XIX.
Vnum addo; nempe licere ex iſtis in
telligi, quid ſentiendum ſit de difficultate vulgò
excitata circa vim impreſſam projectintibus. Re
quiritur quippe quid nam hæc vis ſit in re mobili?
quomodo in ea imprimatur? quomodo perduret?
quomodo euaneſcat? Enimverò, cùm haberi ſoleat
vt vis actiua lapidem mouens; videtur tamen vis
actiua, quæ projectionis cauſa eſt, eſſe in ipſo pro
ijciente, non verò in projectare, quæ merè paſſiuè
ſe habet. Id, quod in re projecta eſt, motus eſt,
quil icet interdum nominetur vis, impetus, & c. (vt
etiam aliquoties à nobis factitatum eſt, dum, vt fa
ciliùs intelligamur, familares voces, quantum poſ
ſumus, retinemus) non proptereà tamen aliud quid
piam eſt reipſâ, quàm ipſemet motus. Et ſanè vnus,
idemque motus, vel per Ariſtotelem, actio ſimùl,
& paſſio eſt; actio proüt eſt à mouente, paſſio, proüt
in mobili: quare vt in mouente eſt vis actiua, qua,
moueat; ita in mobili vis paſſiua, qua moueatur:
& dum mobile reipſâ mouetur, non in eo quærenda
eſt vis actiua, quæ in mouente ſolo neceſſaria fuit,
ſed paſſiua ſolùm, quæ in eo eſt, & redacta quidem,
vt vocant, ad actum. Neque obſtat, quòd mouens
ſeparatum ſit, aut interiiſſe etiam, conſtante motu
accepto, poſſit; nam non proptereà requiritur, vt
aliam, præter motum, vim à ſeipſo tranſmiſerit,
quæ motum deinceps efficiat; ſed ſufficit vt motum
ſemel in mobili fecerit, qui continuari abſque ip
ſo poſſit. Poteſt autem; quoniam eſt eius naturæ
accidens, vt modò ſubjectum perſeuerans habeat,
telligi, quid ſentiendum ſit de difficultate vulgò
excitata circa vim impreſſam projectintibus. Re
quiritur quippe quid nam hæc vis ſit in re mobili?
quomodo in ea imprimatur? quomodo perduret?
quomodo euaneſcat? Enimverò, cùm haberi ſoleat
vt vis actiua lapidem mouens; videtur tamen vis
actiua, quæ projectionis cauſa eſt, eſſe in ipſo pro
ijciente, non verò in projectare, quæ merè paſſiuè
ſe habet. Id, quod in re projecta eſt, motus eſt,
quil icet interdum nominetur vis, impetus, & c. (vt
etiam aliquoties à nobis factitatum eſt, dum, vt fa
ciliùs intelligamur, familares voces, quantum poſ
ſumus, retinemus) non proptereà tamen aliud quid
piam eſt reipſâ, quàm ipſemet motus. Et ſanè vnus,
idemque motus, vel per Ariſtotelem, actio ſimùl,
& paſſio eſt; actio proüt eſt à mouente, paſſio, proüt
in mobili: quare vt in mouente eſt vis actiua, qua,
moueat; ita in mobili vis paſſiua, qua moueatur:
& dum mobile reipſâ mouetur, non in eo quærenda
eſt vis actiua, quæ in mouente ſolo neceſſaria fuit,
ſed paſſiua ſolùm, quæ in eo eſt, & redacta quidem,
vt vocant, ad actum. Neque obſtat, quòd mouens
ſeparatum ſit, aut interiiſſe etiam, conſtante motu
accepto, poſſit; nam non proptereà requiritur, vt
aliam, præter motum, vim à ſeipſo tranſmiſerit,
quæ motum deinceps efficiat; ſed ſufficit vt motum
ſemel in mobili fecerit, qui continuari abſque ip
ſo poſſit. Poteſt autem; quoniam eſt eius naturæ
accidens, vt modò ſubjectum perſeuerans habeat,
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib