Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 7
[out of range]
>
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 58
[Note]
Page: 58
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(50)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div154
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
55
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2450
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
50
"
file
="
086
"
n
="
87
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
re conſumit terram in quibuſdam partibus, ob creſc@ntiã aquarũ, idcirco vbi
<
lb
/>
ante fuit terra, ibi nunc eſt mare: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2451
"
xml:space
="
preserve
">Eodem modo ꝗain alijs partibus decreſc@@
<
lb
/>
mare, ideo apparet nunc terra ubi antea fuit mare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2452
"
xml:space
="
preserve
">Cuius rei indiciũ efſe po-
<
lb
/>
teſt, quòd iſta permutatio maris cũ terra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2453
"
xml:space
="
preserve
">terrę cum mari, non ſolum reperi
<
lb
/>
tur facta eſſe ab oriente in occidentem, quod tamen exillorũ ſentẽtia ſeque
<
lb
/>
retur, uerum etiam in ſeptentrione, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2454
"
xml:space
="
preserve
">auſtro, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2455
"
xml:space
="
preserve
">reliquis mundi partibus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2456
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2457
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Alii</
emph
>
, vt Auguſtinus Ricius, quem ſequitur Orontius, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2458
"
xml:space
="
preserve
">aliij nonnulli vi-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-086-01
"
xlink:href
="
note-086-01a
"
xml:space
="
preserve
">Tertia ſen.
<
lb
/>
tẽtia demo
<
lb
/>
tibus cęlo-
<
lb
/>
rum, ſecun-
<
lb
/>
dũ eos, qui
<
lb
/>
octo tãtum
<
lb
/>
cælos 1
<
unsure
/>
0.
<
lb
/>
nunt.</
note
>
dentes hac ratione nullo modo poſſe apparentias, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2459
"
xml:space
="
preserve
">φαινώμενα defendi, uo-
<
lb
/>
lentesq́, octonario orbium numero eſſe contenti, dixerunt, totum aggrega-
<
lb
/>
tum octo orbium habere unum communem motum ab oriẽte in occidentẽ,
<
lb
/>
ita, ut motus hic nulli particulari orbi, conueniat, tanquam uni, ſed omnibus
<
lb
/>
ſimul ſumptis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2460
"
xml:space
="
preserve
">Sicut nec motus progreſſiuus animalis conuenit huic, uel illi
<
lb
/>
mẽbro particulari, ſed toti animali. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2461
"
xml:space
="
preserve
">Atq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2462
"
xml:space
="
preserve
">hic motus diutnus appellari ſolet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2463
"
xml:space
="
preserve
">Pręter hũc autem motum communem totius aggregati, vnuſquiſque orbis,
<
lb
/>
inquiunt, habet adhuc peculiarem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2464
"
xml:space
="
preserve
">propriũ motum ab occidente in orien
<
lb
/>
tem, quem propria e
<
unsure
/>
fficit intelligentia cuilibet orbi aſſiſtens. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2465
"
xml:space
="
preserve
">Neque hoc
<
lb
/>
mirum uideri debet, ut aſſerunt, cum etiam in animalibus uideamus ſingula
<
lb
/>
membra contrariũ poſſe habere motũ motui progreſſiuo totius animalis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2466
"
xml:space
="
preserve
">Po
<
lb
/>
teſt nam q. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2467
"
xml:space
="
preserve
">fieri, ut totum animal progrediatur ab oriente occidentẽ uerſus,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2468
"
xml:space
="
preserve
">nihil ominus manus uel caput, vel aliud membrũ interim moueatur ſimul
<
lb
/>
eodem tempore in contrariam partem, puta ab occidente uerſus orientem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2469
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Quod ſi obijcias, hac ratione nõ poſſe aſſignari primum mobile, cum octaua
<
unsure
/>
<
lb
/>
quoq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2470
"
xml:space
="
preserve
">ſphæra ab occaſu in ortum uoluatur, quod tamen tota philoſophorũ
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2471
"
xml:space
="
preserve
">Aſtronomorum cohors unanimi conſenſu admittit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2472
"
xml:space
="
preserve
">Reſpõdet Auguſtinus
<
lb
/>
Ricius, Primũ mobile poſſe duplici fenſu intelligi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2473
"
xml:space
="
preserve
">Vno modo, ut ſignificet il
<
lb
/>
lud corpus, quod per ſe primò à motore primo uertitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2474
"
xml:space
="
preserve
">hoc modo nulla
<
lb
/>
ſphęra cæleſtis particularis primum mobile dici poteſt, cum nulla per ſe pri
<
lb
/>
mò moueatur à primo motore, ſed veluti pars ad motũ toti
<
emph
style
="
sub
">9</
emph
>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2475
"
xml:space
="
preserve
">Alio modo pri
<
lb
/>
mũ mobile ſumi poteſt pro eo corpore, quod inter cętera mobilia nobilitate,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2476
"
xml:space
="
preserve
">ordine primum dicitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2477
"
xml:space
="
preserve
">in hoc ſenſu octaua ſphæra, etiam ſi ab occaſu in
<
lb
/>
ortum circumducatur, primum mobile poteſt appellari, eo quòd intelligen-
<
lb
/>
tijs, ſeu ſubſtantijs à corpore liberis ſit propinquior, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2478
"
xml:space
="
preserve
">uicinior.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2479
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2480
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvamvis</
emph
>
vero hæc ſnĩa uideatur primo aſpectu ingenioſa ſatis, ac proba-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-086-02
"
xlink:href
="
note-086-02a
"
xml:space
="
preserve
">Confutatio
<
lb
/>
l
<
unsure
/>
ertię ſentẽ
<
lb
/>
t
<
unsure
/>
ię.</
note
>
bilis, nihilominus, ſi rem diligentius conſiderare uelimus, deprehendemus,
<
lb
/>
eam ueram eſſe non poſſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2481
"
xml:space
="
preserve
">Primo, qm̃ impoſſibile eſt, totum aggregatum ab
<
lb
/>
una intelligentia moueri poſſe ab ortu in occaſum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2482
"
xml:space
="
preserve
">ſingulos rurſus cælos,
<
lb
/>
nullo excepto, à proprijs intelligentijs in cõtrariã partem deferri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2483
"
xml:space
="
preserve
">Hoc enim
<
lb
/>
pacto totum aggregatũ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2484
"
xml:space
="
preserve
">ab ortu in occaſum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2485
"
xml:space
="
preserve
">ab oco
<
unsure
/>
aſu in ortum eodem
<
lb
/>
tꝑe moueretur, quod nullo modo fieri poteſt, ut in exemplo ab auctoribus
<
lb
/>
huius opinionis adducto perſpicuum eſſe poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2486
"
xml:space
="
preserve
">Nã licet, ſi animal ab ortu in
<
lb
/>
occaſum proprio motu progreſſiuo tendat, manus, uel aliquod aliud mẽbrũ
<
lb
/>
è contrario ab occaſu in ortum poſſit moueri, tamen naturæ repugnare uide
<
lb
/>
tur, ut omnes ſimul partes animalis, nulla dẽpta, hoc motu cõtrar@o cieri poſ
<
lb
/>
fint; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2487
"
xml:space
="
preserve
">Sic enim totum animal ad partes contrarias, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2488
"
xml:space
="
preserve
">oppoſitas eodẽ tempore
<
lb
/>
pergeret, quod fieri nequaquam poteſt, ſed ne que cogitatione apprehendi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2489
"
xml:space
="
preserve
">Secundo, Si totum aggregatum cœlorum ab oriente in occidentem, deinde
<
unsure
/>
<
lb
/>
ſinguli orbes peculiaribus motibus ab occidente in orientẽ ferrentur, ita ut
<
lb
/>
nullus orbis alterũ ſ@o motu trahat (ob hanc enim cauſam præcipuã </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>