve
">oppoſitis motibus cõtinue cieri deprehẽdimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2120
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Quare propter hãc motuum diuerſitatem plures orbes neceſſario ponẽdi ſunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2121
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2122
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Alii</
emph
>
igitur, ut fuere omnes fere Aegyptii, Chaldæi multum Aſtrologiæ
<
lb
/>
dediti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2123
"
xml:space
="
preserve
">alii Aſtronomi ad tempora uſque Platonis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2124
"
xml:space
="
preserve
">Ariſtotelis, octo ſaltẽ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-078-03
"
xlink:href
="
note-078-03a
"
xml:space
="
preserve
">Sententia
<
lb
/>
corum, qui
<
lb
/>
octo co@los
<
lb
/>
ponunt.</
note
>
cœlos eſſe aſſeruerunt, propter octo diſtinctos motus, quos in ſideribus obſer-
<
lb
/>
uarunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2125
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim Solem, ac Lunam, nec non reliquas omnes ſtellas uiderent
<
lb
/>
continue moueri ab oriente uerſus occidentem, diuturna conſideratione, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>