Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
71 19
72 20
73 21
74 22
75 23
76 24
77 25
78 26
79 27
80 28
81 29
82 30
83 31
84 32
85 33
86 34
87 35
88 36
89 37
90 38
91 39
92 40
93 41
94 42
95 43
96 44
97 45
98 46
99 47
100 48
< >
page |< < (28) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="28" file="0080" n="80" rhead="THEORIÆ"/>
          <note position="left" xml:space="preserve">Alia, quæ vi-
            <lb/>
          dentur nihil.
            <lb/>
          & ſunt ali-
            <lb/>
          quid: diſcri-
            <lb/>
          men inter ra-
            <lb/>
          dicem imagi-
            <lb/>
          nariam, & ze-
            <lb/>
          ro.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">61. </s>
            <s xml:space="preserve">Et quidem eodem pacto ſtatus quidam realis eſt
              <lb/>
            quies, ſive perſeverantia in eodem modo locali exiſtendi;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ſtatus quidam realis eſt velocitas nulla puncti exiſtentis,
              <lb/>
            nimirum determinatio perſeverandi in eodem loco; </s>
            <s xml:space="preserve">ſtatus
              <lb/>
            quidam realis puncti exiſtentis eſt vis nulla, nimirum deter-
              <lb/>
            minatio retinendi præcedentem velocitatem, & </s>
            <s xml:space="preserve">ita porro: </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            plurimum hæc diſcrepant a vero non eſſe. </s>
            <s xml:space="preserve">Caſus ordinatæ re-
              <lb/>
            ſpondentis lineæ EF in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:space="preserve">differt plurimum a caſu
              <lb/>
            ordinatæ circuli reſpondentis lineæ C D figuræ 8: </s>
            <s xml:space="preserve">in prima
              <lb/>
            exiſtunt puncta, ſed compenetrata, in ſecunda alterum pun-
              <lb/>
            ctum impoſſibille eſt. </s>
            <s xml:space="preserve">Ubi in ſolutione problematum deveni-
              <lb/>
            tur ad quantitatem primi generis, problema determinationem
              <lb/>
            peculiarem accipit; </s>
            <s xml:space="preserve">ubi devenitur ad quantitatem ſecundi ge-
              <lb/>
            neris, problema evadit impoſſibile: </s>
            <s xml:space="preserve">uſque adeo in hoc ſe. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            cundo caſu habetur verum nihilum, omni reali proprietate
              <lb/>
            carens; </s>
            <s xml:space="preserve">in illo primo habetur aliquid realibus proprietatibus
              <lb/>
            præditum, quod ipſis etiam folutionibus problematum, & </s>
            <s xml:space="preserve">con-
              <lb/>
            ſtructionibus veras ſufficit, & </s>
            <s xml:space="preserve">reales determinationes; </s>
            <s xml:space="preserve">cum
              <lb/>
            realis, non imaginaria ſit radix æquationis cujuspiam, quæ
              <lb/>
            ſit = 0, ſive nihilo æqualis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">Conclufio pro
            <lb/>
          ſolutione ejus
            <lb/>
          objectionis.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">62. </s>
            <s xml:space="preserve">Firmum igitur manebit ſemper, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſtabile, ſeriem rea-
              <lb/>
            lem quamcunque, quæ continuo tempore finito duret, de-
              <lb/>
            bere habere & </s>
            <s xml:space="preserve">primum principium, & </s>
            <s xml:space="preserve">ultimum finem realem,
              <lb/>
            ſine ullo abſurdo, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſine conjunctione ſui eſſe cum non eſſe,
              <lb/>
            ſi forte duret eo ſolo tempore; </s>
            <s xml:space="preserve">dum ſi præcedenti etiam exti-
              <lb/>
            tit tempore, habere debet & </s>
            <s xml:space="preserve">ultimum terminum ſeriei præce-
              <lb/>
            dentis, & </s>
            <s xml:space="preserve">primum ſequentis, qui debent eſſe unicus indiviſi-
              <lb/>
            bilis communis limes, ut momentum eſt unicus indiviſibilis
              <lb/>
            limes inter tempus continuum præcedens, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſubſequens. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed
              <lb/>
            hæc de ortu, & </s>
            <s xml:space="preserve">interitu jam ſatis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">Applicatio le-
            <lb/>
          gis continuita-
            <lb/>
          tis ad colliſio-
            <lb/>
          nem corporum.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">63. </s>
            <s xml:space="preserve">Utigitur contrahamus jam vela, continuitatis lex & </s>
            <s xml:space="preserve">indu-
              <lb/>
            ctione, & </s>
            <s xml:space="preserve">metaphyſico argumento abunde nititur, quæ idcirco
              <lb/>
            etiam in velocitatis communicatione retineri omnino debet, ut
              <lb/>
            nimirum ab una velocitate ad aliam nunquam tranſeatur, niſi
              <lb/>
            per intermedias velocitates omnes ſine ſaltu. </s>
            <s xml:space="preserve">Et quidem in ip ſis
              <lb/>
            motibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">velocitatibus inductionem habuimus num. </s>
            <s xml:space="preserve">39, ac
              <lb/>
            difficultates ſolvimus num. </s>
            <s xml:space="preserve">46, & </s>
            <s xml:space="preserve">47 pertinentes ad velocitates,
              <lb/>
            quæ videri poſſent mutatæ per ſaltum. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod autem pertinet ad
              <lb/>
            metaphyſicum argumentum, ſi toto tempore ante contactum ſubſe-
              <lb/>
            quentis corporis ſuperficies antecedens habuit 12 gradus velocitatis,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">ſequenti 9, ſaltu facto momentaneo ipſo initio contactus; </s>
            <s xml:space="preserve">in
              <lb/>
            ipſo momento ea tempora dirimente debuiſſet habere & </s>
            <s xml:space="preserve">12, & </s>
            <s xml:space="preserve">9 ſi-
              <lb/>
            mul, quod eſt abſurdum. </s>
            <s xml:space="preserve">Duas enim velocitates ſimul habere
              <lb/>
            corpus non poteſt, quod ipſum aliquanto diligentius demonſtrabo.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">Duo velocita-
            <lb/>
          tum genera,
            <lb/>
          potentialis, &
            <lb/>
          actualis.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">64. </s>
            <s xml:space="preserve">Velocitatis nomen, uti paſſim uſurpatur a Mechanicis,
              <lb/>
            æquivocum eſt; </s>
            <s xml:space="preserve">poteſt enim ſignificare velocitatem actualem,
              <lb/>
            quæ nimirum eſt relatio quædam in motu æquabili ſpatii per-
              <lb/>
            curſi diviſi per tempus, quo percurritur; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">poteſt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>