Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000053">
                <pb pagenum="4" xlink:href="025/01/008.jpg"/>
              ad Occaſum inferiores ſphæræ tanta velocitate ferri dicuntur, vt ſtella
                <lb/>
              fixa ſub Æquatore, vnico temporis minuto leucarum miriadas conficiat,
                <lb/>
              quod certè non fidem modo, verùm etiam cogitationem ipſam ſuperat.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000054">Hunc porrò motum ablegamus, & ſimplici ac diurna telluris globi circa
                <lb/>
              ſuum centrum turbinatione, ſeu revolutione præfatum motum ſup­
                <lb/>
              plemus. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000055">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000056"> Ab hoc vltimo incipio; quia nonnulli multam vim in eo fa­
                <lb/>
              ciunt; cum tamen me parum, aut nihil proſus afficiat; nempe diverſas
                <lb/>
              motuum velocitates per comparationem quamdam optimè intelligimus;
                <lb/>
              Sit enim quodlibet terræ punctum in æquatore, ſuppoſita veſtra hypo­
                <lb/>
              theſi, illud, vt probè noſti, in turbinatione præfati globi, præſcindendo
                <lb/>
              a motu centri, ita movetur, aſſumpto ſcilicet, quodam medio motu, vt vo­
                <lb/>
              cant, vt ſingulis horis 900. circiter miliaria Italica conficiat, 15.verò ſin­
                <lb/>
              gulis minutis primis, vno denique ſecundo minuto, 250. paſſus geome­
                <lb/>
              tricos, hoc eſt 1250. pedes; vt autem comparationem inſtituam, conſide­
                <lb/>
              ro motum glandis plumbeæ ex maiore catapulta exploſæ, quæ vno ſecun­
                <lb/>
              do minuto 1000. pedes circiter conficit; vnde vides punctum illud paulò
                <lb/>
              dumtaxat velociùs moveri. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000057">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000058"> Suſtine tantiſper; neſcio quid intelligas per illum medium
                <lb/>
              motum. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000059">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000060"> Intelligo motum æquabilem, ita vt ſingulis horis punctum
                <lb/>
              illud æquale ſpatium decurrere cenſeatur, cùm tamen ſecus ac­
                <lb/>
              cidat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000061">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000062"> Non capio, exiſtimo enim rem ita eſſè, & æqualibus tempo­
                <lb/>
              ribus, æqualia ſpatia decurri. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000063">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000064"> Ita ſanè nobis apparet, id tamen haud dubiè per errorem;
                <lb/>
              nempe punctum illud motu quodam mixto movetur, ex motibus orbis
                <lb/>
              & centri, ſic enim vocare ſoles; Vnde fit, vt pro diverſo ad ſolem aſpectu,
                <lb/>
              modò tardiùs, modò velociùs moveatur; quia motus orbis ab hora ſexta
                <lb/>
              veſpertina ad ſextam oppoſitam matutinam additur motui centri, ab hac
                <lb/>
              verò ad illam detrahitur; ac proinde punctum illud in meridie collocatum
                <lb/>
              tardiſſimè in aſpectu oppoſito, ſcilicet, mediænoctis, velociſſimè movetur
                <lb/>
              quod vt ad rudiores calculos reducam, ſuppono, exempligratia, diametrum
                <lb/>
              magni orbis, quem Sol ſecundùm meam, & terra ſecundùm veſtram hypo­
                <lb/>
              theſim decurrit, continere diametros terræ 2000. hoc poſito, motu centri,
                <lb/>
              vno ſecundo minuto, decurruntur pedes circiter 6942. & motu orbis pe­
                <lb/>
              des 1250. adde vnum alteri, venient pedes 8192.hoc eſt ſpatium, quod di­
                <lb/>
              ctum punctum decurritin media nocte, tempore vnius ſecundi minuti
                <lb/>
              detrahe verò, erunt pedes 5692. hoc eſt, ſpatium, quod eodem tempore,
                <lb/>
              decurrit in meridie; Vides inæqualitatem. </s>
              <s id="s.000065">Semoto igitur illo inæquali
                <lb/>
              motu, ex motibus orbis & centri reſultante, æqualem tantummodò conſi­
                <lb/>
              dero motum orbis, quo punctum terreſtris globi in Æquatore, ſingulis mi­
                <lb/>
              nutis ſecundis, pedes circiter 1250.decurrit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000066">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000067"> Quid tum? </s>
              <s id="s.000068">Non video, quid tibi velis, ad infirmandum
                <lb/>
              illud argumentum, quod ab incredibili velocitate motus raptus, ſeu </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>