Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
21
(IX)
22
(X)
23
(XI)
24
(XII)
25
(XIII)
26
(XIV)
27
(XV)
28
(XVI)
29
(XVII)
30
(XVIII)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(29)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
29
"
file
="
0081
"
n
="
81
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
quandam, quam apto Scholaſticorum vocabulo potentialem ap-
<
lb
/>
pello, quæ nimirum eſt determinatio ad actualem, ſive deter-
<
lb
/>
minatio, quam habet mobile, ſi nulla vis mutationem indu-
<
lb
/>
cat, percurrendi motu æquabili determinatum quoddam ſpa-
<
lb
/>
tium quovis determinato tempore, quæ quidem duo & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in diſ-
<
lb
/>
ſertatione De Viribus Vivis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in Stayanis Supplementis diſtin-
<
lb
/>
xi, diſtinctione utique neceſſaria ad æquivocationes evitandas.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Prima haberi non poteſt momento temporis, ſed requirit tem-
<
lb
/>
pus continuum, quo motus fiat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quidem etiam motum æ-
<
lb
/>
quabilem requirit ad accuratam ſui menſuram; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſecunda habetur
<
lb
/>
etiam momento quovis determinata; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hanc alteram intelli-
<
lb
/>
gunt utique Mechanici, cum ſcalas geometricas efformant pro mo-
<
lb
/>
tibus quibuſcunque difformibus, ſive abſciſſa exprimente tempus,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ordinata velocitatem, utcunque etiam variatam, area expri-
<
lb
/>
mat ſpatium; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſive abſciſſa exprimente itidem tempus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ordina-
<
lb
/>
ta vim, area exprimat velocitatem jam genitam, quod itidem in
<
lb
/>
aliis ejuſmodi ſcalis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">formulis algebraicis fit paſſim, hac poten-
<
lb
/>
tiali velocitate uſurpata, quæ ſit tantummodo determinatio ad a-
<
lb
/>
ctualem, quam quidem ipſam intelligo, ubi in colliſione corporum
<
lb
/>
eam nego mutari poſſe per ſaltum ex hoc poſteriore argumento.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">65. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Jam vero velocitates actuales non poſſe ſimul eſſe duas in
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0081-01
"
xlink:href
="
note-0081-01a
"
xml:space
="
preserve
">Binas velocita-
<
lb
/>
tes tum actua-
<
lb
/>
les, tum po-
<
lb
/>
tentiales ſimul
<
lb
/>
haberi non poſ-
<
lb
/>
ſe, ne detur,
<
lb
/>
vel exigatur
<
lb
/>
compenetratio.</
note
>
eodem mobili, ſatis patet; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quia oporteret, id mobile, quod ini-
<
lb
/>
tio dati cujuſdam temporis fuerit in dato ſpatii puncto, in omni-
<
lb
/>
bus ſequentibus occupare duo puncta ejuſdem ſpatii, ut nimirum
<
lb
/>
ſpatium percurſum ſit duplex, alterum pro altera velocitate
<
lb
/>
determinanda, adeoque requireretur actualis replicatio, quam
<
lb
/>
non haberi uſpiam, ex principio inductionis colligere ſane poſ-
<
lb
/>
ſumus admodum facile. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Cum nimirum nunquam videamus idem
<
lb
/>
mobile ſimul ex eodem loco diſcedere in partes duas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eſſe
<
lb
/>
ſimul in duobus locis ita, ut conſtet nobis, utrobique eſſe
<
lb
/>
illud idem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At nec potentiales velocitates duas ſimul eſſe
<
lb
/>
poſſe, facile demonſtratur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam velocitas potentialis eſt de-
<
lb
/>
terminatio ad exiſtendum poſt datum tempus continuum quod-
<
lb
/>
vis in dato quodam puncto ſpatii habente datam diſtantiam
<
lb
/>
a puncto ſpatii, in quo mobile eſt eo temporis momento,
<
lb
/>
quo dicitur habere illam potentialem velocitatem determina-
<
lb
/>
tam. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem habere ſimul illas duas potentiales velo-
<
lb
/>
citates eſt eſſe determinatum ad occupanda eodem momento
<
lb
/>
temporis duo puncta ſpatii, quorum ſingula habeant ſuam
<
lb
/>
diverſam diſtantiam ab eo puncto ſpatii, in quo tum eſt mobi-
<
lb
/>
le, quod eſt eſſe determinatum ad replicationem habendam mo-
<
lb
/>
mentis omnibus ſequentis temporis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Dicitur utique idem mo-
<
lb
/>
bile a diverſis cauſis acquirere ſimul diverſas velocitates, ſed eæ
<
lb
/>
componuntur in unicam ita, utſingulæ conſtituant ſtatum mobi-
<
lb
/>
lis, qui ſtatus reſpectu diſpoſitionum, quas eo momento, in
<
lb
/>
quo tum eſt, habet ipſum mobile, complectentium omnes
<
lb
/>
circumſtantias præteritas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">præſentes, eſt tantummodo
<
lb
/>
conditionatus, non abſolutus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nimirum ut contineant </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>