Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
71 34
72 35
73 36
74 37
75 38
76 39
77 40
78 41
79 42
80 43
81 44
82 45
83 46
84 47
85 48
86 49
87 50
88 51
89 52
90 53
91 54
92 55
93 56
94 57
95 58
96 59
97 60
98 61
99 62
100 63
< >
page |< < (46) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div149" type="section" level="1" n="54">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2269" xml:space="preserve">
              <pb o="46" file="082" n="83" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            moti ſuper illum tractum terræ exiſtentis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2270" xml:space="preserve">Sienim cauſa eſſet influxus ſtell@-
              <lb/>
            rum, ſeu ſphærarum mobilium, deberent per totum illum terræ tractum ab
              <lb/>
            oriente uerſus occidentem, propter continuũ motum ſtellarum, tales leones
              <lb/>
            naſci, cuius oppoſitum uidemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2271" xml:space="preserve">Deinde quia in Hungaria ſub latitudine 47.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2272" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s2273" xml:space="preserve">equi velociſſimi procreantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2274" xml:space="preserve">validiſſimi, qui in alijs regionibus eiuſ-
              <lb/>
            dem latitudinis minime producũtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2275" xml:space="preserve">Denique in Mauritania innumeræ quaſi
              <lb/>
            ſimiæ generantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2276" xml:space="preserve">Et multa alia huiuſmodi experime nta adduci poſſent, vt à
              <lb/>
            vitibus, arboribus, fructibus, &</s>
            <s xml:id="echoid-s2277" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s2278" xml:space="preserve">qui omnes uarij effectus à cælo duntaxat
              <lb/>
            quieſcente produci uidentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2279" xml:space="preserve">Scio philoſophos reſpondere, hanc diuerſitatem
              <lb/>
            effectum in eodem climate pendere totam ex uaria diſpoſitione terræ:</s>
            <s xml:id="echoid-s2280" xml:space="preserve">ſed in-
              <lb/>
            ftant auctores prædicti, cum terra diſponatur varie à uarijs aſpectibus corpo-
              <lb/>
            rum ſuperiorum, non poterit reddi ſufficiens cauſa, cur in eodem climate ea-
              <lb/>
            dem non ſit diſpoſitio, quando quidem omnes partes eiuſdem climatis reſpe-
              <lb/>
            ctu cælorum mobilium eoſdem habeant aſpectus ſucceſſiue. </s>
            <s xml:id="echoid-s2281" xml:space="preserve">Verum enimue-
              <lb/>
            ro quidquid dicatur hacde re, hoc certum eſſe debet, ſine magna temeritate
              <lb/>
            non negari poſſe cælum Empyreum, quod eſt immobile, eo quod iam commu-
              <lb/>
            nis Theologorum ſchola illud admiſit.</s>
            <s xml:id="echoid-s2282" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2283" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Statvimvs</emph>
            ergo, in vniuerſum eſſe vndecim cælos, decem quidem, ſe-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-082-01" xlink:href="note-082-01a" xml:space="preserve">Vndecim
                <lb/>
              oęli ponen-
                <lb/>
              di funt.</note>
            cundum Aſtronomos, mobiles, unum uero, ex ſententia Theologorum, immo-
              <lb/>
            bile prorſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2284" xml:space="preserve">Ratio autem, propter quam decẽ cælos mobiles admittimus, per-
              <lb/>
            ſpicua erit, quando pertractabimus, quanam induſtria inuenti fuerinr decẽ di-
              <lb/>
            ſtincti motus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2285" xml:space="preserve">Quam ob rem nunc ad motus cælorum explicandos accedamus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2286" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div154" type="section" level="1" n="55">
          <head xml:id="echoid-head59" xml:space="preserve">DE MOTIBVS ORBIVM CÆLESTIVM.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2287" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Avctores</emph>
            , qui unum duntaxat cælum eſſe credunt, omnem motum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-082-02" xlink:href="note-082-02a" xml:space="preserve">Sententia
                <lb/>
              corum, qui
                <lb/>
              omnẽ mo-
                <lb/>
              tũ à cœlis
                <lb/>
              abſtulerunt
                <lb/>
              eiuſq́ue cõ
                <lb/>
              ſutatio.</note>
            à cęleſti orbe excludunt, quamuis non eodem modo omnes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2288" xml:space="preserve">Quidam enim nul
              <lb/>
            lum corpus cæleſte moueri aſſerunt, ſed in eodem loco ſemper permanere: </s>
            <s xml:id="echoid-s2289" xml:space="preserve">Vi
              <lb/>
            deri tamen nobis moueri ſtellas ab oriente in occidentem (hunc enim motũ
              <lb/>
            diurnũ, ſaltẽ apparentẽ, nulla ratione negare poſſunt, cum quotidie Solem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2290" xml:space="preserve">
              <lb/>
            reliqua ſidera oriri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2291" xml:space="preserve">occidere cernamus) propter motũ terrę, quem, ut aiunt,
              <lb/>
            habet ab occidẽte in orientẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2292" xml:space="preserve">Nam quemadmodum ei, qui in flumine aliquo ce
              <lb/>
            leri nauis curſu defertur, uidẽtur arbores, domus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2293" xml:space="preserve">omnia in fluminis ripa po
              <lb/>
            ſita obuiam uenire, quaſi ipſe prorſus perſtaret immobilis, reliqua autem om-
              <lb/>
            nia mouerentur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2294" xml:space="preserve">Ita etiam nobis in terra exiſtentibus cõtingit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2295" xml:space="preserve">Quoniam enim
              <lb/>
            terra nobiſcum mouetur ab occaſu in ortum motu rapidiſſimo, uidemur nos
              <lb/>
            quieſcere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2296" xml:space="preserve">ſtellæ in contrariam partem, nempe ab ortu in occaſum, moueri,
              <lb/>
            cum tamen ipſę omnino ſint immobiles, nos autem moueamur, ut dictum eſt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2297" xml:space="preserve">Verum hæc ſententia nullius prorſus eſt momenti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2298" xml:space="preserve">omnino ridicula exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2299" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Si enim uera eſſet, perpetuo inter aſtra idem ſitus, ordo, ac diſtantia cerneretur
              <lb/>
            quod eſt contra omnem experientiam: </s>
            <s xml:id="echoid-s2300" xml:space="preserve">Planetæ namque continuo inter ſe
              <lb/>
            uariant & </s>
            <s xml:id="echoid-s2301" xml:space="preserve">ſitum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2302" xml:space="preserve">ordinem, diſtantiamq́ue, ut luce clarius conſtat in Sole,
              <lb/>
            atque Luna, cum hi duo planetæ aliquando ſint quaſi coniuncti, aliquando ue
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-082-03" xlink:href="note-082-03a" xml:space="preserve">Sententia
                <lb/>
              @orum, qui
                <lb/>
              dicun@ coe-
                <lb/>
              lum quie-
                <lb/>
              ſcere, & ſtel
                <lb/>
              las per ſe
                <lb/>
              @@ue@i.</note>
            ro per diametrum oppoſiti: </s>
            <s xml:id="echoid-s2303" xml:space="preserve">Idemq́ue de cæteris planetis iudicium habeto.</s>
            <s xml:id="echoid-s2304" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2305" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvidam</emph>
            vero aſſerunt, non ſolum cælum, uerum etiam terram quieſce
              <lb/>
            re, ſtellas uero per ſeſe moueri, ut aues in aere, ſeu piſces in mari, ab oriẽte in
              <lb/>
            occidentem Sed quoniam hac ratione non poſſent planetæ duobus ferri mo-
              <lb/>
            tibus, quod pugnat cum experiẽtia, cum nõ ſolum planetas uideamus ab </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>