Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
60
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg549
"/>
<
lb
/>
ita decreuit Auicenna. </
s
>
<
s
>In hanc ſententiam Auerroës Auicennæ infenſiſsimus inuehitur pluribus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg550
"/>
<
lb
/>
locis,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& tribus potiſsimè nititur argumentis. </
s
>
<
s
>Primum. </
s
>
<
s
>Nulla, inquit, ſcientia probat eſſe ſuum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg551
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg552
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg553
"/>
<
lb
/>
ſubiectum, ſed ipſum accipit, vt notiſsimum. </
s
>
<
s
>Cùm ergo ſubſtantiæ quæ ſunt extra materiam, ſint
<
lb
/>
primæ philoſophiæ ſubiectum, nequit prima philoſophia illas eſſe demonſtrare. </
s
>
<
s
>Deinde demon
<
lb
/>
ſtratio rei cuiuſpiam ad eam ſcientiam pertinet, vnde promitur medium. </
s
>
<
s
>Sed
<
expan
abbr
="
demõſtratio
">demonſtratio</
expan
>
, quòd
<
lb
/>
ſint ſubſtantiæ ſeparatæ, vtitur medio naturali, nempe motu. </
s
>
<
s
>Ergo & ea demonſtratio naturalis
<
lb
/>
habebitur. </
s
>
<
s
>Tertiò demonſtrat Ariſtoteles ſubſtantias ſeparatas eſſe 8. Phyſ. quinimo eaſdem argu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg554
"/>
<
lb
/>
mentationes ad verbum reſumit 12. poſt natural. </
s
>
<
s
>Illa igitur diſputatio naturalis erit, non autem
<
lb
/>
diuina. </
s
>
<
s
>Nam quòd 8. Phyſ. ſit pars methodi naturalis, non eſt quòd ambigamus, cum 1. de ortu
<
lb
/>
citetur cum libris de motu. </
s
>
<
s
>Quapropter Auerroës ſic omnem controuerſiam tollere putauit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cùm enim de ſubſtantiis quæ ſunt extra materiam, quæſtio duplex excitari poſsit, an'ne ſint, &
<
lb
/>
quid ſint, priorem quæſtionem à naturali diſſoluendam eſſe cenſuit, poſteriorem verò à primo
<
lb
/>
philoſopho. </
s
>
<
s
>Cæterùm, ſi eiuſdem mentis eſt noſſe, ſit'ne res & quid ſit. </
s
>
<
s
>cùm philoſophus natu
<
lb
/>
ralis norit eſſe tale genus ſubſtantiæ, profectò etiam noſcet quid ipſum ſit. </
s
>
<
s
>Et contrà quia primus
<
lb
/>
philoſophus nouit quid ipſum ſit, illud item eſſe cognoſcet. </
s
>
<
s
>Itaque inanis erit illa diſtinctio de
<
lb
/>
quæſtionibus, quæ pertinent ad ſubſtantias ab omni materiæ concretione ſecretas. </
s
>
<
s
>Prętereà con
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg555
"/>
<
lb
/>
tingeret, inquit Scotus,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
philoſophiam naturalem priorem eſſe diuina; quod quidem haberi de
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg556
"/>
<
lb
/>
bet abſurdum. </
s
>
<
s
>Sed hęc fortaſſe leuia. </
s
>
<
s
>Nam quantum ſpectat ad primum, noſſe licet rem eſſe bi
<
lb
/>
fariam, vel per ſe, hoc eſt, per ſua principia, vel per accidens, ideſt, per euenta quædam. </
s
>
<
s
>Verùm
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
neceſſe eſt, vbi ſciamus rem eſſe per accidens, vt ibidem quoque ſciamus quid eſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
<
lb
/>
euenire dicebat Ariſtoteles in ſubalternis quę ſolum norunt rem eſſe per ſenſilia quę ſuperiores,
<
lb
/>
per ſuas cauſſas cognoſcunt. </
s
>
<
s
>Ex quo item efficitur, vt argumentum Scoti nullius ſit roboris; pro
<
lb
/>
ptereà quòd vbi ſcientia quædam noſcat aliquid per accidens quod noſcitur ab alia per ſe; nihil
<
lb
/>
fortaſſe prohibet, quominus ordine doctrinæ antecedat; at ordine naturæ nequaquam; ſicuti ne
<
lb
/>
que etiam ſubalterna præcedit ſubalternanti natura: ſed ſiquo modo pręcedit, id ſolum eſt ordi
<
lb
/>
ne doctrinæ. </
s
>
<
s
>quo pacto etiam naturalem diuinæ philoſophiæ præcedere non negamus. </
s
>
<
s
>Illa ſine
<
lb
/>
dubio grauiora quæ teſtatur ipſemet Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Ipſe
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
nos admonet eſſe
<
expan
abbr
="
conſiderationẽ
">conſiderationem</
expan
>
alte
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg557
"/>
<
lb
/>
rius ſcientiæ, &
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
prioris
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
ſit naturalis noſſe quòd ſint entia nonnulla ingenita & omnino
<
lb
/>
immobilia. </
s
>
<
s
>prætereà docet officium eſſe primi philoſophi diſſerere vtrum è ſubſtantiis ſolæ ſenſi
<
lb
/>
les, an aliæ præter has exiſtant. </
s
>
<
s
>Prætereà
<
expan
abbr
="
quærendũ
">quærendum</
expan
>
, inquit, an præter
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
ſit aliqua cauſſa per
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg558
"/>
<
lb
/>
ſe, atque illa quidem ſeparabilis. </
s
>
<
s
>Clarius item 6. Met.
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
docet ad primum philoſophum pertinere
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg559
"/>
<
lb
/>
vtrunque problema, an ſint & quid ſint ſubſtantiæ ſuprà naturam. 7.
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quoque libro idem aſſerit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg560
"/>
<
lb
/>
Necnon lib. 11.
<
emph
type
="
sup
"/>
f
<
emph.end
type
="
sup
"/>
eandem confirmat ſententiam. </
s
>
<
s
>Sed quid apertius afferri poteſt quàm ea quæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg561
"/>
<
lb
/>
pronuntiat in eodem libro? </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
g
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Non'ne etiam 12. Met.
<
emph
type
="
sup
"/>
h
<
emph.end
type
="
sup
"/>
has ſubſtantias eſſe demonſtrat? </
s
>
<
s
>Demum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg562
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg563
"/>
<
lb
/>
eodem libro perorans,
<
emph
type
="
sup
"/>
i
<
emph.end
type
="
sup
"/>
inquit ſe oſtendiſſe repetiri tale genus ſubſtantiarum. </
s
>
<
s
>Quin & ipſe Auer
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg564
"/>
<
lb
/>
roës. 1. Met. 2. Met. 4. Met. 7. & 12. Met.
<
emph
type
="
sup
"/>
k
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quæſtionem de eo, quòd ſubſtantiæ ſeparatæ ſint, ad di
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg565
"/>
<
lb
/>
uinum philoſophum pertinere teſtatur. </
s
>
<
s
>Quare non ad phyſicum, vt ipſe in calce primi phyſici
<
lb
/>
profeſſus eſt. </
s
>
<
s
>Non poſſunt ſanè qui cum aliqua diligentia legunt Ariſtotelem, id negare: ſed
<
expan
abbr
="
tamẽ
">tamen</
expan
>
<
lb
/>
eò confugiunt, quòd etſi eiuſmodi contemplatio diuina eſt; nihilominus non eſt ſimpliciter; ſed
<
lb
/>
concluſio duntaxat: nam concluditur medio naturali, ſcilicet motu. </
s
>
<
s
>Indignaretur profectò hæc
<
lb
/>
audiens Auerroës qui theorema ad eam ſcientiam referri voluerit, vnde promitur medium. </
s
>
<
s
>qua
<
lb
/>
re apud ipſum, ſi medium eſt phyſicum, efficitur etiam phyſicam fore concluſionem. </
s
>
<
s
>Sed enim
<
lb
/>
hoc miſſo manifeſtiſsimè perſpiciemus, notitiam motus diuino a habitu
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
abhorrere. </
s
>
<
s
>In primis
<
lb
/>
enim 4. Met.
<
emph
type
="
sup
"/>
l
<
emph.end
type
="
sup
"/>
docet Ariſtoteles, primi philoſophi munus eſſe contemplari omnes ſpecies entis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg566
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg567
"/>
<
lb
/>
atqui motus eſt ſpecies entis. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
m
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& motum igitur primus philoſophus contemplabitur. </
s
>
<
s
>Prætereà
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg568
"/>
<
lb
/>
cùm prima philoſophia non habeat ſubalternam, ad hanc alia tranſitus fieri nequit. </
s
>
<
s
>Ne igitur fiat
<
lb
/>
tranſitus, oportet in eadem ſcientia conſiderari definitum in qua partes definitionis habentur. </
s
>
<
s
>At
<
lb
/>
verò partes definitionis ipſius motus ſunt de prima philoſophia. </
s
>
<
s
>& motus igitur. </
s
>
<
s
>Motus etenim
<
lb
/>
definitur. </
s
>
<
s
>Actus eius quod eſt in potentia, quatenus in potentia. </
s
>
<
s
>omnes autem norunt, actum &
<
lb
/>
poteſtatem ad diuinam methodum pertinere. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
n
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Inſuper potentia definitur per motum. </
s
>
<
s
>Omitto
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg569
"/>
<
lb
/>
etiam ſtudio breuitatis multa loca Alexandri & Auerrois
<
emph
type
="
sup
"/>
o
<
emph.end
type
="
sup
"/>
qui huic ſententiæ ſubſcripſerunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg570
"/>
<
lb
/>
Accedit eodem, quòd termini communes qui ab Ariſtotele 5. primæ philoſophiæ deſcribuntur,
<
lb
/>
ex omnium philoſophorum ſententia ſunt eius methodi. </
s
>
<
s
>ergo & cauſſæ. </
s
>
<
s
>quare etiam cauſſa effi
<
lb
/>
ciens. </
s
>
<
s
>Atqui genus hoc cauſſæ per motum definitur. </
s
>
<
s
>& eius igitur definitio
<
expan
abbr
="
partesq́
">partesque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>definitionis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quamobrem & motus per quem cauſſa efficiens definitur. </
s
>
<
s
>Poſtremò ſubſtantiæ ſeparatæ aliquid
<
lb
/>
efficiunt in entibus & rebus naturalibus per motum. </
s
>
<
s
>itaque etiam phyſice mouent. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
p
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Sed à pri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg571
"/>
<
lb
/>
mo philoſopho cognoſcendæ ſunt, vt efficiunt: ergo & per motum cognoſcantur oportet. </
s
>
<
s
>Motus
<
lb
/>
igitur ad primum philoſophum pertinebit. </
s
>
<
s
>ergo & demonſtratio quæ vtitur motu, non erit ab
<
lb
/>
ipſo aliena. </
s
>
<
s
>Sed hæc ſatis hactenus dubitata ſint. </
s
>
<
s
>nunc docebo quid ſentiam. </
s
>
<
s
>id verò
<
expan
abbr
="
duorũ
">duorum</
expan
>
<
expan
abbr
="
capitũ
">capitum</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>