8773DE MAGNETE.
Ignis tantummodo illud domat, quippe leni Igne Magnes calefactus
vires non perdit: Sæpe jungunt artifices multa Magnetum fragmenta
ſecum invicem, circa illa circumfundendo liquefactum plumbum,
ſtannum, vel aliud compoſitum metallum, neque vires ab eo cor-
rumpuntur calore, ſed manent integræ ſtabileſque: quamobrem hæ
fortiter inhærent Magneti, non expellendæ niſi vi ſumma diutiſſi-
me continuati Ignis, aut ab eo tantum domandæ: Attamen reſtat
hic aliquid obſcuriſſimum, quidnam nempe ſit illud in Lapide, in
quo vires ſedent? & quomodo id ab Igne agitatur, mutaturve, ut
ex agenti fiat iners? hic mentis acies hebeſcit, hoc ſolo autem in-
tellecto omnis Magnetum effectus & operationes cognoſcerentur:
Si id corporeum ſit, & ex Magnete exeat, quando operatur, daren-
tur Effluvia, a quorum affluxu, & refluxu omnia phænomena ori-
rentur, verum ſuperius monuimus, quibuſnam Effluviorum doctri-
na urgeatur difficultatibus, adeo ut hoc ſtatui nequeat: Si corporeum
ſit; & ex Magnete non exeat, quomodo tum corpora ad multorum
pedum intervallum agitabit, movebit, ad ſe alliciet? Neque hoc
animus ullomodo comprehendit. Verum an non eſt ſtabilita Lex
Naturæ; atque â Creatore impreſſa omnibus corporibus, ut poſitis
his ſibi propinquis, vel ad aliquod intervallum, ſe attrahant, ad
ſe accedant, & cohæreant, quamvis nihil extrinſecus pellat, nihilque
in intermedio ſpatio ſit, quod ea attrahat, an poſita hac Lege Magnes
non accedet ad Magnetem aut ad Ferrum, omneſque ejus operationes
inde fluent? Quamvis ejuſmodi Legem ab omnipotente Creatore
latam eſſe conceſſero, non tamen vi ejus fluent, aut ex ea explicari
poterunt phænomena, quæ Magnes conſpicienda præbet: Quippe
ſive Igni commiſſus fuerit, ſive ex fodina modo ante erutus, ſub eo-
dem volumine manente ejus eadem maſſa corporea, eædem quoque
vires attrahentes obtinerent: in Naturæ Legem Ignis non egit, nec
eam immutare, nec deſtruere potuit: Ignis tamen potiſſimum virtutis
ex Magnete fugavit: verum pluribus obnoxia eſt hæc ſententia dif-
ficultatibus, conſtantis enim eſt obſervationis, Magnetem fortiter
Malleo percuſſum, ita ut omnes contremuerint partes; aut in pul-
verem contritum, rubigine obductum, aëri humido diu expoſitum,
ſitu inverſo in Meridiano ſuo jacentem, prope alium fortioribus vi-
ribus donatum, virtute orbari, infringi, debilitari, id
vires non perdit: Sæpe jungunt artifices multa Magnetum fragmenta
ſecum invicem, circa illa circumfundendo liquefactum plumbum,
ſtannum, vel aliud compoſitum metallum, neque vires ab eo cor-
rumpuntur calore, ſed manent integræ ſtabileſque: quamobrem hæ
fortiter inhærent Magneti, non expellendæ niſi vi ſumma diutiſſi-
me continuati Ignis, aut ab eo tantum domandæ: Attamen reſtat
hic aliquid obſcuriſſimum, quidnam nempe ſit illud in Lapide, in
quo vires ſedent? & quomodo id ab Igne agitatur, mutaturve, ut
ex agenti fiat iners? hic mentis acies hebeſcit, hoc ſolo autem in-
tellecto omnis Magnetum effectus & operationes cognoſcerentur:
Si id corporeum ſit, & ex Magnete exeat, quando operatur, daren-
tur Effluvia, a quorum affluxu, & refluxu omnia phænomena ori-
rentur, verum ſuperius monuimus, quibuſnam Effluviorum doctri-
na urgeatur difficultatibus, adeo ut hoc ſtatui nequeat: Si corporeum
ſit; & ex Magnete non exeat, quomodo tum corpora ad multorum
pedum intervallum agitabit, movebit, ad ſe alliciet? Neque hoc
animus ullomodo comprehendit. Verum an non eſt ſtabilita Lex
Naturæ; atque â Creatore impreſſa omnibus corporibus, ut poſitis
his ſibi propinquis, vel ad aliquod intervallum, ſe attrahant, ad
ſe accedant, & cohæreant, quamvis nihil extrinſecus pellat, nihilque
in intermedio ſpatio ſit, quod ea attrahat, an poſita hac Lege Magnes
non accedet ad Magnetem aut ad Ferrum, omneſque ejus operationes
inde fluent? Quamvis ejuſmodi Legem ab omnipotente Creatore
latam eſſe conceſſero, non tamen vi ejus fluent, aut ex ea explicari
poterunt phænomena, quæ Magnes conſpicienda præbet: Quippe
ſive Igni commiſſus fuerit, ſive ex fodina modo ante erutus, ſub eo-
dem volumine manente ejus eadem maſſa corporea, eædem quoque
vires attrahentes obtinerent: in Naturæ Legem Ignis non egit, nec
eam immutare, nec deſtruere potuit: Ignis tamen potiſſimum virtutis
ex Magnete fugavit: verum pluribus obnoxia eſt hæc ſententia dif-
ficultatibus, conſtantis enim eſt obſervationis, Magnetem fortiter
Malleo percuſſum, ita ut omnes contremuerint partes; aut in pul-
verem contritum, rubigine obductum, aëri humido diu expoſitum,
ſitu inverſo in Meridiano ſuo jacentem, prope alium fortioribus vi-
ribus donatum, virtute orbari, infringi, debilitari, id
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib