Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
67
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg614
"/>
<
lb
/>
quà ſtudioſus. </
s
>
<
s
>Secundò quà ſub certa ratione conſideratur, & in certum genus refertur. </
s
>
<
s
>velut
<
lb
/>
ſi ſpectetur, quòd ſit ſubſtantia in qua fons inſit & origo motus. </
s
>
<
s
>Tertiò quoque ſimpliciter ſci
<
lb
/>
tur, vbi in eo genere ſub propria ratione ſpectetur, vt quatenus homo. </
s
>
<
s
>Quantum certè attinet ad
<
lb
/>
primum illum modum ſciendi ſimpliciter, vel id omnes ſcientiæ præſtant vnà, & omnes artes &
<
lb
/>
facultates, aut vna erit ſcientia quæ omnem conſiderandi rationem complectetur, qualem non
<
lb
/>
nulli ponunt, qui vniuerſam contemplationem in tres partes diſtributam eſſe volunt, non ex re
<
lb
/>
rum natura, ſed ex vſu noſtro, & ob doctrinæ commoditatem, ob quam ſanè cauſſam ſæpe fit, vt
<
lb
/>
id quod vnius eſt methodi & loci, in aliam methodum locumúe transferatur, aut aliunde tracta
<
lb
/>
tum petatur. </
s
>
<
s
>ita dicunt primum philoſophum tranſumpſiſſe rationes ex 8. Phyſ. & vocis tracta
<
lb
/>
tionem quæ loci illius propria eſt in qua ſenſilium natura declaratur, accipi è 2. de Anim. </
s
>
<
s
>necnon
<
lb
/>
vim ridiculorum quæ ipſius eſt oratoris, à poëtarum arte deſumptam. </
s
>
<
s
>Nec ratio deeſt qua con
<
lb
/>
firment illud admirabile. </
s
>
<
s
>Quandò ſcientiæ ſe habent veluti res. </
s
>
<
s
>Sed vnum eſt omnium genus ſi
<
lb
/>
ue vniuocum, ſiue ad vnum, nihil refert ad ſtatuendum ſcientiæ ſubiectum, nimirum ens. </
s
>
<
s
>Ergo
<
lb
/>
& vna ſcientia, cuius reliquæ ſint partes, quemadmodum reliqua entia ſunt partes entis. </
s
>
<
s
>Sed
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
<
lb
/>
ſit hoc falſum, rerum obiectarum varietas monſtrat, difformitas principiorum & diſsimilis de
<
lb
/>
monſtrandi modus, vnde ſcientię diſtinguuntur, vt anteà viſum eſt. </
s
>
<
s
>quid enim cum rebus diuinis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg615
"/>
<
lb
/>
habet affinitatis, quòd æqualibus demptis ab aliis æqualibus reſidua ſint æqualia? </
s
>
<
s
>& accuratio re
<
lb
/>
quiritur in mathematicis, quæ negligitur in prima philoſophia propter illiberalitatem. </
s
>
<
s
>naturalis
<
lb
/>
flagitat demonſtrationes quæ cum ſenſu conueniant, Naturalis & mathematica res ſpeciatim
<
lb
/>
tractant; vniuersè prima philoſophia. </
s
>
<
s
>& omnes tractare ſcientias, vt aliqua res reneatur, præter
<
lb
/>
quàm quòd erit Stoicorum dogmate inſiſtere, quòd idem quem
<
expan
abbr
="
ſapiẽtem
">ſapientem</
expan
>
eſſe volunt, & rex erit
<
lb
/>
bonus, & ſutor bonus, quod riſu explodendum eſt; etiam cogetur primus philoſophus deſcende
<
lb
/>
re ad particularem cuiuſque rei conſiderationem, vt cum ſpectabit hominem quatenus eſt ens,
<
lb
/>
quod nos nulla ratione approbamus, tùm etiam ſcientiæ non habebunt præfinitas interrogatio
<
lb
/>
nes, ſed ſciens de omni quæſtione diſſerere valebit. </
s
>
<
s
>Quòd ſi id ab Ariſtotele perpetuò negatum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>atque id ipſum acceptum de ſecundo genere ſciendi ſimpliciter; planum eſt Ariſtotelem non no
<
lb
/>
uiſſe primum ſciendi modum; ſed planè ſecundum accepiſſe ſub quo tertius item continetur:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
<
lb
/>
ſupponitur in quaque demonſtratione ratio generalis eius generis quod in ea ſcientia tractatur,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>propriis veſtitur attributis. </
s
>
<
s
>Nam quòd vna ſit ſcientia, quia ſit vnum rerum omnium genus;
<
lb
/>
nihil officit planè, etenim ſpectare licet res, vel vt habent inter ſe ordinem prædicationis, vel vt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg616
"/>
<
lb
/>
habent in ſeipſis rationem ſcibilis. </
s
>
<
s
>vt ſcibiles autem habent certos terminos quibus continentur,
<
lb
/>
& certos tractandi modos. </
s
>
<
s
>At ens cętera complectitur vt prædicabile, vnde ſcientiarum partitio
<
lb
/>
non accipitur. </
s
>
<
s
>Non ſequitur igitur, vt etiam ſi ens de omnibus prædicetur; ſit vna ſcientia com
<
lb
/>
munis. </
s
>
<
s
>Igitur accipiamus ſecundum genus ſciendi ſimpliciter quod ab Ariſtotele definitum fuiſ
<
lb
/>
ſe credimus: & cùm duo ſint cauſſarum ordines, primus qui poſitus eſt in quatuor diuerſis gene
<
lb
/>
ribus, alter qui gradibus cauſſarum generis eiuſdem conſiſtit; ſi primum ordinem ſpectemus, ita
<
lb
/>
decernetur. </
s
>
<
s
>Effectum, ſeu quæſtionem non eſſe neceſſariò reſoluendam in ſingula genera cauſſa
<
lb
/>
rum, ſed in ea duntaxat à quibus pendet. </
s
>
<
s
>Cauendum verò eſſe, vt omnia ſub illa ratione ponan
<
lb
/>
tur quæ illius ſcientiæ propria eſt in qua verſamur. </
s
>
<
s
>vt ſi de re naturali, quatenus eſt huiuſmodi,
<
lb
/>
quæramus; eius ſcientiam conſequemur ex iis ipſis cauſsis quæ pertinent ad rem illam
<
expan
abbr
="
conſtituẽ-dam
">conſtituen
<
lb
/>
dam</
expan
>
, quatenus hæc omnia continent rationem motus quo naturalis ſcientia determinatur. </
s
>
<
s
>Ita
<
lb
/>
fiet vt mathematicus tractans quantum, etiam ſi quantum ab efficiente producatur; & ſit formę
<
lb
/>
inſtrumentum,
<
expan
abbr
="
idemq́
">idemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>materiæ extentæ terminus, nihil horum attinget; quia repudiant hęc ab
<
lb
/>
ſtractionem & immobilitatem quam conſectatur mathematicus. </
s
>
<
s
>Verùm quod ſpectat ad cauſſa
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg617
"/>
<
lb
/>
rum gradus, res ipſa reſoluenda eſt in cauſſas vſque ſummas; modo tamen cauſſæ per ſe ad effe
<
lb
/>
ctum dirigantur. </
s
>
<
s
>ſi minus; quantumuis ſe conſequantur, non omnes accipiendæ ſunt. </
s
>
<
s
>vtputa,
<
lb
/>
inuentio theſauri, cauſſam habet proximam nimirum effoſsionem, effoſsio quoque
<
expan
abbr
="
certã
">certam</
expan
>
habet
<
lb
/>
cauſſam, nempe ruſticum effodientem. </
s
>
<
s
>Inuentio tamen theſauri per ſe à ruſtico effodiente non
<
lb
/>
pendet, ſiquidem theſaurus præter ſpem
<
expan
abbr
="
conſiliumq́
">conſiliumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>effodientis inuentus fuerit. </
s
>
<
s
>Quamuis ergo
<
lb
/>
ſit alia prima cauſſa effoſsionis, non neceſſe eſt ab ea per ſe pendere effoſsionis effectum, quando
<
lb
/>
quidem prima illa cauſſa non huc per ſe contendit, ſed per accidens ſolùm, effodiebat enim ruſti
<
lb
/>
cus terram, vt ſereret arbores, arborum ſatio per ſe optabatur; ſed dum ſationis gratia foderet,
<
lb
/>
euenit fortuito, vt theſaurum inueniret. </
s
>
<
s
>Atque ita etiam ſi in infinitum indiuidua ſibi ſuccedant,
<
lb
/>
poſteriora tamen exiſtunt, & cognoſci poſſunt; proptereà quòd etſi alterum ex altero naſcitur in
<
lb
/>
infinitum: vt à Saturno Iuppiter, à Ioue Tantalus, non tamen Saturnus eſt per ſe cauſſa Tantali,
<
lb
/>
ſed per accidens. </
s
>
<
s
>Quocirca non cogimur diſſoluere poſterius hoc indiuiduum in reliqua omnia
<
lb
/>
præcedentia, nec in immenſum, ſed in illis cauſsis acquieſcimus quas per ſe nouimus ad eius in
<
lb
/>
diuidui
<
expan
abbr
="
propagationẽ
">propagationem</
expan
>
concurrere. </
s
>
<
s
>Proinde etiam ſi Ariſtoteles omnes cauſſas in demonſtratione
<
lb
/>
definitioneúe ſumendas ſignificauerit, eius ſententiam vt collectim,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
diſtributiuè
<
expan
abbr
="
pronuntiatã
">pronuntiatam</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>