Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
64
"/>
Quòd ſi ineſt per ſe, vt modus, vel pars, vel differentia, iam non erit phyſica ſubalterna; quandò
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg588
"/>
<
lb
/>
ſubalternatio poſtulat conditionem accidentariam. </
s
>
<
s
>Sic nos deludit Ægidius. </
s
>
<
s
>Sed eò minus hęc
<
lb
/>
valent apud nos, qui de ſubalternæ conditionibus diſſentimus. </
s
>
<
s
>& quod attinet ad ſecundum vi
<
lb
/>
demus primùm ob eam rationem quàm proponit Aegidius ſic euerti omne ſubiectum phyſicę,
<
lb
/>
immò ſcientiarum omnium: quia nulla res eſſet quæ non eſſet pars, aut modus, aut differentia
<
lb
/>
entis. </
s
>
<
s
>Adde & illud, quòd non differt primus philoſophus à cęteris in rebus tractandis, ſed in
<
lb
/>
ratione tractandi. </
s
>
<
s
>quippe quòd vniuersè contempletur ea quæ reliqui ſcientes particulatim ſpe
<
lb
/>
ctant. </
s
>
<
s
>His igitur poſterioribus repudiatis primis illis inſiſtamus. </
s
>
<
s
>Eadem quoque perſuadent phy
<
lb
/>
ſicæ ſubiectum non eſſe ens naturale; licet hoc facilius defendi queat: cùm naturale prius eſſe
<
lb
/>
quàm mobile videatur: ſed quatenus ponitur ens, eiſdem difficultatibus implicatur. </
s
>
<
s
>Spectemus
<
lb
/>
nunc, ſit'ne corpus mobile aut naturale ſubiectum. </
s
>
<
s
>& planè tale ſubiectum accipiendum eſſe
<
lb
/>
cenſebimus, ſi conditiones intueamur quibus adſtringitur. </
s
>
<
s
>Etenim phyſiologiæ ſubiectum mo
<
lb
/>
tu definitur. </
s
>
<
s
>at motus eſt affectio corporis. </
s
>
<
s
>& corporis igitur erit ſubiectum. </
s
>
<
s
>Præterquàm quòd
<
lb
/>
teſtatur non ſemel Ariſtoteles ſcientiam de natura plurimum impendi in explicatione
<
expan
abbr
="
corporũ
">corporum</
expan
>
<
lb
/>
& magnitudinum. </
s
>
<
s
>Tùm prætereà: quia ſubiectum illud eſt, cuius principia partes & proprieta
<
lb
/>
tes in illa methodo ſpectantur cui ſubiicitur. </
s
>
<
s
>Sed ſiquis vniuerſam phyſiologiam animo luſtret,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg589
"/>
<
lb
/>
nihil aliud ab ea tractari cognoſcet. </
s
>
<
s
>Et hoc igitur erit ſubiectum. </
s
>
<
s
>Veruntamen id D. Thomæ non
<
lb
/>
placuit. </
s
>
<
s
>cùm quia motus qui tractatur à phyſico per ea quoque pertinet quæ corpora non ſunt
<
lb
/>
vt motus cogitationis: tùm etiam quòd ſubiectum neque ſeorſum, ſiue ſecundum materiam, ſi
<
lb
/>
ue ſecundum formam, neque complexum oſtenditur. </
s
>
<
s
>at mobile de corpore demonſtratur,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
&
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg590
"/>
<
lb
/>
corpus item de mobili, illud quidem ex eo quòd eſt naturale: alterum verò ex illo quòd omne
<
lb
/>
id quod mouetur, eſt partim in termino à quo, partim in termino ad quem, & partibile igitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque minus partes & proprietates & principia ſubſtantiæ naturalis, aut mobilis explicantur à
<
lb
/>
phyſico quàm partes & proprietates, ac principia corporis mobilis, ſeu naturalis. </
s
>
<
s
>Accedit &
<
lb
/>
auctoritas Ariſtotelis, qui ſubiectum phyſicæ conſtituit ſubſtantiam,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
in qua ſunt principia
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg591
"/>
<
lb
/>
motus & quietis. </
s
>
<
s
>Itaque alij, quibuſcum ego ſentio, ſubſtantiam mobilem, ſeu naturalem phy
<
lb
/>
ſicæ poſuere ſubiectum. </
s
>
<
s
>Quod item confirmare libet auctoritate Ariſtotelis qui, dum principia
<
lb
/>
talis ſubiecti ſe tradere profitetur, id verò eſt, quod habet naturam, dicit eſſe ſubſtantiam, eo
<
lb
/>
quòd è ſubſtantiis conſtat. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
expan
abbr
="
Similiq́
">Similique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>modo nos ea mouent quæ ſcripſit Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
“Scientia
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg592
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg593
"/>
<
lb
/>
de natura ferè plurima videtur circum corpora & magnitudines & horum paſsiones atque mo
<
lb
/>
tus; adhuc autem circum principia quæ talis ſubſtantiæ ſunt.” & cùm ignotum ſit, ſit'ne corpus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg594
"/>
<
lb
/>
hoc & probandum: ſubiectum verò notiſsimum eſſe velit, mihi ſit veriſimile illud ſtatui poſſe
<
lb
/>
ſubſtantiam naturalem, ſeu ſubſtantiam mobilem. </
s
>
<
s
>Cæterùm dicet quiſpiam, veluti ens repu
<
lb
/>
diatum eſt, quia non eſt proprium mobilitaris ſubiectum, nec bene congruit, cùm ratione forma
<
lb
/>
li; ſic neque ſubſtantia, quiddam enim amplius eſt ſubſtantia, quàm mobilitas. </
s
>
<
s
>ſiquidem aliquæ
<
lb
/>
ſubſtantiæ ſint ad quas nullo modo pertineat motus, vt illæ ſunt quæ ab omni materiæ concre
<
lb
/>
tione vindicantur. </
s
>
<
s
>audiet is, quantum hoc valeat, ſi antè conſtituatur, quemadmodum ſubſtan
<
lb
/>
tia naturalis, ſeu mobilis ſit ſubiectum. </
s
>
<
s
>Nam tres leges adhibendas eſſe cenſeo, ſi defendere
<
lb
/>
velimus tale ſubiectum. </
s
>
<
s
>Primùm quidem, vt totum hoc coniunctum quod dicimus ſubſtan
<
lb
/>
tiam mobilem, pro ſubiecto ponatur. </
s
>
<
s
>Neque enim ſubſtantia ſeorſum, neque ſeorſum mobile
<
lb
/>
ſunt ſubiectum; ſed totum hoc quod eſt ſubſtantia mobilis; atque adeò, vt æquiualeat hoc ter
<
lb
/>
mino cuidam ſimplici, itaque neque mobile de ſubſtantia, neque ſubſtantia de mobili probari
<
lb
/>
poſſunt; id autem notum nobis eſt notitia confuſa qua ope ſenſus accedit, dum cognoſcimus
<
lb
/>
omnia, aut quædam moueri, vel dum nouimus eſſe motum. </
s
>
<
s
>nam ſimul nouimus hoc aut illud
<
lb
/>
moueri. </
s
>
<
s
>Ex quo efficitur, vt ſubſtantia non ſimpliciter & vniuersè ponatur ſubiectum, ſed ſub
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg595
"/>
<
lb
/>
ſtantia in qua motus ineſt quę eſt ſubſtantia ſenſilis, ſeu ſimplex, ſeu compoſita, & primò ſubſtan
<
lb
/>
tia, ſi non ſecundum naturam, at nobis vndè ordine quodam cęterę ſubſtantiæ quæ ſenſum fu
<
lb
/>
giunt & exortes materiæ ſunt, nuncupantur. </
s
>
<
s
>Itaque Platonici Deum non ſubſtantiam, ſed
<
foreign
lang
="
grc
">ὐπο
<
lb
/>
οῦσιον</
foreign
>
, ideſt, ſupra ſubſtantiam vocant naturam proprietatem attendentes & vt eſt à noſtrate
<
lb
/>
ſubſtantia ſeparantes. </
s
>
<
s
>Proinde vt in communibus ad vnum (id verò infrà docebimus) notio
<
lb
/>
ſimplex ad primum in illo ordine coarctatur, ſic euenit in notione ſubſtantiæ, hæc enim quæ ſen
<
lb
/>
ſilis eſt, primò concipitur, & hæc pro ſubiecto conſtituitur. </
s
>
<
s
>Neque obſtat, ſi nos armis noſtris op
<
lb
/>
pugnare coneris; quia ſi ſuppoſitum ex adiectione conditionis arctatur; erit item confuſio in par
<
lb
/>
tibus methodi naturalis; quandò generalior erit animi commentatio, in qua res conſiderantur, vt
<
lb
/>
ſenſiles, quàm libri de elementis: oportet enim rationem formalem vniuerſa complecti. </
s
>
<
s
>necnon
<
lb
/>
aliquid per accidens ſcientiæ ſupponetur: nam ſubſtantia per accidens eſt ſenſilis: euitamus enim
<
lb
/>
hæc omnia ſumentes ſubſtantiam ſenſilem ſecundum materiam: cùm in his obiectionibus accipia
<
lb
/>
tur ſenſile ſecundum formam. </
s
>
<
s
>Tertiò mobilitas in hac ſubſtantia, ideſt habilitas ad motum nota
<
lb
/>
tur, non actus ipſe mouendi. </
s
>
<
s
>quapropter idem eſt eſſe mobile, ac naturale; hoc eſt, quod habet </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>