Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 7
[out of range]
>
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 58
[Note]
Page: 58
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(48)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div154
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
55
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2347
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
48
"
file
="
084
"
n
="
85
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
columnæ Herculis poſitæ in littore Oceani òccidentalis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2348
"
xml:space
="
preserve
">columnæ eiuſdẽ
<
lb
/>
poſitæ in littore Oceani orientalis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2349
"
xml:space
="
preserve
">Illæ enim hac tempeſtate per multa millia
<
lb
/>
ria intra mare reperiuntur iuxta plagas occidentales; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2350
"
xml:space
="
preserve
">Hæ vero cõtra per to-
<
lb
/>
tidem milliaria extra mare in partibus orientalibus conſpiciuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2351
"
xml:space
="
preserve
">Manifeſtũ
<
lb
/>
ergo ſignum eſt, terram paulatim ab oriente in occidentem ab anima illa mun
<
lb
/>
di deferri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2352
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam vero præter hunc motum diurnum, planetæ moueri quo
<
lb
/>
que videntur ab occidente in orientem, quòd non ſemper ſint in eadẽ diſtan-
<
lb
/>
tia ad inuicem, neque ſub eiſdem ſemper exiſtant ſtellis fixis, ſed ab eis orientẽ
<
lb
/>
uerſus recedant, quod tamen ipſi negant; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2353
"
xml:space
="
preserve
">Ideo cauſam eſſe hãc aſſerũt, cur ali-
<
lb
/>
qui cęli ab occidente in orientem ferri credantur, quamuis re ipſa ab oriente
<
lb
/>
tantũ in occidentẽ cieantur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2354
"
xml:space
="
preserve
">Quia nimirum ſphæræ inferiores, quo magis à ſu
<
lb
/>
premo cælo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2355
"
xml:space
="
preserve
">ab anima illa mundi diſtant, eo minus, vt dictum eſt, efficaciter
<
lb
/>
mouentur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2356
"
xml:space
="
preserve
">qua de cauſa tard us circunferuntur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2357
"
xml:space
="
preserve
">pedetentim uidentur retro-
<
lb
/>
cedere ab occidente in orientem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2358
"
xml:space
="
preserve
">Hinc quoque efficitur, ut Luna, quia inter
<
lb
/>
cæleſtes orbes maxime a ſupremo recedit, tardiſſime ab oriente in occidentẽ
<
lb
/>
moueatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2359
"
xml:space
="
preserve
">uelociſſime, nempe ſpacio vnius menſis, uideatur integrũ circui-
<
lb
/>
tum ab occidẽte in orientem peragere: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2360
"
xml:space
="
preserve
">Reliquæ vero ſphæræ, quò ſuperiores,
<
lb
/>
eò quoque lentius appareant nobis ferri ab occaſu in ortũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2361
"
xml:space
="
preserve
">Quæ omnia unico
<
lb
/>
hoc exemplo uolunt nobis ob oculos proponere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2362
"
xml:space
="
preserve
">Sint tres ordines homiuum
<
lb
/>
collaterales ſecundum lineas rectas diſpoſitorum, Incipiantq́ue ex eodẽ loco
<
lb
/>
ſimul ab oriente in occidentẽ progredi, hac tamen lege, vtij, qui in primo or-
<
lb
/>
dine reperiuntur, celerrimo greſſu incedant, tardius autem ij, qui in ſecũdo or
<
lb
/>
dine, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2363
"
xml:space
="
preserve
">lentiſſime ij, qui in tertio ordine exiſtunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2364
"
xml:space
="
preserve
">Quo poſito, perſpicuum
<
lb
/>
eſt, Primum ordinẽ reliquos duos incitato illo curſu antecedere, magis tamẽ
<
lb
/>
tertium ordinẽ, quàm ſecundum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2365
"
xml:space
="
preserve
">Quare ſi quis procul dictos ordines intue-
<
lb
/>
retur, iudicaret ſecundum ordinem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2366
"
xml:space
="
preserve
">tertiũ pederentim retrocedere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2367
"
xml:space
="
preserve
">cita-
<
lb
/>
tiori motu tertium, quàm ſecundum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2368
"
xml:space
="
preserve
">cum tamẽ re ipſa ab oriente uerſus occi-
<
lb
/>
dentem, ceu primus ordo, duntaxat progrediantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2369
"
xml:space
="
preserve
">Eadem igitur prorſus de
<
lb
/>
cauſa uidentur, aiunt, nobis planetæ ab occidente in orientem moueri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2370
"
xml:space
="
preserve
">Hanc
<
lb
/>
porro ſententiã eo libentius amplectuntur Alpetragius, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2371
"
xml:space
="
preserve
">Achilinus cum alijs
<
lb
/>
auctoribus, quòd nulla ratione imaginari queant vnũ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2372
"
xml:space
="
preserve
">idem corpus cæleſte
<
lb
/>
duobus motibus ferri, nimirum ab oriente uerſus occidentem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2373
"
xml:space
="
preserve
">rurſus ab oc-
<
lb
/>
cidente orientem uerſus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2374
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam cum hi motus, ut aiunt, ſint contrarij, ne-
<
lb
/>
ceſſe eſt alterum eorum eſſe uiolentum, quod fieri nõ poteſt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2375
"
xml:space
="
preserve
">immo abſurdum
<
lb
/>
uidetur concedere uiolentiam in corporibus cęleſtibus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2376
"
xml:space
="
preserve
">tum quia nullum uio
<
lb
/>
lentum eſt perpetuum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2377
"
xml:space
="
preserve
">Motus autem cęli perpetuus eſt, ex Ariſtotelis ſenten-
<
lb
/>
tia; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2378
"
xml:space
="
preserve
">tum etiam, quia omne uiolentum cõtinue magis, ac magis debilitatur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2379
"
xml:space
="
preserve
">Mo-
<
lb
/>
tus autem cæl@ſemper eadem celeritate abſque ulla defectione confici@ur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2380
"
xml:space
="
preserve
">Ac-
<
lb
/>
cedit etiã, aiunt, quod non eſt ponenda pluralitas motuũ abſque neceſſitate.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2381
"
xml:space
="
preserve
">Cum igitur nulla nos heceſſitas cogat, ut fateamur planetas aboccidente in
<
lb
/>
orientem moueri; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2382
"
xml:space
="
preserve
">quandoquidem obrationem iam dictã nobis ita moueri ui-
<
lb
/>
dentur, fruſtra & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2383
"
xml:space
="
preserve
">temere inducitur hæc pluralitas motuũ ab Aſtronomis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2384
"
xml:space
="
preserve
">Ve-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-084-01
"
xlink:href
="
note-084-01a
"
xml:space
="
preserve
">Cõfutatio
<
lb
/>
ſecũdæ ſen
<
lb
/>
tentiæ.</
note
>
rum hæc ſententia uera eſſe nullo modo poteſt, cum non poſſit omnium, quæ
<
lb
/>
in motibus cęleſtibus apparent, reddere rationem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2385
"
xml:space
="
preserve
">Nam ſi orbes interiores nõ
<
lb
/>
haberent peculiares motus ab occidente in oriẽtem, ſed ſolum propter illam
<
lb
/>
quaſi repedationem, ſeu retardationem moueri ab occaſu in ortum exiſtima-
<
lb
/>
rentur, defectio illa inferiorum orbiũ per eandem lineam fieret, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2386
"
xml:space
="
preserve
">circa eoſdẽ
<
lb
/>
polos, puta per circulũ æquinoctialem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2387
"
xml:space
="
preserve
">circa polos mundi, cum motus </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>