Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 7
[out of range]
>
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 58
[Note]
Page: 58
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(47)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div154
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
55
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2305
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
47
"
file
="
083
"
n
="
84
"
rhead
="
Ioan. de Sacro Boſco.
"/>
in occaſum moueri, ſed etiam ab occaſu in ortũ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2306
"
xml:space
="
preserve
">Idcirco alii cæIum moueri ab
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-083-01
"
xlink:href
="
note-083-01a
"
xml:space
="
preserve
">Sententia
<
lb
/>
eorum, qui
<
lb
/>
dicũt cęlũ
<
lb
/>
moueri ab
<
lb
/>
or@u in oc-
<
lb
/>
caſum, ſtel-
<
lb
/>
las uero per
<
lb
/>
ſe ab occa-
<
lb
/>
ſu in ortũ.</
note
>
oriente in occidentem, ſecumq́ue ſtellas circumducere, ſingulas uero ſtellas,
<
lb
/>
fingulos etiam habere motus ab occidente in orientem, aſſirmant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2307
"
xml:space
="
preserve
">Quam ob
<
lb
/>
rem, inquiunt, efficitur, ut omnia aſtra eodem tempore uideantur motum diur
<
lb
/>
num abſolu ere; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2308
"
xml:space
="
preserve
">In temporibus uero inæqualibus ea moueri ob occaſu in or-
<
lb
/>
@um depr ehendamus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2309
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum neque hæc opinio admittenda eſt, quoniam,
<
lb
/>
ut in ſequentibus demonſtrabimus, impoſſibile eſt ſtellas per ſeſe moueri, ſi ue
<
lb
/>
ra ſunt ea, quę in motibus apparent, ſed neceſſe eſt, eas ad motum duntaxat or
<
lb
/>
bis, in quo ſunt, circumduci.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2310
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2311
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Neqve</
emph
>
ueroij etiam, qui plures eſſe cælos exiſtimant, idem ſentiunt de
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-083-02
"
xlink:href
="
note-083-02a
"
xml:space
="
preserve
">Prima ſen-
<
lb
/>
tentia de
<
lb
/>
motibus cę
<
lb
/>
lorũ, ſecũ-
<
lb
/>
dũ eos, qui
<
lb
/>
octo cęles
<
lb
/>
ſtatuu@t.</
note
>
motibus corporum cæleſtium. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2312
"
xml:space
="
preserve
">Nam ut abijs, qui octo tantum eſſe credunt cæ-
<
lb
/>
@os, incipiamus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2313
"
xml:space
="
preserve
">Nonnulli arbitrantur, ſingulos orbes cæleſtes ſingulis ab occa-
<
lb
/>
ſu in ortum motibus cieri; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2314
"
xml:space
="
preserve
">negare enim non poſſunt, diſtinctos eſſe motus 7.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2315
"
xml:space
="
preserve
">planetarum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2316
"
xml:space
="
preserve
">inter ſeſe, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2317
"
xml:space
="
preserve
">facta quoque comparatione cum ſtellis fixis, cũ in
<
lb
/>
@erdum coniungantur planetæ inter ſe, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2318
"
xml:space
="
preserve
">cum ſtellis fixis, interdum uero diſſo
<
lb
/>
crentur ab eiſdem: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2319
"
xml:space
="
preserve
">Motũ autem cælorum diurnum ab oriente in occidentem
<
lb
/>
omnino è medio tol@unt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2320
"
xml:space
="
preserve
">Neque enim fieri poteſt, (dicunt) ut unum idemq́ue
<
lb
/>
corpus motibus contrarijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2321
"
xml:space
="
preserve
">oppoſitis, cuiuſmodi ſunt motus ab oriente in oc
<
lb
/>
cidentem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2322
"
xml:space
="
preserve
">motus ab occidente in orientem, ſimul poſſit eodem tempore mo
<
lb
/>
ueri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2323
"
xml:space
="
preserve
">At cum ſe uiderent cum experientia, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2324
"
xml:space
="
preserve
">ſenſu pugnare, (Videmus etenim
<
lb
/>
quotidie Solem, Lunam, ac reliquas ſtellas motu diurno ab oriente in occi-
<
lb
/>
dentem labi, cum modo oriantur ſupra Horizontem, modo ſub eodem deſcen
<
lb
/>
dant) commentati ſunt, apparere no bis cœlos cum aſtris moueri ab ortu in oc-
<
lb
/>
caſum, quoniam terra nobiſcum ab occaſu in ortum uelociori motu, quã Pla-
<
lb
/>
netæ, nempe ſpacio 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2325
"
xml:space
="
preserve
">horarum, circumfertur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2326
"
xml:space
="
preserve
">Vnde nos quieſcere, ſtellas ve-
<
lb
/>
ro nobis obuiam procedere arbitramur, ueluti auctores primæ opinionis dice-
<
lb
/>
bant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2327
"
xml:space
="
preserve
">Sed neque ita de motibus cœleſtibus ſentiendum eſt, quoniam hac ratio-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-083-03
"
xlink:href
="
note-083-03a
"
xml:space
="
preserve
">Confutatio
<
lb
/>
primæ ſen-
<
lb
/>
tentiæ.</
note
>
ne non omnes motus hactenus obſeruati defendi poſſunt, ut poſtea conſtabi@.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2328
"
xml:space
="
preserve
">Huc accedit, minime terram tanta uelocitate ab occaſu in ortum ferri, ueluti
<
lb
/>
in ſequentibus etiam probabitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2329
"
xml:space
="
preserve
">Adde quod hæc ſententia aſſumat, motum
<
lb
/>
cœlorum ab oriente in occidentem contrarium eſſe ei, quifit ab occidente in
<
lb
/>
orientem, quod falſum eſſe, mox explicabitur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2330
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2331
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Nonnvlli</
emph
>
autem credentes quoque, prædictos duos motus inter
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-083-04
"
xlink:href
="
note-083-04a
"
xml:space
="
preserve
">Secũda ſen
<
lb
/>
tẽtia de mo@
<
lb
/>
tibus cœlo
<
lb
/>
rum, ſecun-
<
lb
/>
dũ eos, qui
<
lb
/>
octo cęlos
<
lb
/>
concedunt.</
note
>
ſe eſſe contrarios, aſſerunt, Cælos duntaxat moueri diurno motu ab oriente
<
lb
/>
in occidentem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2332
"
xml:space
="
preserve
">Immo hoc motu non ſolum orbes cœleſtes, uerum etiam om-
<
lb
/>
nia elementa moueri dicunt, quem quidem motum unica efficit intelligentia,
<
lb
/>
quàm animã mundi appellant; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2333
"
xml:space
="
preserve
">Ita tamen, ut quò aliqua ſphæra animæ mundi
<
lb
/>
propinquior exiſtit, eò etiam uelocius abea moueatur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2334
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2335
"
xml:space
="
preserve
">quò remotior, eò
<
lb
/>
tardius: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2336
"
xml:space
="
preserve
">quemadmodum in rotę alicuius motu cernimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2337
"
xml:space
="
preserve
">Partes enim axi rotæ
<
lb
/>
propinquiores, ſeu centro ipſius, tardius mouentur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2338
"
xml:space
="
preserve
">partes uero eius circunfe-
<
lb
/>
rentiæ uiciniores, uelocius feruntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2339
"
xml:space
="
preserve
">Vnde dicunt ſupremum cœlum uelociſſi
<
lb
/>
me omnium moueri, quoniã animæ mundi propinquiſſimum eſt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2340
"
xml:space
="
preserve
">terram autẽ
<
lb
/>
tardiſſime, adeo ut nõ percipiatur motus eius ob maximã tarditatẽ, quia lon-
<
lb
/>
giſſime ab anima mundi receſſit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2341
"
xml:space
="
preserve
">propterea omnibus quieſcere uidetur, cum
<
lb
/>
tamen paulatim, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2342
"
xml:space
="
preserve
">quaſi inſenſibiliter ab oriente in occidentẽ rapiatur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2343
"
xml:space
="
preserve
">quod
<
lb
/>
hoc indicio perſuadere conantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2344
"
xml:space
="
preserve
">Videmus, aiunt, terram in partibus occiden-
<
lb
/>
talibus continue, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2345
"
xml:space
="
preserve
">ſenſim ſub mare tendere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2346
"
xml:space
="
preserve
">è cõtrario in partibus orienta-
<
lb
/>
@ous magis ac magis è mari emergere; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2347
"
xml:space
="
preserve
">quod quidẽ euidẽter nobis </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>