1gnitudo.
Quædam verò manifesta quidem ſunt in vtriſque,
ſed multò magis in maioribus, quoniam multò maior inclina
tionis fit magnitudo ab eodem pondere in maioribus. Quam
obrem machinantur ÿ, qui purpuram vendunt. vt pendendo
defraudent, tum ad medium ſpartum non ponentes, tum plum
bum in alterutram libræ partem infundentes, aut ligni, quod
ad radicem vergebat, in eam, quam deferri volunt partem
conſtituentes: aut ſi nodum habuerit. Ligni enim grauior il
la est pars, in qua est radix. Nodus verò radix quædam eſt.
ſed multò magis in maioribus, quoniam multò maior inclina
tionis fit magnitudo ab eodem pondere in maioribus. Quam
obrem machinantur ÿ, qui purpuram vendunt. vt pendendo
defraudent, tum ad medium ſpartum non ponentes, tum plum
bum in alterutram libræ partem infundentes, aut ligni, quod
ad radicem vergebat, in eam, quam deferri volunt partem
conſtituentes: aut ſi nodum habuerit. Ligni enim grauior il
la est pars, in qua est radix. Nodus verò radix quædam eſt.
COMMENTARIVS.
Tanquam exploratiſſimum ſupponitur hic ab Ariſto.
tele experimentum, maiores libras, exactiores eſſe
minoribus: hoc eſt exactè magis oſtendere pondus
grauium, quæ ponderantur, eiuſque differentias per motum
ſurſum, ac deorſum, aut ſtatum ſuarum lancium. Cauſamque
ipſe ſtatim afferens, docet ſpartum, quo ſuſpenditur libra,
ſeu trutinam quamlibet, ſecundum eam partem, ſcilicet
quæ intra foramen bilancis exiſtens in medio iugi, axis vi
cem gerit, ſe habere tanquam centrum in circulo, quod per
motum circularem eiuſdem circuli non mouetur: partes
autem ipſius iugi vtrinque productas, quæ & brachia nun
cupantur, è quorum extremis lances propendunt, conſtitui
tanquam lineas à centro in peripheriam deductas, quæ cir
ca idem centrum conuertantur, & aliquantulum per eleua
tionem vnius, ac depreſſionem alterius circumferantur, vt
videre eſt in ſequenti figura. At, inquit, quò plus lineæ à
centro circuli diſceſſerint, eo magis, quamuis ab eadem vel
æquali virtute, valent moueri, maius nempe ſpacium eo
dem tempore percurrendo, vt idemmet Ariſtoteles proba
uerat. Ergo idem pondus ab extremo libræ propendens
eò magis illam conuertere, aut mouere valebit, quò maior
fuerit ipſa libra, ſeu quò longioribus brachijs conſtabit. Si
quidem extremum vbi appenditur pondus, magis diſtabit
à centro, maioremque proinde portionem circuli eodem
tele experimentum, maiores libras, exactiores eſſe
minoribus: hoc eſt exactè magis oſtendere pondus
grauium, quæ ponderantur, eiuſque differentias per motum
ſurſum, ac deorſum, aut ſtatum ſuarum lancium. Cauſamque
ipſe ſtatim afferens, docet ſpartum, quo ſuſpenditur libra,
ſeu trutinam quamlibet, ſecundum eam partem, ſcilicet
quæ intra foramen bilancis exiſtens in medio iugi, axis vi
cem gerit, ſe habere tanquam centrum in circulo, quod per
motum circularem eiuſdem circuli non mouetur: partes
autem ipſius iugi vtrinque productas, quæ & brachia nun
cupantur, è quorum extremis lances propendunt, conſtitui
tanquam lineas à centro in peripheriam deductas, quæ cir
ca idem centrum conuertantur, & aliquantulum per eleua
tionem vnius, ac depreſſionem alterius circumferantur, vt
videre eſt in ſequenti figura. At, inquit, quò plus lineæ à
centro circuli diſceſſerint, eo magis, quamuis ab eadem vel
æquali virtute, valent moueri, maius nempe ſpacium eo
dem tempore percurrendo, vt idemmet Ariſtoteles proba
uerat. Ergo idem pondus ab extremo libræ propendens
eò magis illam conuertere, aut mouere valebit, quò maior
fuerit ipſa libra, ſeu quò longioribus brachijs conſtabit. Si
quidem extremum vbi appenditur pondus, magis diſtabit
à centro, maioremque proinde portionem circuli eodem
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib