Weidler, Johann Friedrich, Jo. Friderici Weidleri Tractatus de machinis hydraulicis toto terrarum orbe maximis Marlyensi et Londinensi et aliis rarioribus similibus in quo mensurae prope ipsas machinas notatae describuntur, et de viribus earum luculenter disseritur

Page concordance

< >
Scan Original
61 51
62 52
63 53
64 54
65 55
66 56
67 57
68 58
69 59
70 60
71 61
72 62
73 63
74 64
75 65
76 66
77 67
78 68
79 69
80 70
81 71
82 72
83 73
84 74
85 75
86 76
87 77
88 78
89 79
90 80
< >
page |< < (70) of 214 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div21" type="section" level="1" n="12">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">
              <pb o="70" file="0080" n="80" rhead="CAPVT IV."/>
            ui, effectibus intelligi poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1574" xml:space="preserve">Interim de aliorum
              <lb/>
            periculis hic diſſerere non uidetur ab inſtituto alie-
              <lb/>
            num. </s>
            <s xml:id="echoid-s1575" xml:space="preserve">Scilicet uim et expanſionem longe maximam
              <lb/>
            aquae in uapores calore reſolutae iampridem ueteres
              <lb/>
            perſpectam habuere, prouti docet
              <emph style="sc">Vitrvvivs</emph>
              <lb/>
            Architecturae Lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1576" xml:space="preserve">I. </s>
            <s xml:id="echoid-s1577" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s1578" xml:space="preserve">VI. </s>
            <s xml:id="echoid-s1579" xml:space="preserve">qui paruulo aeolipilae
              <lb/>
            ſpectaculo de immanibus uentorum naturae rationi-
              <lb/>
            bus iudicari poſſe cenſuit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1580" xml:space="preserve">Verum quo modo pote-
              <lb/>
            ſtas uaporum uehementer expanſorum definienda ſit,
              <lb/>
            ſolertius poſteri indagarunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1581" xml:space="preserve">Primus forte idem ten-
              <lb/>
            tauit eximius philoſophiae experimentalis promotor
              <lb/>
              <emph style="sc">Franciscvs</emph>
              <emph style="sc">Baco de</emph>
              <emph style="sc">Vervlamio</emph>
            , is enim de-
              <lb/>
            ſcribit hiſtoriam expanſionis materiae in pneumaticis
              <lb/>
            ut loquitur in libro, cui titulum fecit, impetus philoſo-
              <lb/>
            phici, col. </s>
            <s xml:id="echoid-s1582" xml:space="preserve">705. </s>
            <s xml:id="echoid-s1583" xml:space="preserve">operum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1584" xml:space="preserve">Sumſit phialam uitream, quae
              <lb/>
            fortaſſe unciam unam capiebat, cuius collum labro la-
              <lb/>
            tiore reuerſo erat inſtructum, eamque dimidiam aqua
              <lb/>
            repleuit, et pondus eius et aquae contentae bilance
              <lb/>
            expendit, dein ueſicam, quae circiter pintam continebat,
              <lb/>
            recentem, oleoque bene obturatam, ad os phialae fi-
              <lb/>
            lo cerato fortiter alligauit, et phialam ſuper carbo-
              <lb/>
            nes candentes collocauit; </s>
            <s xml:id="echoid-s1585" xml:space="preserve">aqua non ita multo poſt
              <lb/>
            bullire coepit, et paulatim ueſicam ex omni parte
              <lb/>
            ſufflauit, fereque ad rupturam extendit, quod cum
              <lb/>
            fieret, ſtatim uitrum ab igne remotum et ſuper tape-
              <lb/>
            tem poſitum fuit, ne repent@@o frigore disrumpere-
              <lb/>
            tur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1586" xml:space="preserve">tum in ſummo ueſicae acu foramen aperuit, per
              <lb/>
            quod uapor ſubito erumpebat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1587" xml:space="preserve">poſtea ueſicam prorſus
              <lb/>
            a phiala remouit, et eius iterum pondus quaeſiuit,
              <lb/>
            reperitque duorum denariorum pondus aquam amiſis-
              <lb/>
            ſe inde collegit, uaporem, qui ueſicam implebat, denari-
              <lb/>
            orum duorum ponderiaequipollere, ipſumque uaporem
              <lb/>
            aquae ad corpus aquae rationem octogecuplam </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>