Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 4
[out of range]
>
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(33)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
33
"
file
="
0085
"
n
="
85
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
veniant, ſecus ac accidit in motu ſemper æquabili, quam ipſam
<
lb
/>
ob cauſam velocitatis actualis in motu difformi nulla eſt revera
<
lb
/>
menſura accurata, quod ſupra innui, ſed ejus idea præciſa, ac
<
lb
/>
diſtincta æquabilitatem motus requirit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">idcirco Mechanici in
<
lb
/>
difformibus motibus ad actualem velocitatem determinandam ad-
<
lb
/>
hibere ſolent ſpatiolum infiniteſimo tempuſculo percurſum, in
<
lb
/>
quo ipſo motum habent pro æquabili.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">71. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At velocitas illa potentialis, quæ ſingulis momentis tem-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0085-01
"
xlink:href
="
note-0085-01a
"
xml:space
="
preserve
">Concluditur ad
<
lb
/>
contactum im-
<
lb
/>
mediatum non
<
lb
/>
poſſe deveniri
<
lb
/>
cum differentia
<
lb
/>
velocitatum.</
note
>
poris reſpondet ſua, mutaretur utique per ſaltum ipſo momen-
<
lb
/>
to B, quo deberet haberi & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ultima velocitatum præcedentium
<
lb
/>
BE, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">prima ſequentium BF, quod cum haberi nequeat, uti
<
lb
/>
demonſtratum eſt, fieri non poteſt per ſecundum ex argumen-
<
lb
/>
tis, quæ adhibuimus pro lege continuitatis, ut cum illa velo-
<
lb
/>
citatum inæqualitate deveniatur ad immediatum contactum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at-
<
lb
/>
que id ipſum excludit etiam inductio, quam pro lege conti-
<
lb
/>
nuitatis in ipſis quoque velocitatibus, atque motibus primo lo-
<
lb
/>
co propoſui.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">72. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Atque hoc demum pacto illud conſtitit evidenter, non
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0085-02
"
xlink:href
="
note-0085-02a
"
xml:space
="
preserve
">Promovenda
<
lb
/>
analyſis eo ex
<
unsure
/>
-
<
lb
/>
cluſo.</
note
>
licere continuitatis legem deſerere in colliſione corporum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
illud admittere, ut ad contactum immediatum deveniatur cum
<
lb
/>
illæſis binorum corporum velocitatibus integris. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Videndum igi-
<
lb
/>
tur, quid neceſſario conſequi debeat, ubi id non admittatur,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hæc analyſis ulterius promovenda.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">73. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quoniam ad immediatum contactum devenire ea corpo-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0085-03
"
xlink:href
="
note-0085-03a
"
xml:space
="
preserve
">Debere ante
<
lb
/>
contactum ha-
<
lb
/>
beri mutatio-
<
lb
/>
nem velocita-
<
lb
/>
tis, adeoque
<
lb
/>
vim, quæ mu-
<
lb
/>
tat.</
note
>
ra non poſſunt cum præcedentibus velocitatibus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">oportet, ante
<
lb
/>
contactum ipſum immediatum incipiant mutari velocitates ipſæ,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vel ea conſequentis corporis minui, vel ea antecedentis au-
<
lb
/>
geri, vel utrumque ſimul. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quidquid accidat, habebitur ibi
<
lb
/>
aliqua mutatio ſtatus, vel in altero corpore, vel in utroque, in
<
lb
/>
ordine ad motum, vel quietem, adeoque habebitur aliqua mu-
<
lb
/>
tationis cauſa, quæcunque illa ſit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Cauſa vero mutans ſtatum
<
lb
/>
corporis in ordine ad motum, vel quietem, dicitur vis: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">habe-
<
lb
/>
bitur igitur vis aliqua, quæ effectum gignat, etiam ubi illa duo
<
lb
/>
corpora nondum ad contactum devenerint.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">74. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ad impediendam violationem continuitatis ſatis eſſet, ſi
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0085-04
"
xlink:href
="
note-0085-04a
"
xml:space
="
preserve
">Eam vim debe-
<
lb
/>
re eſſe mu-
<
lb
/>
tuam, & agere
<
lb
/>
in partes oppo-
<
lb
/>
ſitas.</
note
>
ejuſmodi vis ageret in alterum tantummodo e binis corpori-
<
lb
/>
bus, reducendo præcedentis velocitatem ad gradus 12, vel ſe-
<
lb
/>
quentis ad 6. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Videndum igitur aliunde, an agere debeat in al-
<
lb
/>
terum tantummodo, an in utrumque ſimul, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quomodo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id determinabitur per aliam Naturæ legem, quam nobis in-
<
lb
/>
ductio ſatis ampla oſtendit, qua nimirum evincitur, omnes
<
lb
/>
vires nobis cognitas agere utrinque & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">æqualiter, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in partes
<
lb
/>
oppoſitas, unde provenit principium, quod appellant actionis,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">reactionis æqualium; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eſt autem fortaſſe quædam actio du-
<
lb
/>
plex ſemper æqualiter agens in partes oppoſitas. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ferrum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
magnes æque ſe mutuo trahunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">elaſtrum binis globis æqualibus
<
lb
/>
interjectum æque utrumque urget, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">æqualibus velocitatibus
<
lb
/>
propellit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">gravitatem ipſam generalem mutuam eſſe </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>