Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

List of thumbnails

< >
81
81
82
82
83
83
84
84
85
85
86
86
87
87
88
88
89
89
90
90
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001504">
                <pb pagenum="82" xlink:href="009/01/082.jpg"/>
              curuam habet terminantem lineam, linea ſcilicet, quæ terminat partem
                <lb/>
              eclypſatam à non eclypſata, ſemper apparet circularis; cum autem hæc li­
                <lb/>
              nea ſit terminus vmbræ terræ, quæ lumen obumbrat, ſignum
                <expan abbr="manifeſtũ">manifeſtum</expan>
              eſt
                <lb/>
              vmbram ipſam eſſe rotundam; nam cum Luna deficiat propter terræ obie­
                <lb/>
              ctionem inter ipſam, & Solem, ita, vt vmbra terræ protendatur
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              ad Lu­
                <lb/>
              nam,
                <expan abbr="eamq́">eamque</expan>
              ; in omni eclypſatione, ſiue eclypſis ſit ſupra terram, ſiue infra,
                <lb/>
              ad quamlibet
                <expan abbr="deniq;">denique</expan>
              partem terræ fiat, orbiculariter eam contegit, ſignum
                <lb/>
              perſpicuum eſt terram proijcere quoquouerſus vmbram rotundam, quæ vt
                <lb/>
              in ſphæra oſtenditur, eſt rotunda ad modum coni; cum ergo vmbra terræ
                <lb/>
              ex quauis parte proijciatur, ſit rotunda, certò certius colligitur,
                <expan abbr="terramq́">terramque</expan>
              ;
                <lb/>
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              ipſam rotunda figura præditam eſſe. </s>
              <s id="s.001505">hanc eandem rationem, ſi libue­
                <lb/>
              rit, fuſius pertractatam videre poteris apud P. Clauium in ſphæra.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001506">
                <arrow.to.target n="marg115"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001507">
                <margin.target id="marg115"/>
              115</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001508">Tex.
                <emph type="italics"/>
              (Præterea per astrorum apparentiam, non ſolum manifeſtum eſt, quod re
                <lb/>
              tunda, ſed & quod magnitudine non magna ſit; paruo enim facto nobis tranſitu ad
                <lb/>
              meridiem, & Vrſam, manifeſtè fit alter horizon circulus, ita vt aſtra, quæ ſuper
                <lb/>
              caput, magnam habeant mutationem, & non eadem appareant, & ad Vrſam, & ad
                <lb/>
              meridiem tranſeuntibus, quædam enim in Aegypto quidem stellæ
                <expan abbr="vidẽtur">videntur</expan>
              , & cir­
                <lb/>
              ca Cyprum, in ijs autem, quæ ad Vrſam vergunt regionibus, non
                <expan abbr="viaẽtur">videntur</expan>
              . </s>
              <s id="s.001509">& aſtro­
                <lb/>
              rum ea, quæ ſemper in ijs, quæ ad Vrſam vergunt, apparent, in illis locis occidunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001510">Quare non ſolum ex his manifeſtum eſt rotundam eſſe figuram terræ, ſed & ſphæræ
                <lb/>
              non magnæ: non enim tam celeriter inſigne quippiam faceret, tranſlatis nobis adeò
                <lb/>
              parum)
                <emph.end type="italics"/>
              hic textus ei, qui ſphæram mundi audiuerit perfacilis eſt: propte­
                <lb/>
              rea eum breuiter ſic paraphraſticè exponam. </s>
              <s id="s.001511">Terram eſſe rotundam,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
                <lb/>
              reſpectu cœleſtium corporum non magnam, ſignum eſt, quod facto à nobis
                <lb/>
              paruo itinere ſiue ad meridionalem plagam, ſiue ad
                <expan abbr="ſeptẽtrionalem">ſeptentrionalem</expan>
              (quam
                <lb/>
              Vrſam dicit) magnopere mutatur horizon: quod apparet primo ex varia­
                <lb/>
              tione aſtrorum, nam quæ in primo loco ſupra noſtrum verticem
                <expan abbr="trãſibant">tranſibant</expan>
              ,
                <lb/>
              in ſecundo loco non amplius, ſed alia,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              alia valde ab inuicem ſeiuncta
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.082.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/082/1.jpg" number="46"/>
                <lb/>
              ex facto quamuis paruo itinere tranſeunt. </s>
              <s id="s.001512">ſit in
                <lb/>
              præſenti figura terra, vbi A, in qua facta parua
                <lb/>
              mutatione ex loco F, in locum G, fieret magna
                <lb/>
              mutatio
                <expan abbr="aſtrorũ">aſtrorum</expan>
              verſicalium B, in C, quæ mul­
                <lb/>
              tum ab inuicem diſtant. </s>
              <s id="s.001513">ſi autem terra eſſet
                <lb/>
              maior, v. g. circulus medius, tunc facta maio­
                <lb/>
              ri mutatione ex D, in E, fieret eadem aſtrorum
                <lb/>
              variatio ex B, in C; ſed cum nos experiamur
                <lb/>
              fieri magnam aſtrorum mutationem, ex parua
                <lb/>
              locorum intercapedine, ſignum eſt magnope­
                <lb/>
              re mutari horizontem, ac proinde terram eſſe
                <lb/>
              rotundam, ac reſpectu cœleſtium corporum
                <lb/>
              paruam. </s>
              <s id="s.001514">aliud præterea ſignum huius horizontis permutationis eſt, quod
                <lb/>
              ſtellæ, quæ in priori loco ſupra horizontem apparebant, mutato paululum
                <lb/>
              loco ad alterutram plagam, ſtatim abſconduntur; aliæ verò nouæ
                <expan abbr="apparẽt">apparent</expan>
                <lb/>
              vt in Aegypto, & Cypro, ſtella, quæ dicitur Canobus ſupra horizontem
                <lb/>
              aſcendit; quæ ſi paululum Vrſam, ſeu ſeptentrionem ambulaueris, ſtatim
                <lb/>
              latitabit. </s>
              <s id="s.001515">Demum eiuſdem citæ mutationis finitoris indicium etiam ſit,</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>