Cardano, Geronimo - Opvs novvm de proportionibvs nvmerorvm, motvvm, pondervm, sonorvm, aliarvmqv'e rervm mensurandarum, non solùm geometrico more stabilitum, sed etiam uarijs experimentis & observationibus rerum in natura, solerti demonstratione illustratum, ad multiplices usus accommodatum, & in V libros digestum. Praeterea Artis Magnae, sive de regvlis algebraicis, liber vnvs abstrvsissimvs & inexhaustus planetotius Ariothmeticae thesaurus ... Item De Aliza Regvla Liber, hoc est, algebraicae logisticae suae, numeros recondita numerandi subtilitate, secundum Geometricas quantitates inquirentis ...

Scan	Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50

Cor^{m}.

Propoſitio ſeptuageſima ſexta.

Proportionem duorum mobilium ſibi inuicem concurrentium
per rectam inuenire.

Co^{m}.

Iam cognito, quod mobilia, quæ loco mouentur per præceden
tes, ſed omnino quieſcunt integros excipiunt ictus: alia quidem,
quæ concurrunt, non omnino reſiliunt, alia uero reſiliunt, & quæ
reſiliunt minores excipiunt ictus, ſequitur ut diuerſa ſit compara
tio: nam erunt, quæ ſtando excipient ictus, & hæc integros ut mu
ri, & quæ concurrendo, nec reſiliendo, ut equi curſu incitati: & quæ
ſtando, ſed reſiliendo, ut naues ſtantes: & quæ concurrendo, reſi
liendo qúe ut naues uentis, & triremes ab impulſu: bifariam ergo
contingit intelligi, quod proponitur. Sed in utroque etiam ſenſu
uarietas eſt: nam ut concurrit pars altera celerius, ita etiam magis
concutitur. Et ideo ſit, ut proportio ictùs ſit in comparatione ad
grauitatem duplá, & concurrant æqualiter, & ſint æquè grauia, &
neutrum reſiliat, erunt in proportione quadrupla, & eodem mo
do ſi utrunque reſiliat. At ſi diuerſo impetu ferantur, ut dixi, tria
erunt præcipuè conſideranda grauitas ſeu pondus, impetus, & an
reſiliat. Quanto enim grauiora fuerint, & maiore impetu agen
tur, & non reſilierint eo maiorem ictum recipient: quanto leuio
ra, & minore impetu, & magis reſilierint, minus lædentur. Sed &
in debilitando ictum conſiderare oportet tria, quod reſiliat, quod
diffugiat, quod circumuertatur: reſiliunt naues, ſi roſtris concur
rant pleno ictu: ſi uerò non pleno ictu concurrant, ſed diffugiant
hoc experimento compertum eſt minimum eſſe ictum: ſi roſtro
tranſuerſum nauis feriatur medium, eſt hoc.

82[Figure 82]

Sit ergo ut a b nauis tangat roſtro b c ſic ut
diffugiat, erit hypomochlium c, & ſi tangat
e f hypomochlium eſt in d dupla, ergo eſt c b
ipſi d e, igitur ictus duplo minor excipitur à
c b quàm ef. Eſt etiam tempus longè maius,
quo excipit ictum ef, quàm b c: ſtatim enim diſcedit b c occurritque
aliis partibus, in c f autem impingit, & angulus a d c eſt longè ma
ior recto, quàm a b f: ob hæc igitur longè maior eſt ictus c f quàm
b c: uocant autem hoc declinationem.

Propoſitio ſeptuageſima ſeptima.

Proportionem motus obliqui ad motum rectum in nauibus
inuenire.

Co^{m}.

Cùm uentus fertur ad puppim rectà, nauiſqúe gubernaculum di

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50

Scan	Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50

Scan	Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50