Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
81 44
82 45
83 46
84 47
85 48
86 49
87 50
88 51
89 52
90 53
91 54
92 55
93 56
94 57
95 58
96 59
97 60
98 61
99 62
100 63
101 64
102 65
103 66
104 67
105 68
106 69
107 70
108 71
109 72
110 73
< >
page |< < (44) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div149" type="section" level="1" n="54">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2173" xml:space="preserve">
              <pb o="44" file="080" n="81" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            runt, ſtellas Firmamenti, quod primum mobile antiquitas putauit, alio motu
              <lb/>
            tardiſſimo ab occidente in orientem ferri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2174" xml:space="preserve">non ſolum motu diurno ab ortu
              <lb/>
            in occaſum, ut antiqui exiſtimabant: </s>
            <s xml:id="echoid-s2175" xml:space="preserve">Sed quia nullas aliorum habebant obſer-
              <lb/>
            uatione, cum quibus ſuas conferre potuiſſent, effectum eſt, ut nihil fere certi
              <lb/>
            nobis de hoc motu reliquerint, ſed omnia ſub dubio, ob nimiam eius tardita-
              <lb/>
            tcm. </s>
            <s xml:id="echoid-s2176" xml:space="preserve">Hos tamen ſubſecutus eſt Abrachis, qui & </s>
            <s xml:id="echoid-s2177" xml:space="preserve">Hipparchus, 200. </s>
            <s xml:id="echoid-s2178" xml:space="preserve">fere annis
              <lb/>
            elapſis, qui ſuas obſeruationes cum illorum obſeruationibus conferens, mul-
              <lb/>
            to clarius, atque euidentius prædictum motum deprehendit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2179" xml:space="preserve">Poſt annos dein-
              <lb/>
            de quaſi 170. </s>
            <s xml:id="echoid-s2180" xml:space="preserve">tranſactos Agrias in B@thynia, M@leus Geometra, qui & </s>
            <s xml:id="echoid-s2181" xml:space="preserve">Mene-
              <lb/>
            lus Romæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2182" xml:space="preserve">poſt hos omnes Ptolemæus Aſtrologorum princeps anno Do-
              <lb/>
            mini C. </s>
            <s xml:id="echoid-s2183" xml:space="preserve">XXXI. </s>
            <s xml:id="echoid-s2184" xml:space="preserve">aut circiter, multo adhuc dilucidius iſtum motum ſtella-
              <lb/>
            rum fixarum ab occidente in orientem cognouerunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s2185" xml:space="preserve">Qua autem id induſtria
              <lb/>
            deprehenderint, mox aperiemus, cum de cœlorum motibus egerimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2186" xml:space="preserve">Cum
              <lb/>
            igitur ſtellis fixis duplicem ineſſe motum nulli amplius ſit dubium, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2187" xml:space="preserve">nullum
              <lb/>
            corpus ſimplex duobus poſſit ferri motibus, concludendum eſt, alterum ho-
              <lb/>
            rum proprium eſſe Firmamento, ad cuius motum ſtelle fixæ circumaguntur,
              <lb/>
            alterum uero, quem in eodem comperimus Firmamento, prouenire ab alio cæ
              <lb/>
            lo, quod nimirum ſupra Firmamentum collocandum erit, ut ſit nonum cœ-
              <lb/>
            lum, ac primum mobile. </s>
            <s xml:id="echoid-s2188" xml:space="preserve">Hac enim ratione mouebitur nonum cœlum ab ortu
              <lb/>
            in occaſum ſpatio 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2189" xml:space="preserve">horarum, ſecum que trahet ſphęram ſtellarum fixarum
              <lb/>
            eodem tempore, Ipſum uero Firmamentum proprio motu ab occaſu in or-
              <lb/>
            tum uoluetur, quamuis tardiſſime. </s>
            <s xml:id="echoid-s2190" xml:space="preserve">Ita igitur Aſtronomi nouem orbes cœle-
              <lb/>
            ſtes certiſſimis obſeruationibus collegerunt, propter motum diurnum ab or-
              <lb/>
            tu in occaſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2191" xml:space="preserve">tardiſſimum illum ab occaſu in ortum, quorum uterque in
              <lb/>
            ſtellis fixis deprehenſus fuit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2192" xml:space="preserve">Atque hunc numerum nouenarium orbium cœ-
              <lb/>
            leſtium ſequitur in hoc opuſculo loannes de Sacroboſco.</s>
            <s xml:id="echoid-s2193" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2194" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Post</emph>
            Ptolemæum denique annis interiectis M·
              <unsure/>
            C. </s>
            <s xml:id="echoid-s2195" xml:space="preserve">XL. </s>
            <s xml:id="echoid-s2196" xml:space="preserve">fere. </s>
            <s xml:id="echoid-s2197" xml:space="preserve">Tebith,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-080-01" xlink:href="note-080-01a" xml:space="preserve">Sententia
                <lb/>
              eorum, qui
                <lb/>
              decẽ cęlos
                <lb/>
              ponunt.</note>
            Alphonſus Hiſpanorum rex anno Domini M. </s>
            <s xml:id="echoid-s2198" xml:space="preserve">CC. </s>
            <s xml:id="echoid-s2199" xml:space="preserve">L. </s>
            <s xml:id="echoid-s2200" xml:space="preserve">Georgius deinde Peur-
              <lb/>
            bachius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2201" xml:space="preserve">Ioannes de Regiomonte inſignes Aſtronomi, deprehenderunt qui-
              <lb/>
            dem in ſtellis fixis duos motus prædictos, ſed eas præterea obſeruarunt tertio
              <lb/>
            quodam motu, quẽ acceſſus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2202" xml:space="preserve">receſſus dixerunt, ut paulo poſt declarabitur,
              <lb/>
            agitari. </s>
            <s xml:id="echoid-s2203" xml:space="preserve">Quare cum corpus ſimplex vnico tantum motu ferri ſit aptum, ut uo-
              <lb/>
            lunt philoſophi, non poteſt nonum cœlum eſſe primum mobile, ſed ſupra ipsũ
              <lb/>
            erit decimum ſtatuendũ cœlũ, quod ſit primum mobile. </s>
            <s xml:id="echoid-s2204" xml:space="preserve">Ita enim fiet, ut deci-
              <lb/>
            mnm cœlũ motu diurno, quem habet proprium ab oriente in occidentem, ſecũ
              <lb/>
            trahat omnes cœlos inferiores, atque adeo F@rmamentum quoque cũ ſtellis fi
              <lb/>
            xis, ſpacio 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2205" xml:space="preserve">horarum: </s>
            <s xml:id="echoid-s2206" xml:space="preserve">Nonum deinde cœlum circumuehat ſuo proprio mo-
              <lb/>
            tu, quem obtinuit, ab occidente in orientem & </s>
            <s xml:id="echoid-s2207" xml:space="preserve">Firmamentum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2208" xml:space="preserve">reliquos om
              <lb/>
            nes cœlos infra ipſum: </s>
            <s xml:id="echoid-s2209" xml:space="preserve">Octauum denique cœlum, ſeu Firmamentum, in quo
              <lb/>
            ſtellę fixæ exiſtunt, moueatur tanquam proprio motu, acceſſu illo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2210" xml:space="preserve">receſſu,
              <lb/>
            quem præfati Aſtronomi repererunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2211" xml:space="preserve">Hic igitur denarius numerus orbium cę
              <lb/>
            leſtium in ſcholis Aſtronomorum celeberrimus hodie exiſtit; </s>
            <s xml:id="echoid-s2212" xml:space="preserve">quamuis non
              <lb/>
            deſint, qui, ne ab antiquis, maxime uero ab Ariſtotele diſcedere uideãtur, mor
              <lb/>
            dicus octo tantum eſſe cœlos defendere conantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2213" xml:space="preserve">Verum cum huiuſmodi au-
              <lb/>
            ctores nulla ratione defendere poſſint omnes motus, quos in cœleſtibus corpo
              <lb/>
            ribus uidemus, ut perſpicuum fiet, quando demotibus cœlorũ diſſeremus, me-
              <lb/>
            rito eorum ſententia ab Aſtronomis reijcitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2214" xml:space="preserve">Neque nos commouere debet
              <lb/>
            antiquorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2215" xml:space="preserve">Ariſtotelis auctoritas: </s>
            <s xml:id="echoid-s2216" xml:space="preserve">Si enim alium motum pręter octo </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>