Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[3.] Capitulum tertium / in quo agitur de quibuſdam propor­tionalitatibus et modis argu­endi in eis.
[4.] Capitulum quartum / in quo agitur de ex-ceſſu cõpoſitione et diuiſione ꝓportionū.
[5.] Capitulum quintum / in quo reci-tatur paucis et impugnatur opinio baſani politi de proportione ſiue cõmenſurabilitate proportionum.
[6.] Capitulū ſextū / in quo agitur de pro-portionū proportione: cõmenſurabilita­te earūdem, et incõmenſurabilitate.
[7.] Capitum ſeptimū / in quo agitur de medie rei inuentione et proportione proportionuꝫ rationalis et irrationalis.
[8.] Capitulum octauū / in quo agitur decre-mento et decremento ꝓportionū.
[1.] Capitulum primum / in quo ponitur et improbatur vna opinio: de cauſa velocitatis motus.
[2.] Capitulum ſecundū / in quo recitantur et improbantur ſecunda et tertia opinio-nes. de cauſa velocitatis motuum.
[3.] Capitulum tertium / in quo ponitur alia opinio et vera.
[4.] Quartum capitulum / in quo ponunt̄̄ ſeptē regule de propor­tionalitate motus quas ponit philoſophus ſeptimo phiſico-rum quas etiam in preſenti ca-pite examinandas duxi.
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
< >
page |< < of 290 > >|
82 decreſcente: et motus ipſius b. potentie remittitur
ad non gradum: igitur etiam motus ipſius a. ī eo­
dem tempore remittitur ad non gradum.
Patet
conſequentia clare ex octauo correlario quarte cõ­
cluſionis octaui capitis ſecunde partis.
Et ſic pa­
tet concluſio. 11correla.
¶ Ex quo ſequitur /  vbi aliqua po-
tentia non variata aliquod medium inuariatum
tranſeundo continuo vniformiter remittit motuꝫ
ſuum: omnis potentia maior per ſui continuã re-
miſſionem idem medium inuariatum tranſeundo
continuo vniformiter remittit motum ſuum
Pro­
batur: et ſit b. potentia que inuariata c. mediū trã­
ſeundo inuariatum vniformiter continuo remit-
tit motū ſuum: ſit a. potentia maior que ad pun­
ctum initiatiuū c. medii habeat proportionem ī h.
proportione maiorem quam ſit proportio quam
habet b. potentia ad punctum medium eiuſdem c.
medii: et a. poña continuo quãdiu mouetur prece­
dente b. potentia moueatur in h. proportione ve-
locius per ſui variationem (medio ſemper inua-
riato) et incipiant in eodem īſtanti moueri b. a pū­
cto medio a. vero a puncto initiatiuo c. medii ī ex-
tremo remiſſiori.
tunc dico /  a. potentia tranſeū-
do aliquam partem ipſius c. medii vniformiter cõ­
tinuo remittit motū ſuum: et hoc per ſui cõtinuam
remiſſionem.
Quod ſic probatur / quia per quam­
libet partem prime medietatis quaꝫ pertranſibit
mouendo vniformiter continuo remittit motum:
et hoc continuo remittendo potentiam ſuam: igi-
tur a. potentia aliquam partem c. medii tranſeū-
do continuo vniformiter remittit motum ſuum ꝑ
ſui continuam remiſſionem.
Conſequentia patet:
et probatur maior vt ſupra in hac cõcluſione: et mi­
nor oſtenditur ſic / quia per nullum tempus talem
partem tranſeundo manet inuariata, aut intēdit
potentiam ſuam cum caſu: igitur continuo talem
partem tranſeundo remittit potentiam ſuã.
An-
tecedens probatur / quia ſi per aliquod tempus ta­
lē partē trãſeundo ſtat aut remittit potentiã ſuaꝫ
cum caſu: detur illud tempus: et ſit g. in quo a. po-
tentia pertranſeat adequate partem c. medii .ef. et
b. pertranſeat partem d. in eodē g. tempore: et ma­
nifeſtum eſt /  ipſius .ef. partis ad ipſam d. parteꝫ
eſt proportio h. cum a. in h. proportione continuo
velocius moueatur quaꝫ b. / ex hypotheſi.
Quo po­
ſito arguitur ſic / latitudinis motꝰ deperdite ab ip­
ſa b. potentia tranſeūdo .ef. partem adequate ad
latitudinem deperditam ab eadeꝫ potentia b. trã­
ſeundo d. partem in g. tempore adequate non ē ꝓ­
portio h. nec maior: igitur latitudinis deꝑdite ab
a. potentia inuariata vel intendente potentiã ſuã
tranſeundo .ef. partem adequate in g. tempore ad
latitudinem deperditam ab ipſa b. potentia tran­
ſeundo d. partem in eodem g. tempore adequate
non eſt proportio h. nec maior: ſed conſequens
eſt falſum: igitur illud ex quo ſequitur: videlicet / 
potentia a. tranſeundo .ef. partem continuo ma-
net inuariata aut intendit potentiam ſuam.
Con­
ſequentia patet vt ſupra in hac concluſione: et ſimi­
liter conſequens cum falſitate conſequentis
Tertia concluſio Ubi aliqua poten-
tia non variata vniformiter continuo remittit mo­
tum ſuum aliquod medium inuariatum tranſeun­
do: omnis maior valet idem medium inuariatum
tranſeundo motum ſuum continuo vniformiter re­
mittere: et hoc aliquando ꝑ ſui cõtinuam remiſſio-
nem: et aliquando per ſui continuam intenſionem
Probatur / ſit b. potentia que inuariata vniformi­
ter continuo remittat motum ſuum c. medium īua­
riatum tranſeundo: ſit a. potentia maior cuiꝰ ꝓ­
portio ad punctum initiatiuum in extremo remiſ­
ſiori ipſius c. medii ſe habet ad proportionem b.
potentie ad idem punctum in proportione f. / et po­
natur b. potentia in principio ſecunde partis pro­
portionalis ipſius c. medii diuiſi proportione f.
(ſiue f. proportio rationalis ſit ſiue non.
nõ eſt cu-
ra) et a. potentia ponatur in puncto initiatiuo ip-
ſius c. medii in extremo remiſſiori: et manifeſtum ē /
 proportionis ipſius a. ad punctum initiatiuuꝫ
ipſius c. medii in extremo remiſſiori ad proportio­
nem ipſius b. potentie ad punctum initiatiuum ſe­
cunde partis proportionalis ipſius c medii diuiſi
proportione f. eſt maior proportio quam f. que ſit
h.
Nam proportio a. ad punctum initiatiuū ſe ha­
bet in proportione f. ad proportionem ipſiꝰ b. ad
idem punctum: et proportio ipſius b. ad punctum
initiatiuum ſecunde partis proportionalis ꝓpor­
tione f. eſt minor quaꝫ ſit proportio ipſius b. ad pū­
ctum initiatiuum: ergo idem tertium puta ꝓpor-
tio ipſius a. ad punctum initiatiuum habet maio­
rem proportionem ad proportionem b. potentie
ad punctum initiatiuum ſecunde partis propor-
tionalis c. medii quam ad proportioneꝫ ipſius b.
potentie ad punctum initiatiuum ipſius c. medii.
Incipiat / igitur a. potentia moueri in eodem inſtã­
ti a puncto initiatiuo c. medii in h. proportione ve-
locius quam b. potentia incipiat moueri a pūcto
initiatiuo ſecunde partis proportionalis etc. et a.
per ſui continuam variationem continuo mouea­
tur in h. ꝓportione velocius ad terminum vſ c.
medii deueniēdo ꝙ̄ b. potētia.
Et tūc dico /  a. po­
tentia continuo vniformiter remittit motū ſuum
c. medium inuariatum tranſeundo quod inuaria­
tum b. potentia inuariata tranſit vniformiter cõ-
tinuo remittēdo motū ſuum: et hoc aliquando per
ſui continuam remiſſionem, aliquando vero per
ſui continuam intenſioneꝫ:
Quod ſic probatur / q2
a. potentia continuo vniformiter remittit motum
ſuum c. medium tranſeundo: et per aliquam par-
tem talis temporis in quo remittit motum ſuum
continuo remittetur in potentia ſua: et per totam
reſiduam parteꝫ continuo intendet̄̄ ī potentia: er-
go a. poña continuo vniformiter remittit motum
ſuum c. medium inuariatum tranſeundo, aliquan­
do per ſui continuam remiſſionem, aliquando ve­
ro per ſui continuam intenſionem.
Conſequentia
patet: et minor probatur: quia a. poña continuo in
h. proportione velocius mouetur quam b. poten-
tia vniformiter continuo remittens motum ſuum /
igitur a. potentia continuo vniformiter remittit
motum ſuum.
Patet conſequentia ex prima ſup-
poſitione huius.
Prima pars minoris probatur /
quia a. potentia per aliquam partem temporis ī
quo vniformiter remittit motum ſuuꝫ ſequetur b.
potentiam cum reſiſtentia minori mouendo conti­
nuo: igitur potentia a. per illud tempus conti-
nuo remittet potentiam ſuam.
Patet conſequen-
tia / quia ſi per aliquod tempus ſtaret vel intende-
ret̄̄ in potentia b. potentiã ſeq̄ndo: et mouendo ↄ̨ti­
nuo cum reſiſtentia minori medio inuariato et per
illud tempus non continuo remittit potentiam ſu­
am: ſignetur illud tempus: et ſit g. in quo a. pertan­
ſeat adequate .ef. partem: et b. potentia d. partem
adequate: et manifeſtum eſt /  ipſius .ef. partis ad
ipſam d. partem eſt proportio h. cum a. potentia
continuo moueatur in h. proportione velocius ip­
ſa b. potentia ex hypotheſi.
quo poſito arguitur /
ſic latitudinis motus deperdite ab ipſa potentia

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index