Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 7
[out of range]
>
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(46)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div149
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
54
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2269
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
46
"
file
="
082
"
n
="
83
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
moti ſuper illum tractum terræ exiſtentis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2270
"
xml:space
="
preserve
">Sienim cauſa eſſet influxus ſtell@-
<
lb
/>
rum, ſeu ſphærarum mobilium, deberent per totum illum terræ tractum ab
<
lb
/>
oriente uerſus occidentem, propter continuũ motum ſtellarum, tales leones
<
lb
/>
naſci, cuius oppoſitum uidemus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2271
"
xml:space
="
preserve
">Deinde quia in Hungaria ſub latitudine 47.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2272
"
xml:space
="
preserve
">grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2273
"
xml:space
="
preserve
">equi velociſſimi procreantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2274
"
xml:space
="
preserve
">validiſſimi, qui in alijs regionibus eiuſ-
<
lb
/>
dem latitudinis minime producũtur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2275
"
xml:space
="
preserve
">Denique in Mauritania innumeræ quaſi
<
lb
/>
ſimiæ generantur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2276
"
xml:space
="
preserve
">Et multa alia huiuſmodi experime nta adduci poſſent, vt à
<
lb
/>
vitibus, arboribus, fructibus, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2277
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2278
"
xml:space
="
preserve
">qui omnes uarij effectus à cælo duntaxat
<
lb
/>
quieſcente produci uidentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2279
"
xml:space
="
preserve
">Scio philoſophos reſpondere, hanc diuerſitatem
<
lb
/>
effectum in eodem climate pendere totam ex uaria diſpoſitione terræ:</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2280
"
xml:space
="
preserve
">ſed in-
<
lb
/>
ftant auctores prædicti, cum terra diſponatur varie à uarijs aſpectibus corpo-
<
lb
/>
rum ſuperiorum, non poterit reddi ſufficiens cauſa, cur in eodem climate ea-
<
lb
/>
dem non ſit diſpoſitio, quando quidem omnes partes eiuſdem climatis reſpe-
<
lb
/>
ctu cælorum mobilium eoſdem habeant aſpectus ſucceſſiue. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2281
"
xml:space
="
preserve
">Verum enimue-
<
lb
/>
ro quidquid dicatur hacde re, hoc certum eſſe debet, ſine magna temeritate
<
lb
/>
non negari poſſe cælum Empyreum, quod eſt immobile, eo quod iam commu-
<
lb
/>
nis Theologorum ſchola illud admiſit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2282
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2283
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Statvimvs</
emph
>
ergo, in vniuerſum eſſe vndecim cælos, decem quidem, ſe-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-082-01
"
xlink:href
="
note-082-01a
"
xml:space
="
preserve
">Vndecim
<
lb
/>
oęli ponen-
<
lb
/>
di funt.</
note
>
cundum Aſtronomos, mobiles, unum uero, ex ſententia Theologorum, immo-
<
lb
/>
bile prorſus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2284
"
xml:space
="
preserve
">Ratio autem, propter quam decẽ cælos mobiles admittimus, per-
<
lb
/>
ſpicua erit, quando pertractabimus, quanam induſtria inuenti fuerinr decẽ di-
<
lb
/>
ſtincti motus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2285
"
xml:space
="
preserve
">Quam ob rem nunc ad motus cælorum explicandos accedamus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2286
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div154
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
55
">
<
head
xml:id
="
echoid-head59
"
xml:space
="
preserve
">DE MOTIBVS ORBIVM CÆLESTIVM.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2287
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Avctores</
emph
>
, qui unum duntaxat cælum eſſe credunt, omnem motum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-082-02
"
xlink:href
="
note-082-02a
"
xml:space
="
preserve
">Sententia
<
lb
/>
corum, qui
<
lb
/>
omnẽ mo-
<
lb
/>
tũ à cœlis
<
lb
/>
abſtulerunt
<
lb
/>
eiuſq́ue cõ
<
lb
/>
ſutatio.</
note
>
à cęleſti orbe excludunt, quamuis non eodem modo omnes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2288
"
xml:space
="
preserve
">Quidam enim nul
<
lb
/>
lum corpus cæleſte moueri aſſerunt, ſed in eodem loco ſemper permanere: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2289
"
xml:space
="
preserve
">Vi
<
lb
/>
deri tamen nobis moueri ſtellas ab oriente in occidentem (hunc enim motũ
<
lb
/>
diurnũ, ſaltẽ apparentẽ, nulla ratione negare poſſunt, cum quotidie Solem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2290
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
reliqua ſidera oriri, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2291
"
xml:space
="
preserve
">occidere cernamus) propter motũ terrę, quem, ut aiunt,
<
lb
/>
habet ab occidẽte in orientẽ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2292
"
xml:space
="
preserve
">Nam quemadmodum ei, qui in flumine aliquo ce
<
lb
/>
leri nauis curſu defertur, uidẽtur arbores, domus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2293
"
xml:space
="
preserve
">omnia in fluminis ripa po
<
lb
/>
ſita obuiam uenire, quaſi ipſe prorſus perſtaret immobilis, reliqua autem om-
<
lb
/>
nia mouerentur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2294
"
xml:space
="
preserve
">Ita etiam nobis in terra exiſtentibus cõtingit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2295
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam enim
<
lb
/>
terra nobiſcum mouetur ab occaſu in ortum motu rapidiſſimo, uidemur nos
<
lb
/>
quieſcere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2296
"
xml:space
="
preserve
">ſtellæ in contrariam partem, nempe ab ortu in occaſum, moueri,
<
lb
/>
cum tamen ipſę omnino ſint immobiles, nos autem moueamur, ut dictum eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2297
"
xml:space
="
preserve
">Verum hæc ſententia nullius prorſus eſt momenti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2298
"
xml:space
="
preserve
">omnino ridicula exiſtit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2299
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Si enim uera eſſet, perpetuo inter aſtra idem ſitus, ordo, ac diſtantia cerneretur
<
lb
/>
quod eſt contra omnem experientiam: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2300
"
xml:space
="
preserve
">Planetæ namque continuo inter ſe
<
lb
/>
uariant & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2301
"
xml:space
="
preserve
">ſitum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2302
"
xml:space
="
preserve
">ordinem, diſtantiamq́ue, ut luce clarius conſtat in Sole,
<
lb
/>
atque Luna, cum hi duo planetæ aliquando ſint quaſi coniuncti, aliquando ue
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-082-03
"
xlink:href
="
note-082-03a
"
xml:space
="
preserve
">Sententia
<
lb
/>
@orum, qui
<
lb
/>
dicun@ coe-
<
lb
/>
lum quie-
<
lb
/>
ſcere, & ſtel
<
lb
/>
las per ſe
<
lb
/>
@@ue@i.</
note
>
ro per diametrum oppoſiti: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2303
"
xml:space
="
preserve
">Idemq́ue de cæteris planetis iudicium habeto.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2304
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2305
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvidam</
emph
>
vero aſſerunt, non ſolum cælum, uerum etiam terram quieſce
<
lb
/>
re, ſtellas uero per ſeſe moueri, ut aues in aere, ſeu piſces in mari, ab oriẽte in
<
lb
/>
occidentem Sed quoniam hac ratione non poſſent planetæ duobus ferri mo-
<
lb
/>
tibus, quod pugnat cum experiẽtia, cum nõ ſolum planetas uideamus ab </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>