Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[81.] 31. Solidit{as} quorundam corporum ſolo uiſu percipitur: quorundam uiſu & ſyllo-giſmo ſimul. 63 p 4.
[82.] 32. Circulus percipitur è ſitu, quem obtinet in ſuperficie uiſus. 45 p 4.
[83.] 33. Superficies globoſa percipitur è propinquitate partium mediarum, & æquabi-li longinquitate extremarum. 48 p 4.
[84.] 34. Superficies caua percipit ur è longinquit ate partium mediarum, & æquabilipro-pinquitate extremarum. 49 p 4.
[85.] 35. Planities in diſtantia moderata directè oppoſita uiſui: percipitur ex æquabili partium longinquitate, & ſimilitudine collocationis atque ordinis ipſarum inter i-pſas. 47 p 4.
[86.] 36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-ratione percipitur. 27 p 4.
[87.] 37. Magnitudo rei uiſibilis percipitur è magnitudine partis ſuperficiei uiſ{us} (in quam per-uenit forma) & angulo pyramidis opticæ. 17 p 4.
[88.] 38. Magnitudo uera uiſibilis percipitur è comparatione baſis anguli, & longitu-dine pyramidis opticæ. 27 p 4.
[89.] 39. Magnitudo diſt antiæ percipiturè corporib{us} communib{us}, inter uiſum & ui-ſibile interiectis. 10 p 4. Idem 25 n.
[90.] 40. Viſibile propinquum uiſui accur ati{us} uidetur. 15 p 4.
[91.] 41. Magnitudines uiſibiles ſunt ſuperficies, earum partes, termini, & ſpatia, quæinter di-ſtincta uiſibilia interijciuntur. 18 p 4.
[92.] 42. Axis opticæpyramidis, oculo moto immut abilis permanet. 53 p 3.
[93.] 43. Axis optic{us} in ſuo motu nunquã fit baſis anguli à ſuperficie uiſibilis ſubtenſi: nec ſem-per ſet at angulum ab aliqua uiſibilis diametro ſubtenſum. 54 p 3.
[94.] 44. Viſ{us} percipit magnitudinem anguli optici è parte ſuperficiei uiſ{us}, in qua formatur rei uiſibilis forma. 73 p 3.
[95.] 45. Sit{us} direct{us} & obliqu{us} lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-bili terminorum diſtantia. 12 p 4. Idem 28 n.
[96.] 46. Diſtinctio uiſibilium percipitur è diſtinctione formarum, quæ in diuerſis ſuperficiei ui-ſ{us} partib{us} ſunt impreſſæ. 99 p 4.
[97.] 47. Continuatio uiſibilis percipitur è diſtantiæ priuatione. 100 p 4.
[98.] 48. Numerus percipitur è uiſibilium diſtinctione. 101 p 4.
[99.] 49. Motus uiſibilis percipitur è mutatione ſitus eius in ſenſilitempore. 110 p 4.
[100.] 50. Qualitas motus percipitur è ſpatio, per quoduiſibile mouetur. 711 p 4.
[101.] 51. Motus uiſibilis percipitur in tempore ſenſili.
[102.] 52. Quies percipitur è uiſibili, eundem ſitum locum́ tempore ſenſili occupante. 112 p 4.
[103.] 53. Aſperitas percipitur è luce aſper am ſuperficiem illuminante. 139 p 4.
[104.] 54. Lenit as percipitur è luce lenem ſuperficiem illuminante. 140 p 4.
[105.] 55. Perſpicuit{as} percipitur è perceptione corporis denſi ultra corp{us} perſpicuum poſiti. 142 p 4.
[106.] 56. Denſitas percipitur è perſpicuitatis priuatione. 143 p 4.
[107.] 57. Vmbra percipitur è lucis unius abſentia, alterius præſentia. 145 p 4.
[108.] 58. Obſcurit{as} percipitur è lucis priuatione & abſentia. 146 p 4.
[109.] 59. Pulchritudo percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun ctis, ſymmetris inter ſe. 148 p 4.
[110.] 60. Deformitas percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun-ctis, aſymmetris inter ſe. 149 p 4.
< >
page |< < (78) of 778 > >|
8478ALHAZEN tuetur in duobus locis duorum uiſuum, inter quorum poſitiones non erit differentia ſenſibilis.
15[Figure 15]n m a b k c e d f g p h q ſ r o Forma autem uiſi remoti à uiſo, in quo duo axes coniungun-
tur
, quando ambo uiſus comprehendunt illud uiſum, dum duo
axes
ſunt fixi in illo uiſo:
inſtituetur in duobus locis duorũ ui-
ſuum
conſimilis poſitionis in parte tantùm, & non inremotio-
ne
:
aut non omnes partes eorum erunt conſimilis poſitionis
in
remotione à duobus axibus:
nec forma erit certificata. Dein-
de
ſi duo uiſus fuerint moti, & duo axes:
& fuerint coniuncti in
unoquoq
;
uiſibilium comprehenſorũ ſimul: tunc forma utriuſq;
eorum
inſtituetur in duobus locis cõſimilis poſitionis in reſpe-
ctu
duorum uiſuum in parte & in remotione:
& tunc certificabi-
tur
forma uniuſcuiuſq;
illorum uiſibilium. Et multoties coniun-
guntur
duo axes amborũ uiſuum in aliquo uiſo:
& cum hoc duo
uiſus
comprehẽdent aliam rem uiſam, cuius poſitio in reſpectu
amborum
uiſuum erit diuerſa in parte.
Et hoc erit, quando illud
aliud
uiſum fuerit propin quius ambobus uiſibus uiſo, in quo di
ſtinguuntur
duo axes:
& fuerit ſimul inter duos axes: aut fuerit
remotius
ab ambobus uiſibus uiſo, in quo coniunguntur duo
axes
, & fuerit etia inter duos axes, fuerimus imaginati eos ex
tenſospoſt
cõiunctionẽ:
& uiſum, in quo cõiungũtur duo axes,
cooperiet uiſum, eſt remotius ipſo, aut cooperiet quiddã
illius
.
His ergo modιs fit cõprehenſio uiſibiliũ ambobus uiſibus.
6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-
nærectæ
cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-
rum
: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
ET etiam declaratum eſt in ſecundo tractatu [1. 42 n] quòd
axis
radialis in utroq;
uiſu eſt eadẽ linea, quę tranſmu-
tatur
:
& quòd pertranſit centra omniũ tunicarum uiſus, &
extenditur
rectè per centra omniũ tunicarum ad mediũ loci in
curuationis
ex cõcauo nerui, ſuper quem cõponitur oculus, qui eſt apud foramen, quod eſt in con-
cauo
oſsis:
& quòd eſt inſeparabilis ab omnibus cẽtris: & quòd poſitio eius apud omnes partes ui-
16[Figure 16]a r t ſus, eſt poſitio ſemper eadẽ, tranſmutabilis apud
motũ
uiſus, nec apud quietem eius:
& quòd poſitio
duorũ
axium apud duos uiſus eſt poſitio conſimilis
in
reſpectu amborũ uiſuum, apud cõcauitatem ner-
ui
cõmunis, ex quo ultimum ſentiens comprehẽdit
formas
uiſibilium.
Imaginemur ergo lineam rectam
copulãtem
duo centra duorũ foraminum, quæ ſunt
in
duabus concauitatibus duorum oſsium cõtinen-
tiũ
duos oculos:
& imaginemur duas lineas exeun-
tes
à duobus centris duorũ foraminum, extenſas in
duobus
medijs duarũ concauitatum neruorum.

ergo
lineæ cõiunguntur in medio concauitatis ner-
communis:
quia poſitio duorum neruorum in re-
ſpectu
communis nerui, eſt poſitio cõſimilis [per 4
n
1] & poſitio duarum harum linearum apud lineam
copulãtem
duo centra duorum foraminum, erit po-
ſitio
conſimilis:
quia duorum neruorum poſitiones,
in
reſpectu duorum foraminum, eſt poſitio cõſimi-
lis
[per 4 n 1] & ſic duo anguli, qui ſunt inter has duas lineas & lineam copulatem duo centra duo-
rum
foraminum, erunt æquales [ſecus diſsimilis eſſet poſitio neruorum.
]
ET imaginemur etiã lineã copulantem duo cẽtra duorũ foraminũ, diuiſam in duo æqualia: &
imaginemur
lineã exeuntẽ à puncto, eſt in medio cõcauitatis nerui cõmunis, in quo duæ
lineæ
extenſæ in cõcauitatibus duorũ neruorũ ſunt cõiunctæ, extẽſam ad punctũ diuidẽs li-
neã
copulantẽ duo cẽtra duorũ foraminã in duo æqualia.
Hęcigitur linea erit perpẽdicularis ſuper
lineã
copulantẽ duo cẽtra duorũ foraminũ [ recta cõnectens cẽtra duorũ foraminũ, fit baſis tri-
anguli
æquicruri, cuius latera, ſunt rectæ à medio nerui cõmunis:
itaq; ſi recta ſit à uertice in mediũ
baſis
, erit քpẽdicularis ad baſim, ք 8 p.
10 d 1. ] Et imaginemur iſtã քpẽdicularẽ extẽſam rectè in par-
tẽ
oppoſitã uiſui:
& ſic iſta linea erit fixa in eodẽ ſtatu, & poſitio ei9 trãſmutabitur: ꝗa pũctũ,
eſt
in medio cõcauitatis nerui cõmunis, in quo duę lineæ extẽſæ in duob.
medιjs concauitatũ duo-
neruorũ ſunt cõiunctæ, eſt unũ tranſmutabile:
& punctũ etiã, diuidit lineã copulantẽ duo

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index