Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="85" xlink:href="009/01/085.jpg"/>
            <p type="head">
              <s id="s.001553">
                <emph type="italics"/>
              Admirabilis quædam Ap̀um industria.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001554">Cæterum occaſione harum figurarum illud hoc loco apponere vi­
                <lb/>
              ſum eſt, quod Pappus
                <expan abbr="Alexãdrinus">Alexandrinus</expan>
              initio quinti libri collectionum
                <lb/>
              mathematicarum ſcribit, De admirabili Apum induſtria, atque
                <lb/>
              prudentia in conſtruendo ſuas cellulas figura hexagona regulari.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001555">cum enim vellent omne vacuum excludere, & præterea capaciſſimam
                <expan abbr="om-niũ">om­
                  <lb/>
                nium</expan>
              figuram habere, hexagonam accepere, quæ inter prædictas tres vtrum­
                <lb/>
              que præſtat, nam & inane omne excludit, & illarum trium capaciſſima eſt,
                <lb/>
              cum magis ad circularem figuram accedat: vt patet ex tractatu de figuris
                <lb/>
              Iſoperimetris, qui eſt apud Clauium in ſphæra, necnon in Geometria pra­
                <lb/>
              ctica. </s>
              <s id="s.001556">hoc ideò libentius recenſui, quia animaduerti naturales hiſtoriogra­
                <lb/>
              phos omnes latere, vel ipſum Aldobrandum noſtrum, qui quamuis indu­
                <lb/>
              ſtrioſæ Apis inſtar omnia delibauerit, iſtud tamen de Apibus artificium tan­
                <lb/>
              ta ſapientia plenum, neſcio quo modo prætermiſit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001557">
                <arrow.to.target n="marg121"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001558">
                <margin.target id="marg121"/>
              121</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001559">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (In ſolidis verò duæ ſolum pyramis, & cubus)
                <emph.end type="italics"/>
              ideſt replent locum
                <lb/>
              ſolidum. </s>
              <s id="s.001560">nullum reperi, qui in hoc loco explicando non errauerit; nam Græ­
                <lb/>
              ci, qui alioqui ſolent mathematica probè intelligere, hic omnes lapſi ſunt,
                <lb/>
                <expan abbr="ſecumq́">ſecumque</expan>
              ; & Arabes, & Latinos in
                <expan abbr="eãdem">eandem</expan>
              foueam ſupra ſe miſerè traxerunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001561">communis ferè error omnium fuit, pyramides plures ſimul compactas poſ­
                <lb/>
              ſe replere ſolidum locum. </s>
              <s id="s.001562">quod vt melius intelligamus, ſciendum eſt, reple­
                <lb/>
              re locum
                <expan abbr="ſolidũ">ſolidum</expan>
              nihil aliud eſſe, quam ſi plura corpora ſolida ſimul ad idem
                <lb/>
              punctum coaptata, ita conſtipentur, vt totum ſpatium, quod eſt circa pun­
                <lb/>
              ctum illud omninò occupent, hoc eſt, nihil vacui inter ipſa relinquatur: ſi­
                <lb/>
              cut enim prædictæ tres figuræ planæ, de quibus paulò ante, replent locum
                <lb/>
              planum, ideſt ſuperficiem; ita cubi replent ſolidum, ideſt ſoliditatem ſimul
                <lb/>
              vniti conſtituunt, ita vt ſi octo cubi ſimul ad idem punctum
                <expan abbr="coaptẽtur">coaptentur</expan>
              , con­
                <lb/>
              ſtituant corpus ſolidum ex octo illius conſtatum,
                <expan abbr="nihilq́">nihilque</expan>
              ; inane inter ipſos
                <lb/>
              cubos relinquatur. </s>
              <s id="s.001563">& ſicuti planæ illæ figuræ erant conficiendis pauimentis
                <lb/>
              aptæ, ita ſolidæ hæ muris, qui corpora ſunt ſolida,
                <expan abbr="conſtruẽdis">conſtruendis</expan>
              idonea ſunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001564">
                <expan abbr="Notã">Notam</expan>
              dum præterea, quod per pyramidem debemus intelligere pyramidem
                <lb/>
              regularem, quæ dicitur etiam Tetraedrum,
                <expan abbr="eſtq́">eſtque</expan>
              ; ſecunda inter
                <expan abbr="quinq;">quinque</expan>
              cor­
                <lb/>
              pora regularia rectilinea, quæ alias Platonica corpora dicuntur. </s>
              <s id="s.001565">
                <expan abbr="eorumq́">eorumque</expan>
              ;
                <lb/>
              definitiones ſunt in 11. Elem. </s>
              <s id="s.001566">Tetraedrum autem ſic definitur, eſt figura ſo­
                <lb/>
              lida ſub quatuor triangulis æquilateris,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              inuicem æqualibus contenta:
                <lb/>
              de hac inquam eſt ſermo. </s>
              <s id="s.001567">quia ſi liceret intelligere de irregularibus figuris,
                <lb/>
              infinitæ reperirentur figuræ tam planæ, quam ſolidæ, quæ vtrumque locum
                <lb/>
              complerent. </s>
              <s id="s.001568">Aduertendum tandem Ariſt. videri loqui de repletione loci
                <lb/>
              ſolidi, quia tranſit à planïs figuris ad ſolidas. </s>
              <s id="s.001569">& quia ſi hæ duæ pyramis, &
                <lb/>
              cubus replent locum ſolummodo ſecundum ſuas ſuperficies, quæ ſunt trian­
                <lb/>
              gulum, & quadratum, iam de his cum proximè ante dixiſſet, quid opus fuiſ­
                <lb/>
              ſet idem poſt modum repetere. </s>
              <s id="s.001570">ad hæc ſi in medium ſolida hæc duo profert,
                <lb/>
                <expan abbr="aitq́">aitque</expan>
              ; ipſa replere locum, intelligens, planum, profectò non loquitur forma­
                <lb/>
              liter, ideſt de ipſis, vt ſolida ſunt. </s>
              <s id="s.001571">Quare Ariſt. videretur ſibi non conſtare,
                <lb/>
              vel perperam exiſtimaſſe plura Tetraedra complere ſoliditatem. </s>
              <s id="s.001572">deceptus </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>