1tempore, eademque vi peraget, vt perſpicuum eſt in hac fi
gura ſi brachia libræ AB protrahantur vſque ad CD. Quia
nimirum, ſicut maio
23[Figure 23]
rem efficerent circu
lum, videlicet conti
nentem, maioremque
diametrum; ita maio
rem arcum eorum ex
trema percurrerent.
Nam quo tempore
ac vi A moueretur vſ
que ad F, ipſum C
moueretur vſque ad E
Maior autem eſt CE
quàm AF, eo quod
ſicut diameter ad dia
metrum, ita portio ad
portionem circuli ſe
habeat. Cum igitur
facilius ſit cernere ac
diſcernere, quod maius eſt, quàm quod minus; ſequitur, eò
euidentius apparere motum libræ, quò maior fuerit ipſa li
bra: ac propterea per motum ipſum maioris libræ exactius
præponderantiam grauium, ſeu differentiam ponderis in
dicati.
gura ſi brachia libræ AB protrahantur vſque ad CD. Quia
nimirum, ſicut maio
23[Figure 23]rem efficerent circu
lum, videlicet conti
nentem, maioremque
diametrum; ita maio
rem arcum eorum ex
trema percurrerent.
Nam quo tempore
ac vi A moueretur vſ
que ad F, ipſum C
moueretur vſque ad E
Maior autem eſt CE
quàm AF, eo quod
ſicut diameter ad dia
metrum, ita portio ad
portionem circuli ſe
habeat. Cum igitur
facilius ſit cernere ac
diſcernere, quod maius eſt, quàm quod minus; ſequitur, eò
euidentius apparere motum libræ, quò maior fuerit ipſa li
bra: ac propterea per motum ipſum maioris libræ exactius
præponderantiam grauium, ſeu differentiam ponderis in
dicati.
Atque hinc euenire, ait Ariſtoteles, vt in paruis libris non
nulla pondera ſenſum omnino ferè lateant, quæ in magnis,
illi apertiſſimè innoteſcunt. Non quidem ex eo, quod ipſa
pondera moueant magnas libras, non autem paruas; ſed
quia motus ab ipſis productus, cum maior ſit in maioribus,
facilius, ac euidentius à ſenſu percipitur. Vnde quæ mani
feſta ſunt in vtriuſque libris, multo magis (vt idem inquit)
manifeſta ſe præbent in meioribus, quoniam in illis multo
maior inclinatio cauſatur ab eodem pondere. Id quod in
omnibus inſtrumentis verificatur, quæ ad menſurandum de-
nulla pondera ſenſum omnino ferè lateant, quæ in magnis,
illi apertiſſimè innoteſcunt. Non quidem ex eo, quod ipſa
pondera moueant magnas libras, non autem paruas; ſed
quia motus ab ipſis productus, cum maior ſit in maioribus,
facilius, ac euidentius à ſenſu percipitur. Vnde quæ mani
feſta ſunt in vtriuſque libris, multo magis (vt idem inquit)
manifeſta ſe præbent in meioribus, quoniam in illis multo
maior inclinatio cauſatur ab eodem pondere. Id quod in
omnibus inſtrumentis verificatur, quæ ad menſurandum de-