8070CAPVT IV.
ui, effectibus intelligi poteſt.
Interim de aliorum
periculis hic diſſerere non uidetur ab inſtituto alie-
num. Scilicet uim et expanſionem longe maximam
aquae in uapores calore reſolutae iampridem ueteres
perſpectam habuere, prouti docet Vitrvvivs
Architecturae Lib. I. cap. VI. qui paruulo aeolipilae
ſpectaculo de immanibus uentorum naturae rationi-
bus iudicari poſſe cenſuit. Verum quo modo pote-
ſtas uaporum uehementer expanſorum definienda ſit,
ſolertius poſteri indagarunt. Primus forte idem ten-
tauit eximius philoſophiae experimentalis promotor
Franciscvs Baco de Vervlamio, is enim de-
ſcribit hiſtoriam expanſionis materiae in pneumaticis
ut loquitur in libro, cui titulum fecit, impetus philoſo-
phici, col. 705. operum. Sumſit phialam uitream, quae
fortaſſe unciam unam capiebat, cuius collum labro la-
tiore reuerſo erat inſtructum, eamque dimidiam aqua
repleuit, et pondus eius et aquae contentae bilance
expendit, dein ueſicam, quae circiter pintam continebat,
recentem, oleoque bene obturatam, ad os phialae fi-
lo cerato fortiter alligauit, et phialam ſuper carbo-
nes candentes collocauit; aqua non ita multo poſt
bullire coepit, et paulatim ueſicam ex omni parte
ſufflauit, fereque ad rupturam extendit, quod cum
fieret, ſtatim uitrum ab igne remotum et ſuper tape-
tem poſitum fuit, ne repent@@o frigore disrumpere-
tur; tum in ſummo ueſicae acu foramen aperuit, per
quod uapor ſubito erumpebat. poſtea ueſicam prorſus
a phiala remouit, et eius iterum pondus quaeſiuit,
reperitque duorum denariorum pondus aquam amiſis-
ſe inde collegit, uaporem, qui ueſicam implebat, denari-
orum duorum ponderiaequipollere, ipſumque uaporem
aquae ad corpus aquae rationem octogecuplam
periculis hic diſſerere non uidetur ab inſtituto alie-
num. Scilicet uim et expanſionem longe maximam
aquae in uapores calore reſolutae iampridem ueteres
perſpectam habuere, prouti docet Vitrvvivs
Architecturae Lib. I. cap. VI. qui paruulo aeolipilae
ſpectaculo de immanibus uentorum naturae rationi-
bus iudicari poſſe cenſuit. Verum quo modo pote-
ſtas uaporum uehementer expanſorum definienda ſit,
ſolertius poſteri indagarunt. Primus forte idem ten-
tauit eximius philoſophiae experimentalis promotor
Franciscvs Baco de Vervlamio, is enim de-
ſcribit hiſtoriam expanſionis materiae in pneumaticis
ut loquitur in libro, cui titulum fecit, impetus philoſo-
phici, col. 705. operum. Sumſit phialam uitream, quae
fortaſſe unciam unam capiebat, cuius collum labro la-
tiore reuerſo erat inſtructum, eamque dimidiam aqua
repleuit, et pondus eius et aquae contentae bilance
expendit, dein ueſicam, quae circiter pintam continebat,
recentem, oleoque bene obturatam, ad os phialae fi-
lo cerato fortiter alligauit, et phialam ſuper carbo-
nes candentes collocauit; aqua non ita multo poſt
bullire coepit, et paulatim ueſicam ex omni parte
ſufflauit, fereque ad rupturam extendit, quod cum
fieret, ſtatim uitrum ab igne remotum et ſuper tape-
tem poſitum fuit, ne repent@@o frigore disrumpere-
tur; tum in ſummo ueſicae acu foramen aperuit, per
quod uapor ſubito erumpebat. poſtea ueſicam prorſus
a phiala remouit, et eius iterum pondus quaeſiuit,
reperitque duorum denariorum pondus aquam amiſis-
ſe inde collegit, uaporem, qui ueſicam implebat, denari-
orum duorum ponderiaequipollere, ipſumque uaporem
aquae ad corpus aquae rationem octogecuplam