Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of figures

< >
< >
page |< < (30) of 389 > >|
8230THEORIÆ nationem, quam ex omnibus præteritis, & præſentibus cir-
cumſtantiis haberet ad occupandum illud determinatum ſpatii
punctum determinato illo momento temporis;
niſi aliunde ejuſ-
modi determinatio per conjunctionem alterius caufæ, quæ tum
agat, vel jam egerit, mutaretur, &
loco ipſius alia, quæ com-
poſita dicitur, ſuccederet.
Sed ſtatus abſolutus reſultans ex o-
mnibus eo momento præſentibus, &
præteritis circumſtantiis
ipſius mobilis, eſt unica determinatio ad exiſtendum pro quo-
vis determinato momento temporis ſequentis in quodam de-
terminato puncto ſpatii, qui quidem ſtatus pro circumſtantiis
omnibus præteritis, &
præſentibus eſt abſolutus, licet ſit iti-
dem conditionatus pro futuris:
ſi nimirum eædem, vel aliæ
cauſæ agentes ſequentibus momentis non mutent determinatio-
nem, &
punctum illud loci, ad quod revera deveniri deinde
debet dato illo momento temporis, &
actu devenitur; ſi ipſæ
nihil aliud agant.
Porro patet hujuſmodi ſtatus ex omnibus
præteritis, &
præſentibus circumſtantiis abſolutos non poſſe
eodem momento temporis eſſe duos ſine determinatione ad re-
plicationem, quam ille conditionatus ſtatus reſultans e ſingulis
componentibus velocitatibus non inducit ob id ipſum, quod
conditionatus eſt.
Jam vero ſi haberetur ſaltus a velocitate ex
omnibus præteritis, &
præſentibus circumſtantiis exigente, ex.
gr. poſt unum minutum, punctum ſpatii diſtans per palmos 6
ad exigentem punctum diſtans per palmos 9;
deberet eo momen-
to temporis, quo fieret ſaltus, haberi ſimul utraque determi-
natio abſoluta reſpectu circumſtantiarum omnium ejus momen-
ti, &
omnium præteritarum; nam toto præcedenti tempore
habita fuiſſet realis ſeries ſtatuum cum illa priore, &
toto fe-
quenti deberet haberi cum illa poſteriore, adeoque eo momen-
to, ſimul utraque, cum neutra ſeries realis ſine reali ſuo ter-
mino ſtare poſſit.
66. Præterea corporis, vel puncti exiſtentis poteſt utique
11Quovis mo.
mento pun-
ctum exiſtens
debere habere
ſtatum realem
ex genere ve-
locitatis poten-
tialis.
nulla eſſe velocitas actualis, ſaltem accurate talis;
ſi nimirum
difformem habeat motum, quod ipſum etiam ſemper in Na-
tura accidit, ut demonſtrari poſſe arbitror, ſed huc non perti-
net;
at ſemper utique haberi debet aliqua velocitas potentia-
lis, vel ſaltem aliquis ſtatus, qui licet alio vocabulo appellari
ſoleat, &
dici velocitas nulla, eſt tamen non nihilum quod-
dam, ſed realis ſtatus, nimirum determinatio ad quietem,
quanquam hanc ipſam, ut &
quietem, ego quidem arbitrer in
Natura reapſe haberi nullam, argumentis, quæ in Stayanis Sup-
plementis expoſui in binis paragraphis de ſpatio, ac tempore,
quos hic addam in fine inter nonnulla, quæ hic etiam ſupple-
menta appellabo, &
occurrent primo, ac ſecundo loco. Sed
id ipſum itidem nequaquam huc pertinet.
Iis etiam penitus
prætermiſſis, eruitur e reliquis, quæ diximus, admiſſo etiam
ut exiſtente, vel poſſibili in Natura motu uniformi, &
quie-
te, utramque velocitatem habere conditiones neceſſarias

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index