Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] THEORIA PHILOSOPHIÆ NATURALIS REDACTA AD UNICAM LEGEM VIRIUM IN NATURA EXISTENTIUM, AVCTORE P ROGERIO JOSEPHO BOSCOVICH Societatis Jesu, NUNC AB IPSO PERPOLITA, ET AUCTA, Ac a plurimis præcedentium editionum mendis expurgata. EDITIO VENETA PRIMA IPSO AUCTORE PRÆSENTE, ET CORRIGENTE.
[3.] VENETIIS, MDCCLXIII. Ex Typographia Remondiniana. SUPERIORUM PERMISSU, ac PRIVILEGIO.
[4.] ASSERTIONES EX UNIVERSA PHILOSOPHIA, QUAS IN ALMA AC CELEBERRIMA UNIVERSITATE GRÆCENSI Anno M. D. CC. LXV. Menſe Auguſto, die publice defendendas ſuſcepit PERILLUSTRIS, REVER. ac PERDOCTUS DOMINUS MAXIMILIANUS CHIOLICH DE LEVENSPERG, S. R. I. E. Dalmata, Patritius Segnienſis, ex Arcbiducali Soc. J eſu Convict. Colleg. EX PRÆLECTIONIBUS A. R. & CI. P. LEOPOLDI BIWALD, e S. J. AA. LL. & Phiſophiæ Doctoris, ejusdemque Profeſſoris Publici & Ordinarii. A. R. & Clar. P. FRANCISCI GRUEBER, e S. J. AA. LL. & Philoſoph. Doctoris ac Ethices Profeſſoris Publici ac ordinarii. A. R. & C1. P. FRANCISCI PACHNER, e S. J. AA. LL. & Philoſophiæ Doctoris, ac Mathe-ſeos Profeſſoris Publici & Ordinarii.
[5.] HONORIBUS ILLUSTRISSIMI, ac REVERENDISSMI DOMINI, DOMINI PII D EMANZADOR, DEI ET APOSTOLIC Æ SEDIS GRATIA ECCLESIARUM CANONICE UNITARUM SEGNIENSIS ET MODRUSIENSIS, SEU CORBAVIENSIS EPISCOPI, SACRATISSIMÆ CÆSAREO - REGIÆ ET APOSTOLICÆ MAJ ESTATIS CONSILIARII &c. &c. DOMINI, DOMINI AC PATRONI SUI GRATIOSISSIMI, CUI SE SUASQUE ASSERTIONES PHILOSOPHICAS D. D. D. CLIENTUMINFIMUS MAXIMILIANUS CHIOLICH DELEVENSPERG.
[6.] EX PHILOSOPHIA. I
[7.] EX ETHICA.
[8.] EX MATHESI.
[9.] TYPOGRAPHUS VENETUS LECTORI.
[10.] EPISTOLA AUCTORIS DEDICATORIA PRIMÆ EDITIONIS VIENNENSIS Ad Celsissimum TUNC Principem Archiepiscopum Viennensem, NUNC PRÆTEREA ET Cardinalem Eminentissimum, ET Episcopum Vacciensem CHRISTOPHORUM E COMITIBUS DE MIGAZZI.
[11.] AD LECTOREM EX EDITIONE VIENNENSI.
[12.] SYNOPSIS TOTIUS OPERIS? EX EDITIONE VIENNENSI PARS I.
[13.] PARS II.
[14.] PARS III.
[15.] INDEX PARS I.
[16.] PARS II.
[17.] PARS III.
[18.] APPENDIX.
[19.] SUPPLEMENTA.
[20.] NOI RIFORMATORI Dello Studio di Padova.
[21.] PHILOSOPHIÆ NATURALIS THEORIA PARS I. Theoriæ expoſitio , analytica deductio , & vindicatio.
[22.] PARS II Theoriæ applicatio ad Mechanicam.
[23.] PARS III Applicatio Theoriæ ad Phyſicam.
[24.] APPENDIX Ad Metaphyſicam pertinens DE ANIMA, & DEO
[25.] §. I. De Spatio, ac Tempore (a).
[26.] §. II. De Spatio, & Tempore, ut a nobis cognoſcuntur.
[27.] §. III. Solutio analytica Problematis determinantis naturam Legis Virium.
[28.] § IV. Contra vires in minimis diſtantiis attractivas, & excreſcentes in infinitum.
[29.] § V. De Æquilibrio binarum maſſarum connexarum invicem per bina alia puncta
[30.] §. VI. EPISTOLA AUCTORIS AD P. CAROLUM SCHERFFER. SOCIETATIS JESU.
< >
page |< < (31) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="31" file="0083" n="83" rhead="PARS PRIMA."/>
            hoc, ut ſecundum argumentum pro continuitatis lege ſuperius
              <lb/>
            allatum vim habeat ſuam, nec ab una velocitate ad alteram
              <lb/>
            abiri poſſit ſine tranſitu per intermedias.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">67. </s>
            <s xml:space="preserve">Patet autem, hinc illud evinci, nec interire momento
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0083-01" xlink:href="note-0083-01a" xml:space="preserve">Non poſſe mo-
                <lb/>
              mento tempo-
                <lb/>
              ris tranſiri ab
                <lb/>
              una velocitate
                <lb/>
              ad aliam, de-
                <lb/>
              monſtratur, &
                <lb/>
              vindicatur.</note>
            temporis poſſe, nec oriri velocitatem totam corporis, vel pun-
              <lb/>
            cti non ſimul intereuntis, vel orientis, nec huc transferri poſ-
              <lb/>
            ſe, quod de creatione, & </s>
            <s xml:space="preserve">morte diximus; </s>
            <s xml:space="preserve">cum nimirum ipſa
              <lb/>
            velocitas nulla corporis, vel puncti exiſtentis, ſit non purum
              <lb/>
            nihil, ut monui, ſed realis quidam ſtatus, qui ſimul cum alio
              <lb/>
            reali ſtatu determinatæ illius intereuntis, vel orientis velocita-
              <lb/>
            tis deberet conjungi; </s>
            <s xml:space="preserve">unde etiam fit, ut nullum effugium ha-
              <lb/>
            beri poſſit contra ſuperiora argumenta, dicendo, quando a 12
              <lb/>
            gradibus velocitatis tranſitur ad 9, durare utique priores 9, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            interire reliquos tres, in quo nullum abſurdum ſit, cum nec
              <lb/>
            in illorum duratione habeatur ſaltus, nec in ſaltu per interi-
              <lb/>
            tum habeatur abſurdi quidpiam, ejus exemplo, quod ſuperius
              <lb/>
            dictum fuit, ubi oſtenſum eſt, non conjungi non eſſe ſimul, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            eſſe. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam in primis 12 gradus velocitatis non ſunt quid com-
              <lb/>
            poſitum e duodecim rebus inter ſe diſtinctis, atque disjunctis,
              <lb/>
            quarum 9 manere poſſint, 3 interire, ſed ſunt unica determi-
              <lb/>
            natio ad exiſtendum in punctis ſpatii diſtantibus certo inter-
              <lb/>
            vallo, ut palmorum 12, elapſis datis quibuſdam temporibus
              <lb/>
            æqualibus quibuſvis. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic etiam in ordinatis GD, HE, quæ
              <lb/>
            exprimunt velocitates in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">6, revera, in mea potiſſimum
              <lb/>
            Theoria, ordinata GD non eſt quædam pars ordinatæ HE
              <lb/>
            communis ipſi uſque ad D, ſed ſunt duæ ordinatæ quarum
              <lb/>
            prima conſiſtit in relatione diſtantiæ, puncti curvæ D a pun-
              <lb/>
            cto axis G, ſecunda in relatione puncti curvæ E a puncto axis
              <lb/>
            H, quod eſt ibi idem, ac punctum G. </s>
            <s xml:space="preserve">Relationem diſtantiæ
              <lb/>
            punctorum D, & </s>
            <s xml:space="preserve">G conſtituunt duo reales modi exiſtendi ip-
              <lb/>
            ſorum, relationem diſtantiæ punctorum D, & </s>
            <s xml:space="preserve">E duo reales
              <lb/>
            modi exiſtendi ipſorum, & </s>
            <s xml:space="preserve">relationem diſtantiæ punctorum H,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">E duo reales modi exiſtendi ipſorum. </s>
            <s xml:space="preserve">Hæc ultima relatio
              <lb/>
            conſtat duobus modis realibus tantummodo pertinentibus ad
              <lb/>
            puncta E, & </s>
            <s xml:space="preserve">H, vel G, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſumma priorum conſtat modis
              <lb/>
            realibus omnium trium, E, D, G. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed nos indefinite conci-
              <lb/>
            pimus poſſibilitatem omnium modorum realium intermediorum,
              <lb/>
            ut infra dicemus, in qua præciſiva, & </s>
            <s xml:space="preserve">indefinita idea ſtat mi-
              <lb/>
            hi idea ſpatii continui; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">intermedii modi poſſibiles inter G,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">D ſunt pars intermediorum inter E, & </s>
            <s xml:space="preserve">H. </s>
            <s xml:space="preserve">Præterea omiſ-
              <lb/>
            ſis etiam hiſce omnibus ipſe ille ſaltus a velocitate finita ad
              <lb/>
            nullam, vel a nulla ad finitam, haberi non poteſt.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">68. </s>
            <s xml:space="preserve">Atque hinc ego quidem potuiſſem etiam adhibere duos
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0083-02" xlink:href="note-0083-02a" xml:space="preserve">Cur adhibita
                <lb/>
              colliſio pergen-
                <lb/>
              tium in eandem
                <lb/>
              plagam pro The-
                <lb/>
              oria deducenda.</note>
            globos æquales, qui ſibi invicem occurrant cum velocitatibus
              <lb/>
            æqualibus, quæ nimirum in ipſo contactu deberent momento
              <lb/>
            temporis interire; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed ut haſce ipſas conſiderationes evitarem
              <lb/>
            de tranſitu a ſtatu reali ad ſtatum itidem realem, ubi a velo-
              <lb/>
            citate aliqua tranſitur ad velocitatem nullam; </s>
            <s xml:space="preserve">adhibui </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>