Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
41 29
42 30
43 31
44 32
45 33
46 34
47 35
48 36
49 37
50 38
51 39
52 40
53 41
54 42
55 43
56 44
57 45
58 46
59 47
60 48
61 49
62 50
63 51
64 52
65 53
66 54
67 55
68 56
69 57
70 58
< >
page |< < (75) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="13">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2354" xml:space="preserve">
              <pb o="75" file="0087" n="87" rhead="De ignis loco."/>
            lùm expetunt, cum terræ gremio mollito & </s>
            <s xml:id="echoid-s2355" xml:space="preserve">ſubacto ſparſa exci-
              <lb/>
            piuntur) ita nullâ materiâ, quæ conflagret, opus eft, vt ignis
              <lb/>
            ille ſeruetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2356" xml:space="preserve">hoc enim quod ignis pabulum dicimus, nil aliud
              <lb/>
            eſt quàm materia, quæ admoto igne ignem concipiens diſſolui-
              <lb/>
            tur, ac diſſipatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s2357" xml:space="preserve">ac propterea priore pereunte materiâ aliam
              <lb/>
            ſubminiſtrare oportet, vt noſtros in vſus ignis ſemel excuſſus è ſi-
              <lb/>
            lice, aut ſenſim, aut repente, ſoboleſcat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2358" xml:space="preserve">propagetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2359" xml:space="preserve">qui ſi
              <lb/>
            leniter per materiam ſerpat, aptus eſt, vt à nobis prudenter ad-
              <lb/>
            miniſtretur, noſtriſque commodis ſeruiat; </s>
            <s xml:id="echoid-s2360" xml:space="preserve">ſin autem repente ma-
              <lb/>
            teriam omnem permeet, ſubito incendio illa conflagrat, vt puluis
              <lb/>
            pyrius: </s>
            <s xml:id="echoid-s2361" xml:space="preserve">qua in conflagratione quia plurimæ partes in vaporem
              <lb/>
            attenuantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2362" xml:space="preserve">rareſcentes ad ampliſſimum ſpatium ſe illico ex-
              <lb/>
            plicant, diſijciunt omnia, quæcunque obſiſtunt, atque vapor
              <lb/>
            in fumum abiens in ſuperiora ſubuolat. </s>
            <s xml:id="echoid-s2363" xml:space="preserve">Hæc autem in igne illo
              <lb/>
            terræ viſceribus concluſo, qui non gignitur ex conflagratione,
              <lb/>
            ſed naturâ ſuâ ſubſiſtit, non contingunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s2364" xml:space="preserve">propterea pabulo non
              <lb/>
            indiget, vt noua ſemper accenſio fiat. </s>
            <s xml:id="echoid-s2365" xml:space="preserve">Sic ſtagnum aut lacus no-
              <lb/>
            uâ ſubinde aquâ non indiget, quemadmodum fluuius, quæ ſi de-
              <lb/>
            ficiat, alueus exiccatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2366" xml:space="preserve">nec diſſimili ratione ignis, qui apud
              <lb/>
            nos eſt, ignis fluens cenſendus eſt, ille ſtagnans. </s>
            <s xml:id="echoid-s2367" xml:space="preserve">Dicitur verò
              <lb/>
            ignis ille *Diuinus,* non quòd ei omnia præter naturam contingant,
              <lb/>
            ſed quia ſupra Naturæ vires à Diuinâ Iuſtitiâ aſſumitur ad torquen-
              <lb/>
            dos Spiritus incorporeos, quia impiorum corpora comburit, ne-
              <lb/>
            que tamen abſumit, quia ſingulos, vt ſunt meriti, diſcernens
              <lb/>
            iuxta culparum modum dolorem infligit: </s>
            <s xml:id="echoid-s2368" xml:space="preserve">quæ omnia, niſi Diui-
              <lb/>
            na virtus intercederet, neutiquam ab igne ſieri poſſent. </s>
            <s xml:id="echoid-s2369" xml:space="preserve">Cœte-
              <lb/>
            rùm nil prohibet, quin præterea telluri calorem impertiatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2370" xml:space="preserve">
              <lb/>
            reliqua Naturæ opera adminiſtret. </s>
            <s xml:id="echoid-s2371" xml:space="preserve">Quas autem impendentes tel-
              <lb/>
            luri ruinas ex igne ampliſſimam illam cauernam replente per io-
              <lb/>
            cum iactas, non opus eſt refellere: </s>
            <s xml:id="echoid-s2372" xml:space="preserve">ſatis enim manifeſtum eſt tunc
              <lb/>
            illas eſſe timendas, cum materia accenſa repente per cuniculos ſe
              <lb/>
            dilatat, nec exitum inuenit paratum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2373" xml:space="preserve">At ignis ille purus abſque
              <lb/>
            materiæ vnico impetu attenuabilis admiſtione tantam raritatem
              <lb/>
            nonaffectat, neque adeò ampliorem locum requirit, quin ſatis
              <lb/>
            illi ſit per telluris venas ſerpere, aut etiam fortaſſe per Vulcano-
              <lb/>
            rum crateres placidè erumpere. </s>
            <s xml:id="echoid-s2374" xml:space="preserve">Sed iam nimis multa diſputandi
              <lb/>
            gratiâ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2375" xml:space="preserve">Mihi enim cum igne illo, ſi Deus faueat, vt ſpes eſt, ni-
              <lb/>
            hil volo eſſe commercij. </s>
            <s xml:id="echoid-s2376" xml:space="preserve">Quamuis autem illum grauiſſimum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>