Clavius, Christoph, Geometria practica

Page concordance

< >
Scan Original
111 81
112 82
113 83
114 84
115 85
116 86
117 87
118 88
119 89
120 90
121 91
122 92
123 93
124 96
125 95
126 96
127 97
128 98
129 99
130 100
131 101
132 102
133 103
134 104
135 105
136 106
137 107
138 108
139 109
140 110
< >
page |< < (54) of 450 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div105" type="section" level="1" n="47">
          <pb o="54" file="084" n="84" rhead="GEOMETR. PRACT."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2179" xml:space="preserve">nota fiet diſtantia D F, cui ſi a dij ciatur differentia ſtationum E D, cognita etiam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-084-01" xlink:href="note-084-01a" xml:space="preserve">Diſtantiæ in-
                <lb/>
              @entio per ſo-
                <lb/>
              los ſin{us}.</note>
            erit longior diſtantia EF. </s>
            <s xml:id="echoid-s2180" xml:space="preserve">quaminuenies quo que, ſi fiat,</s>
          </p>
          <note style="it" position="right" xml:space="preserve">
            <lb/>
          Vt ſin{us} to- \\ t{us} anguli \\ recti F, # ad hypotenuſam \\ E G, nuper inuen- \\ tam # Ita ſin{us} anguli E G F, complemen- \\ ti anguli obſeruationis in rem@- \\ tiore ſtatione # ad E F.
            <lb/>
          </note>
          <note symbol="a" position="left" xml:space="preserve">10. triang. re-
            <lb/>
          ctil.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2181" xml:space="preserve">Altitudo autem F G, per ſolos ſinus inuenietur, ſi fiat,</s>
          </p>
          <note symbol="b" position="left" xml:space="preserve">10. triang.
            <lb/>
          rectil.
            <lb/>
          Altitudinis in
            <lb/>
          uentio per ſo-
            <lb/>
          los ſin{us}.</note>
          <note style="it" position="right" xml:space="preserve">
            <lb/>
          Vt ſin{us} to- \\ t{us} anguli \\ recti F, # ad hypotenuſam EG, \\ vel ad hypotenuſam \\ D G: # Ita ſin{us} anguli ε, obſeruati \\ minoris, vel ita ſin{us} anguli \\ G D F, obſeruati maioris # ad F G, \\ ad F G.
            <lb/>
          </note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2182" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s2183" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Per</emph>
            Quadrantem ſtabilem eo dem modo dimenſio fit: </s>
            <s xml:id="echoid-s2184" xml:space="preserve">ſolum anguli ob-
              <lb/>
            ſeruationum in duabus ſtationibus hac ra-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-084-01" xlink:href="fig-084-01a" number="19">
                <image file="084-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/084-01"/>
              </figure>
            tione inueſtigantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2185" xml:space="preserve">Collocato Quadran-
              <lb/>
            te ſupra baſem aliquam planam Horizonti
              <lb/>
            æquidiſtãtem, ita vtrectus ſit ad Horizon-
              <lb/>
            tem; </s>
            <s xml:id="echoid-s2186" xml:space="preserve">quod beneficio alicuius perpendiculi
              <lb/>
            efficies. </s>
            <s xml:id="echoid-s2187" xml:space="preserve">Collocato, inquam, hoc modo
              <lb/>
            Quadrante eleua dioptram, donec per fo-
              <lb/>
            ramina pinnacidiorum faſtigiũ G, videas.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2188" xml:space="preserve">Ita enim in propinquiore ſtatione D, angulus obſeruationis erit GDF; </s>
            <s xml:id="echoid-s2189" xml:space="preserve">In remo-
              <lb/>
            tiore vero GEF. </s>
            <s xml:id="echoid-s2190" xml:space="preserve">Vtrumque autem metietur arcus Quadrantis inter rectam EF,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s2191" xml:space="preserve">dioptræ lineam fiduciæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2192" xml:space="preserve">Reliqua omnia fient, ſicut in Quadrante pendulo,
              <lb/>
            vt figura demonſtrat. </s>
            <s xml:id="echoid-s2193" xml:space="preserve">Solum ad altitudinem F G, inuentam adij cienda erit alti-
              <lb/>
            tudo baſis; </s>
            <s xml:id="echoid-s2194" xml:space="preserve">cuiimpoſitus eſt Quadrans, non autem ſtatura menſoris, niſi altitu-
              <lb/>
            dini baſis ſit æqualis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2195" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2196" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s2197" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Iam</emph>
            vero ſine numeris, id eſt, ſine multiplicatione ac diuiſione numero-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-084-06" xlink:href="note-084-06a" xml:space="preserve">Problema hoc
                <lb/>
              1. quo pacto ſi-
                <lb/>
              ne numeris ab
                <lb/>
              ſolu@@ur.</note>
            rum omnia hæc explorari poterunt, (quod ijs, qui parum in numeris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2198" xml:space="preserve">vſu ſi-
              <lb/>
            nuum, Tangentium, ac ſecantium exercitati ſunt, pergratum fore non dubi-
              <lb/>
            to.) </s>
            <s xml:id="echoid-s2199" xml:space="preserve">hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s2200" xml:space="preserve">In charta aliqua, vel plano conſtruatur figura illi omnino ſi-
              <lb/>
            milis, quam ab oculo vſque ad altitudinem ſupra concepimus eſſe conſtructã;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2201" xml:space="preserve">quod ita fiet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2202" xml:space="preserve">Ex inſtrumento partium cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s2203" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s2204" xml:space="preserve">ſuperioris libri fabricato, vel (ſi
              <lb/>
            inſtrumentum non adſit) ex aliqua recta in particulas plurimas æquales diuiſa
              <lb/>
            capiantur circino tot particulæ æquales, quot palmi, vel pedes inter duas ſtati-
              <lb/>
            ones comprehenduntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s2205" xml:space="preserve">transferaturque interuallum illud circini in rectam
              <lb/>
            quamcunque ex E, in D: </s>
            <s xml:id="echoid-s2206" xml:space="preserve">atque in D, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2207" xml:space="preserve">E, omni adhibita diligentia, anguli ob-
              <lb/>
            ſeruatioi um GDF, GEF, primæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2208" xml:space="preserve">ſecundæ ſtationis fiant: </s>
            <s xml:id="echoid-s2209" xml:space="preserve">Punctumque G, in
              <lb/>
            quo rectæ D G, E G, conueniunt, diligenter notetur, (Ne in hoc puncto erretur,
              <lb/>
            propter obliquam ſectionem, docebimus in ſequenti lemmate, quo pacto ex-
              <lb/>
            quiſitiſsime deprehen di poſsit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2210" xml:space="preserve">Niſi enim hoc fiat,
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-084-02" xlink:href="fig-084-02a" number="20">
                <image file="084-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/084-02"/>
              </figure>
            mẽſuræ nõ inueniẽtur accurate) ex quo perp ẽdicu-
              <lb/>
            laris demittatur G F Figura ita conſtructa, ſi rectæ
              <lb/>
            D F, EF, F G, D G, E G, per circinum tranſporten-
              <lb/>
            tur in latus 100. </s>
            <s xml:id="echoid-s2211" xml:space="preserve">partium prædicti inſtrumenti, vel in
              <lb/>
            dictam rectam in plurimas partes æquales diuiſam,
              <lb/>
            illico apparebit, quot parriculæ inter pedes </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>