Gassendi, Pierre, De motu impresso a motore translato epistulae duae, 1642

List of thumbnails

< >
81
81
82
82
83
83
84
84
85
85
86
86
87
87
88
88
89
89
90
90
< >
page |< < of 158 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="74" xlink:href="027/01/081.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="id.000599">XIX. </s>
              <s id="id.000600">Vnum addo; nempe licere ex iſtis in­
                <lb/>
              telligi, quid ſentiendum ſit de difficultate vulgò
                <lb/>
              excitata circa vim impreſſam projectintibus. </s>
              <s id="id.000601">Re­
                <lb/>
              quiritur quippe quid nam hæc vis ſit in re mobili?
                <lb/>
              </s>
              <s id="id.000602">quomodo in ea imprimatur? </s>
              <s id="id.000603">quomodo perduret?
                <lb/>
              </s>
              <s id="id.000604">quomodo euaneſcat? </s>
              <s id="id.000605">Enimverò, cùm haberi ſoleat
                <lb/>
              vt vis actiua lapidem mouens; videtur tamen vis
                <lb/>
              actiua, quæ projectionis cauſa eſt, eſſe in ipſo pro­
                <lb/>
              ijciente, non verò in projectare, quæ merè paſſiuè
                <lb/>
              ſe habet. </s>
              <s id="id.000606">Id, quod in re projecta eſt, motus eſt,
                <lb/>
              quil icet interdum nominetur vis, impetus, & c. (vt
                <lb/>
              etiam aliquoties à nobis factitatum eſt, dum, vt fa­
                <lb/>
              ciliùs intelligamur, familares voces, quantum poſ­
                <lb/>
              ſumus, retinemus) non proptereà tamen aliud quid­
                <lb/>
              piam eſt reipſâ, quàm ipſemet motus. </s>
              <s id="id.000607">Et ſanè vnus,
                <lb/>
              idemque motus, vel per Ariſtotelem, actio ſimùl,
                <lb/>
              & paſſio eſt; actio proüt eſt à mouente, paſſio, proüt
                <lb/>
              in mobili: quare vt in mouente eſt vis actiua, qua,
                <lb/>
              moueat; ita in mobili vis paſſiua, qua moueatur:
                <lb/>
              & dum mobile reipſâ mouetur, non in eo quærenda
                <lb/>
              eſt vis actiua, quæ in mouente ſolo neceſſaria fuit,
                <lb/>
              ſed paſſiua ſolùm, quæ in eo eſt, & redacta quidem,
                <lb/>
              vt vocant, ad actum. </s>
              <s id="id.000608">Neque obſtat, quòd mouens
                <lb/>
              ſeparatum ſit, aut interiiſſe etiam, conſtante motu
                <lb/>
              accepto, poſſit; nam non proptereà requiritur, vt
                <lb/>
              aliam, præter motum, vim à ſeipſo tranſmiſerit,
                <lb/>
              quæ motum deinceps efficiat; ſed ſufficit vt motum
                <lb/>
              ſemel in mobili fecerit, qui continuari abſque ip­
                <lb/>
              ſo poſſit. </s>
              <s id="id.000609">Poteſt autem; quoniam eſt eius naturæ
                <lb/>
              accidens, vt modò ſubjectum perſeuerans habeat, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>