Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Page concordance

< >
Scan Original
81 67
82 68
83 69
84 70
85 71
86 72
87 73
88 74
89 75
90 76
91 77
92 78
93 79
94 80
95 81
96 82
97 83
98 84
99 85
100 86
101 87
102 88
103 89
104 90
105 91
106 92
107 93
108 94
109 95
110 96
< >
page |< < (73) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div37" type="section" level="1" n="37">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1725" xml:space="preserve">
              <pb o="73" file="0087" n="87" rhead="DE MAGNETE."/>
            Ignis tantummodo illud domat, quippe leni Igne Magnes calefactus
              <lb/>
            vires non perdit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1726" xml:space="preserve">Sæpe jungunt artifices multa Magnetum fragmenta
              <lb/>
            ſecum invicem, circa illa circumfundendo liquefactum plumbum,
              <lb/>
            ſtannum, vel aliud compoſitum metallum, neque vires ab eo cor-
              <lb/>
            rumpuntur calore, ſed manent integræ ſtabileſque: </s>
            <s xml:id="echoid-s1727" xml:space="preserve">quamobrem hæ
              <lb/>
            fortiter inhærent Magneti, non expellendæ niſi vi ſumma diutiſſi-
              <lb/>
            me continuati Ignis, aut ab eo tantum domandæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s1728" xml:space="preserve">Attamen reſtat
              <lb/>
            hic aliquid obſcuriſſimum, quidnam nempe ſit illud in Lapide, in
              <lb/>
            quo vires ſedent? </s>
            <s xml:id="echoid-s1729" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1730" xml:space="preserve">quomodo id ab Igne agitatur, mutaturve, ut
              <lb/>
            ex agenti fiat iners? </s>
            <s xml:id="echoid-s1731" xml:space="preserve">hic mentis acies hebeſcit, hoc ſolo autem in-
              <lb/>
            tellecto omnis Magnetum effectus & </s>
            <s xml:id="echoid-s1732" xml:space="preserve">operationes cognoſcerentur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1733" xml:space="preserve">Si id corporeum ſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1734" xml:space="preserve">ex Magnete exeat, quando operatur, daren-
              <lb/>
            tur Effluvia, a quorum affluxu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1735" xml:space="preserve">refluxu omnia phænomena ori-
              <lb/>
            rentur, verum ſuperius monuimus, quibuſnam Effluviorum doctri-
              <lb/>
            na urgeatur difficultatibus, adeo ut hoc ſtatui nequeat: </s>
            <s xml:id="echoid-s1736" xml:space="preserve">Si corporeum
              <lb/>
            ſit; </s>
            <s xml:id="echoid-s1737" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1738" xml:space="preserve">ex Magnete non exeat, quomodo tum corpora ad multorum
              <lb/>
            pedum intervallum agitabit, movebit, ad ſe alliciet? </s>
            <s xml:id="echoid-s1739" xml:space="preserve">Neque hoc
              <lb/>
            animus ullomodo comprehendit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1740" xml:space="preserve">Verum an non eſt ſtabilita Lex
              <lb/>
            Naturæ; </s>
            <s xml:id="echoid-s1741" xml:space="preserve">atque â Creatore impreſſa omnibus corporibus, ut poſitis
              <lb/>
            his ſibi propinquis, vel ad aliquod intervallum, ſe attrahant, ad
              <lb/>
            ſe accedant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1742" xml:space="preserve">cohæreant, quamvis nihil extrinſecus pellat, nihilque
              <lb/>
            in intermedio ſpatio ſit, quod ea attrahat, an poſita hac Lege Magnes
              <lb/>
            non accedet ad Magnetem aut ad Ferrum, omneſque ejus operationes
              <lb/>
            inde fluent? </s>
            <s xml:id="echoid-s1743" xml:space="preserve">Quamvis ejuſmodi Legem ab omnipotente Creatore
              <lb/>
            latam eſſe conceſſero, non tamen vi ejus fluent, aut ex ea explicari
              <lb/>
            poterunt phænomena, quæ Magnes conſpicienda præbet: </s>
            <s xml:id="echoid-s1744" xml:space="preserve">Quippe
              <lb/>
            ſive Igni commiſſus fuerit, ſive ex fodina modo ante erutus, ſub eo-
              <lb/>
            dem volumine manente ejus eadem maſſa corporea, eædem quoque
              <lb/>
            vires attrahentes obtinerent: </s>
            <s xml:id="echoid-s1745" xml:space="preserve">in Naturæ Legem Ignis non egit, nec
              <lb/>
            eam immutare, nec deſtruere potuit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1746" xml:space="preserve">Ignis tamen potiſſimum virtutis
              <lb/>
            ex Magnete fugavit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1747" xml:space="preserve">verum pluribus obnoxia eſt hæc ſententia dif-
              <lb/>
            ficultatibus, conſtantis enim eſt obſervationis, Magnetem fortiter
              <lb/>
            Malleo percuſſum, ita ut omnes contremuerint partes; </s>
            <s xml:id="echoid-s1748" xml:space="preserve">aut in pul-
              <lb/>
            verem contritum, rubigine obductum, aëri humido diu expoſitum,
              <lb/>
            ſitu inverſo in Meridiano ſuo jacentem, prope alium fortioribus vi-
              <lb/>
            ribus donatum, virtute orbari, infringi, debilitari, id </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>