Weidler, Johann Friedrich, Jo. Friderici Weidleri Tractatus de machinis hydraulicis toto terrarum orbe maximis Marlyensi et Londinensi et aliis rarioribus similibus in quo mensurae prope ipsas machinas notatae describuntur, et de viribus earum luculenter disseritur

Page concordance

< >
Scan Original
91 81
92 82
93 83
94 84
95 85
96 86
97 87
98 88
99 89
100 90
101 91
102 92
103 93
104 (94)
105 (95)
106 96
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
< >
page |< < (70) of 214 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div21" type="section" level="1" n="12">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">
              <pb o="70" file="0080" n="80" rhead="CAPVT IV."/>
            ui, effectibus intelligi poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1574" xml:space="preserve">Interim de aliorum
              <lb/>
            periculis hic diſſerere non uidetur ab inſtituto alie-
              <lb/>
            num. </s>
            <s xml:id="echoid-s1575" xml:space="preserve">Scilicet uim et expanſionem longe maximam
              <lb/>
            aquae in uapores calore reſolutae iampridem ueteres
              <lb/>
            perſpectam habuere, prouti docet
              <emph style="sc">Vitrvvivs</emph>
              <lb/>
            Architecturae Lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1576" xml:space="preserve">I. </s>
            <s xml:id="echoid-s1577" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s1578" xml:space="preserve">VI. </s>
            <s xml:id="echoid-s1579" xml:space="preserve">qui paruulo aeolipilae
              <lb/>
            ſpectaculo de immanibus uentorum naturae rationi-
              <lb/>
            bus iudicari poſſe cenſuit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1580" xml:space="preserve">Verum quo modo pote-
              <lb/>
            ſtas uaporum uehementer expanſorum definienda ſit,
              <lb/>
            ſolertius poſteri indagarunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1581" xml:space="preserve">Primus forte idem ten-
              <lb/>
            tauit eximius philoſophiae experimentalis promotor
              <lb/>
              <emph style="sc">Franciscvs</emph>
              <emph style="sc">Baco de</emph>
              <emph style="sc">Vervlamio</emph>
            , is enim de-
              <lb/>
            ſcribit hiſtoriam expanſionis materiae in pneumaticis
              <lb/>
            ut loquitur in libro, cui titulum fecit, impetus philoſo-
              <lb/>
            phici, col. </s>
            <s xml:id="echoid-s1582" xml:space="preserve">705. </s>
            <s xml:id="echoid-s1583" xml:space="preserve">operum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1584" xml:space="preserve">Sumſit phialam uitream, quae
              <lb/>
            fortaſſe unciam unam capiebat, cuius collum labro la-
              <lb/>
            tiore reuerſo erat inſtructum, eamque dimidiam aqua
              <lb/>
            repleuit, et pondus eius et aquae contentae bilance
              <lb/>
            expendit, dein ueſicam, quae circiter pintam continebat,
              <lb/>
            recentem, oleoque bene obturatam, ad os phialae fi-
              <lb/>
            lo cerato fortiter alligauit, et phialam ſuper carbo-
              <lb/>
            nes candentes collocauit; </s>
            <s xml:id="echoid-s1585" xml:space="preserve">aqua non ita multo poſt
              <lb/>
            bullire coepit, et paulatim ueſicam ex omni parte
              <lb/>
            ſufflauit, fereque ad rupturam extendit, quod cum
              <lb/>
            fieret, ſtatim uitrum ab igne remotum et ſuper tape-
              <lb/>
            tem poſitum fuit, ne repent@@o frigore disrumpere-
              <lb/>
            tur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1586" xml:space="preserve">tum in ſummo ueſicae acu foramen aperuit, per
              <lb/>
            quod uapor ſubito erumpebat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1587" xml:space="preserve">poſtea ueſicam prorſus
              <lb/>
            a phiala remouit, et eius iterum pondus quaeſiuit,
              <lb/>
            reperitque duorum denariorum pondus aquam amiſis-
              <lb/>
            ſe inde collegit, uaporem, qui ueſicam implebat, denari-
              <lb/>
            orum duorum ponderiaequipollere, ipſumque uaporem
              <lb/>
            aquae ad corpus aquae rationem octogecuplam </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>