Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae
page |< < (72) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div37" type="section" level="1" n="37">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1710" xml:space="preserve">
              <pb o="72" file="0086" n="86" rhead="DISSERTATIO"/>
            rium edidit ſigna, id movendo, ad ſe adducendo repellendoque;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1711" xml:space="preserve">crediderim in Magnetibus a memoratis Eruditis examinatis, ejus-
              <lb/>
            modi parvas vires quoque ſuperſtites fuiſſe, quas oſtendiſſent, ſi
              <lb/>
            potius Verſorio, quam limaturæ Martis fuiſſent appoſiti: </s>
            <s xml:id="echoid-s1712" xml:space="preserve">Nam adeo
              <lb/>
            vehementiMagnetem urſiIgne, ut dubitem an ſimili expoſuerint deLa-
              <lb/>
            nis, Boyleusque ſuos calori, excepto illo, quem focus ſpeculi largitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1713" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ne quis vero opinetur ignem diutius continuatum majores editurum
              <lb/>
            effectus in Magnetem, vireſque omnes proſtraturum, infra enim in A-
              <lb/>
            naly ſi hujus Lapidis Chemica conſtabit, nunquam igne, etiamſi ſæpius
              <lb/>
            repetito, vires ex Magnete omnes periiſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s1714" xml:space="preserve">Quoniam in præcedenti
              <lb/>
            Experimento adſtruximus, Ignem non agere in vires Magnetis, in
              <lb/>
            hoc autem liquet Ignem ejus vim admodum imminuere, admirari
              <lb/>
            debemus Ignis efficaciam adeo diverſam in unum idemque corpus: </s>
            <s xml:id="echoid-s1715" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſuſpicabar, intuitus Experimenti eventum, Ignem ex Magnete ex-
              <lb/>
            puliſſe nonnullas particulas, ferreas, aliasve, a quibus tota vis at-
              <lb/>
            tractrix penderet, hinc ſcobem Martis non amplius ab illo appeti; </s>
            <s xml:id="echoid-s1716" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſed tutudi Magnetem in pulverem ſubtilem, eique ad duorum trium-
              <lb/>
            ve pollicum intervallum oppoſui alium generoſum Magnetem, hic
              <lb/>
            totum allexit pulverem, elevavit, geſtavit, ac ſi limatura ferri fuiſ-
              <lb/>
            ſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1717" xml:space="preserve">Non igitur ex Magnete ignis expulerat illas particulas, in qui-
              <lb/>
            bus vis attractrix reſidebat, tum enim pulvis hic iners jacuiſſet, nec
              <lb/>
            alteri advolaſſet Magneti, eo autem indicabat in ſe attrahendi ſu-
              <lb/>
            pereſſe vim, cum nulla detur actio, ubi reactio non ſimul adſit,
              <lb/>
            omniaque corpora ſeſe æqua vi & </s>
            <s xml:id="echoid-s1718" xml:space="preserve">reciproca neceſſario attrahunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1719" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1720" xml:space="preserve">Ignis figuram pororum in hoc Lapide mutaverat, levior enim,
              <lb/>
            rubicundioriſque coloris evaſerat, ſed ideo non poteſt dici virtutem
              <lb/>
            ſuam amiſiſſe, quid enim porus eſt, præterquam pars ſpatii, quod
              <lb/>
            ſua natura eſt iners, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1721" xml:space="preserve">ſive terminis hoc illove modo poſitis cir-
              <lb/>
            cumſcribatur, vires acquirere nequit, quamobrem pororum im-
              <lb/>
            mutata figura nequit ſtatui cauſa jacturæ virium: </s>
            <s xml:id="echoid-s1722" xml:space="preserve">egit tamen ignis
              <lb/>
            in aliquid, quod fuit in Magnete, egit procul omni dubio, in ali-
              <lb/>
            quid quod corporeum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1723" xml:space="preserve">ita autem in illud operatus fuit, ut cum
              <lb/>
            antea vires attrahendi magnas habebat, nunc eas aliquomodo ex-
              <lb/>
            pulerit, aut potius ad ſilentium redegerit, nam in pulvere Magne-
              <lb/>
            tico iterum obſervabatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1724" xml:space="preserve">ab altero Magnete excitatum revi-
              <lb/>
            viſcebat iisdem viribus, quibus unquam donatum fuit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1725" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>