8447Ioan. de Sacro Boſco.
in occaſum moueri, ſed etiam ab occaſu in ortũ:
Idcirco alii cæIum moueri ab
11Sententia
eorum, qui
dicũt cęlũ
moueri ab
or@u in oc-
caſum, ſtel-
las uero per
ſe ab occa-
ſu in ortũ. oriente in occidentem, ſecumq́ue ſtellas circumducere, ſingulas uero ſtellas,
fingulos etiam habere motus ab occidente in orientem, aſſirmant. Quam ob
rem, inquiunt, efficitur, ut omnia aſtra eodem tempore uideantur motum diur
num abſolu ere; In temporibus uero inæqualibus ea moueri ob occaſu in or-
@um depr ehendamus. Cæterum neque hæc opinio admittenda eſt, quoniam,
ut in ſequentibus demonſtrabimus, impoſſibile eſt ſtellas per ſeſe moueri, ſi ue
ra ſunt ea, quę in motibus apparent, ſed neceſſe eſt, eas ad motum duntaxat or
bis, in quo ſunt, circumduci.
11Sententia
eorum, qui
dicũt cęlũ
moueri ab
or@u in oc-
caſum, ſtel-
las uero per
ſe ab occa-
ſu in ortũ. oriente in occidentem, ſecumq́ue ſtellas circumducere, ſingulas uero ſtellas,
fingulos etiam habere motus ab occidente in orientem, aſſirmant. Quam ob
rem, inquiunt, efficitur, ut omnia aſtra eodem tempore uideantur motum diur
num abſolu ere; In temporibus uero inæqualibus ea moueri ob occaſu in or-
@um depr ehendamus. Cæterum neque hæc opinio admittenda eſt, quoniam,
ut in ſequentibus demonſtrabimus, impoſſibile eſt ſtellas per ſeſe moueri, ſi ue
ra ſunt ea, quę in motibus apparent, ſed neceſſe eſt, eas ad motum duntaxat or
bis, in quo ſunt, circumduci.
Neqve ueroij etiam, qui plures eſſe cælos exiſtimant, idem ſentiunt de
22Prima ſen-
tentia de
motibus cę
lorũ, ſecũ-
dũ eos, qui
octo cęles
ſtatuu@t. motibus corporum cæleſtium. Nam ut abijs, qui octo tantum eſſe credunt cæ-
@os, incipiamus: Nonnulli arbitrantur, ſingulos orbes cæleſtes ſingulis ab occa-
ſu in ortum motibus cieri; negare enim non poſſunt, diſtinctos eſſe motus 7.
planetarum & inter ſeſe, & facta quoque comparatione cum ſtellis fixis, cũ in
@erdum coniungantur planetæ inter ſe, & cum ſtellis fixis, interdum uero diſſo
crentur ab eiſdem: Motũ autem cælorum diurnum ab oriente in occidentem
omnino è medio tol@unt. Neque enim fieri poteſt, (dicunt) ut unum idemq́ue
corpus motibus contrarijs, & oppoſitis, cuiuſmodi ſunt motus ab oriente in oc
cidentem, & motus ab occidente in orientem, ſimul poſſit eodem tempore mo
ueri. At cum ſe uiderent cum experientia, & ſenſu pugnare, (Videmus etenim
quotidie Solem, Lunam, ac reliquas ſtellas motu diurno ab oriente in occi-
dentem labi, cum modo oriantur ſupra Horizontem, modo ſub eodem deſcen
dant) commentati ſunt, apparere no bis cœlos cum aſtris moueri ab ortu in oc-
caſum, quoniam terra nobiſcum ab occaſu in ortum uelociori motu, quã Pla-
netæ, nempe ſpacio 24. horarum, circumfertur. Vnde nos quieſcere, ſtellas ve-
ro nobis obuiam procedere arbitramur, ueluti auctores primæ opinionis dice-
bant. Sed neque ita de motibus cœleſtibus ſentiendum eſt, quoniam hac ratio-
33Confutatio
primæ ſen-
tentiæ. ne non omnes motus hactenus obſeruati defendi poſſunt, ut poſtea conſtabi@.
Huc accedit, minime terram tanta uelocitate ab occaſu in ortum ferri, ueluti
in ſequentibus etiam probabitur. Adde quod hæc ſententia aſſumat, motum
cœlorum ab oriente in occidentem contrarium eſſe ei, quifit ab occidente in
orientem, quod falſum eſſe, mox explicabitur.
22Prima ſen-
tentia de
motibus cę
lorũ, ſecũ-
dũ eos, qui
octo cęles
ſtatuu@t. motibus corporum cæleſtium. Nam ut abijs, qui octo tantum eſſe credunt cæ-
@os, incipiamus: Nonnulli arbitrantur, ſingulos orbes cæleſtes ſingulis ab occa-
ſu in ortum motibus cieri; negare enim non poſſunt, diſtinctos eſſe motus 7.
planetarum & inter ſeſe, & facta quoque comparatione cum ſtellis fixis, cũ in
@erdum coniungantur planetæ inter ſe, & cum ſtellis fixis, interdum uero diſſo
crentur ab eiſdem: Motũ autem cælorum diurnum ab oriente in occidentem
omnino è medio tol@unt. Neque enim fieri poteſt, (dicunt) ut unum idemq́ue
corpus motibus contrarijs, & oppoſitis, cuiuſmodi ſunt motus ab oriente in oc
cidentem, & motus ab occidente in orientem, ſimul poſſit eodem tempore mo
ueri. At cum ſe uiderent cum experientia, & ſenſu pugnare, (Videmus etenim
quotidie Solem, Lunam, ac reliquas ſtellas motu diurno ab oriente in occi-
dentem labi, cum modo oriantur ſupra Horizontem, modo ſub eodem deſcen
dant) commentati ſunt, apparere no bis cœlos cum aſtris moueri ab ortu in oc-
caſum, quoniam terra nobiſcum ab occaſu in ortum uelociori motu, quã Pla-
netæ, nempe ſpacio 24. horarum, circumfertur. Vnde nos quieſcere, ſtellas ve-
ro nobis obuiam procedere arbitramur, ueluti auctores primæ opinionis dice-
bant. Sed neque ita de motibus cœleſtibus ſentiendum eſt, quoniam hac ratio-
33Confutatio
primæ ſen-
tentiæ. ne non omnes motus hactenus obſeruati defendi poſſunt, ut poſtea conſtabi@.
Huc accedit, minime terram tanta uelocitate ab occaſu in ortum ferri, ueluti
in ſequentibus etiam probabitur. Adde quod hæc ſententia aſſumat, motum
cœlorum ab oriente in occidentem contrarium eſſe ei, quifit ab occidente in
orientem, quod falſum eſſe, mox explicabitur.
Nonnvlli autem credentes quoque, prædictos duos motus inter
44Secũda ſen
tẽtia de mo@
tibus cœlo
rum, ſecun-
dũ eos, qui
octo cęlos
concedunt. ſe eſſe contrarios, aſſerunt, Cælos duntaxat moueri diurno motu ab oriente
in occidentem; Immo hoc motu non ſolum orbes cœleſtes, uerum etiam om-
nia elementa moueri dicunt, quem quidem motum unica efficit intelligentia,
quàm animã mundi appellant; Ita tamen, ut quò aliqua ſphæra animæ mundi
propinquior exiſtit, eò etiam uelocius abea moueatur; & quò remotior, eò
tardius: quemadmodum in rotę alicuius motu cernimus. Partes enim axi rotæ
propinquiores, ſeu centro ipſius, tardius mouentur; partes uero eius circunfe-
rentiæ uiciniores, uelocius feruntur. Vnde dicunt ſupremum cœlum uelociſſi
me omnium moueri, quoniã animæ mundi propinquiſſimum eſt; terram autẽ
tardiſſime, adeo ut nõ percipiatur motus eius ob maximã tarditatẽ, quia lon-
giſſime ab anima mundi receſſit, & propterea omnibus quieſcere uidetur, cum
tamen paulatim, & quaſi inſenſibiliter ab oriente in occidentẽ rapiatur; quod
hoc indicio perſuadere conantur. Videmus, aiunt, terram in partibus occiden-
talibus continue, & ſenſim ſub mare tendere, & è cõtrario in partibus orienta-
@ous magis ac magis è mari emergere; quod quidẽ euidẽter nobis
44Secũda ſen
tẽtia de mo@
tibus cœlo
rum, ſecun-
dũ eos, qui
octo cęlos
concedunt. ſe eſſe contrarios, aſſerunt, Cælos duntaxat moueri diurno motu ab oriente
in occidentem; Immo hoc motu non ſolum orbes cœleſtes, uerum etiam om-
nia elementa moueri dicunt, quem quidem motum unica efficit intelligentia,
quàm animã mundi appellant; Ita tamen, ut quò aliqua ſphæra animæ mundi
propinquior exiſtit, eò etiam uelocius abea moueatur; & quò remotior, eò
tardius: quemadmodum in rotę alicuius motu cernimus. Partes enim axi rotæ
propinquiores, ſeu centro ipſius, tardius mouentur; partes uero eius circunfe-
rentiæ uiciniores, uelocius feruntur. Vnde dicunt ſupremum cœlum uelociſſi
me omnium moueri, quoniã animæ mundi propinquiſſimum eſt; terram autẽ
tardiſſime, adeo ut nõ percipiatur motus eius ob maximã tarditatẽ, quia lon-
giſſime ab anima mundi receſſit, & propterea omnibus quieſcere uidetur, cum
tamen paulatim, & quaſi inſenſibiliter ab oriente in occidentẽ rapiatur; quod
hoc indicio perſuadere conantur. Videmus, aiunt, terram in partibus occiden-
talibus continue, & ſenſim ſub mare tendere, & è cõtrario in partibus orienta-
@ous magis ac magis è mari emergere; quod quidẽ euidẽter nobis