1conuerſio profectò vno eodemque. termino finietur: altera igitur redundabit. Nanque ita fore conuerſio
nis definitio perſuadet: etenim ſiue mobile feratur per B, ſeu per C, ſemper hic motus eſt ab A ad idem
A. & aſſequitur finem ſuum. ecquid igitur eſt cauſſæ, cur altera illi contraria fiat ad adipiſcendum ter
minos eoſdem? iam enim peruénit, quo voluit; habito verò fine ſolet ceſſare motus; quippe qui ſit gra
tia finis: Itaque fruſtra eſſet hic poſterior motus. Prætereà, ſi duo mobilia ſtatuamus quæ contrariis mo
tibus agantur: cùm quicquid in orbem mouetur, vndecunque moueri incipiat; perme & omnia loca con
traria, illa .ſ. quæ per differentias poſituræ deſcribuntur, ſuperius, inferius; ante, & pone, dextrum, &
ſiniſtrum: ſi contrariis motibus agitentur, neceſſe eſt vtraque mobilia volui per eadem loca: quare inter
ſe reſiſtent. Cùm verò ita ſit; addamus & illud. Ea quæ inter ſe reſiſtunt, vel pares habent vires, vel im
pares. ac ſi pares obtineant, minimè mouebuntur: nanque inter ſe viciſsim impedient, quod aduerſatur
hypotheſi, cùm ſumpſerimus ea moueri. quòd ſi vires inęquales extiterint, ſemper id quod inferius eſt,
ſuperiori obſequetur. itaque erit vnus motus eius quod vicit; quinimmo & ille imperfectus, quippe quae
non ſine impedimento. Quamobrem id quod victum eſt, ſuo fine fruſtrabitur. Planum igitur quòd il
li motui qui ſuper circulo fit, alius motus conſimilis contrarius eſſe non poſsit. Ex quo efficitur, vt cùm
conuerſioni neque motus rectus, neque is qui fit ſuper circuli ſectione, vel ſemicirculo, vel etiam toto cir
culo opponatur; neque vllus omnino motus ſit conuerſioni contrarius. Veruntamen hoc loco nobis occur
res inquiens, in cęlo duos eſſe motus oppoſitos, diurnum & proprium planetarum; cùm ille ſit ab ortu
in occaſum; hic contrà ab occaſu in ortum. Video te reſponſurum inficiando motus illos eſſe contra
rios, quia non fiant per idem ſpatium; quippe quae non in eadem circunferentia, neque ſuper eodem axe, &
polis. neque inter terminos oppoſitos, quæ omnia motus aduerſi requirunt: nam motus vniuerſi ſuper axe,
poliſque. mundi fit, vt optimè noſti; planetarum verò ſuper axe poliſque. Zodiaci, ac termini motus vni
uerſi pendent ex ſphæra recta, planetarum verò ex obliqua: veruntamen adhuc vrgebo te oſtenſurus
eos eſſe contrarios: ſiquidem planetarum motus impediatur à diurno: quandò motus illorum tàm lon
go ſpatio temporis abſoluatur: necnon ſic agantur planetæ ab orbibus ſuperioribus, vt adducantur, &
abducantur à tropicis, & confecta Zodiaci latitudine reuoluantur; ſiue id verum ſit, ſeu non; nil in prę
ſentia curæ ſit nobis, nanque ex motu planetarum per ſucceſsionem ſignorum quæ in ſtellifero ſunt obli
què diſpoſita, adductiones illę & abductiones fieri videntur; ſatis ſit eos motus, atque reuolutiones ab
Ariſt. non fuiſſe confutatas; quinimmò, vti tum ſe res habebat, approbatas, & illud prænunciatum ſe
ea conſtituturum, quæ non repugnent phænomenis, quę ætate ſua à Calliope & Eudoxo fuerant ob
ſeruata; & ſphęrarum genera diuerſa recepta reuoluentium .ſ. & deferentium, atque hîc termini ſunt
eidem, idem axis, & poli, eademque. circunferentiæ pars. Hîc etiam quies interpoſita; quippe quae in regreſ
ſionibus vtendum ſit vno puncto vt duobus, aliter eodem tempore adduceretur & abduceretur idem pla
neta: proinde à Græcis nomine τροπῶν, quibus reflexio notatur, & apud Latinos ſolſtitia dicta, quibus
omnibus quies interpoſita continetur. Et ſi hoc vnus erit terminus ſecundùm, alter verò præter naturam,
aut vnius eiuſdemque. corporis motus duo naturales. Sed ſpectemus ſeorſum motum inter cetum & oc
caſum, quanuis ſuper eiſdem polis non fiant; attamen aduerſitate ſeſe non expediunt. Non ſicut motus
recti qui fiunt ſuper diametro mundi, contrarij ſunt; nihilominus & ij qui fiunt in latus; naturam con
tratiorum participant, quatenus ad diametrum referuntur: ſic ego dicam terminos oppoſitos eſſe ortum,
& occaſum diurnum, & in ſphæra recta, quae ſi tantiſper ab iis terminis diuertantur; adhuc oppoſitorum ſpe
cimen extare. Tertiò reuocatur in dubium robur eius argumenti. Si conuerſio foret conuerſioni con
traria; vna ex his eſſet fruſtrà: nam facilè reflecti potest: imbecilla verò ſunt illa arma, quæ tam à nobis
ſtant, quae ab aduerſariò. Sic enim dicam. Si motus rectus eſſet alteri recto contrarius; ergo alter ex his eſſet
fruſtra: rectus igitur recto contrarius eſſe nequit. At verò de prima illa dubitatione s diſcepta
uit Auerroës. quid multa? eò redigitur ſermonis vniuerſi peroratio, quod anteà traditum fuerat à Sim
plicio; motus illos non eſſe contrarios, ſed è contrario, & ἀναπάλιν, ob eam rationem quæ paullò ante
expoſita fuit, quia .ſ. non fiant ſuper eodem ſpatio. Cùm verò opponitur eos motus interſe impedire;
monebat idem Simplicius illam varietatem in planetis non tendere planè ad interitum, ſed ad ſalutem, &
perfectionem; quippe quæ fiat à præſtantiore natura; neque eiuſmodi commotionem corpori cęleſti re
pugnare: videtur aut ſignificare voluiſſe in nonnullis geminam eſſe vim, atque perfectionem propriam vnam,
& internam, alteram aliunde pendentem, & ſuperiorem; qualis à nobis in materia ad formam priuationemque.
ponitur, & in appetitu ad ſenſum pariter, & rationem. Non improbo dicta: verùm non ex toto mihi vi
detur dubitatio pelli. præſertim quae officium eſt philoſophi naturalis apparentia conſulere, & ſi cauſſa
quæratur illorum, ex ſuis principiis ſatisfacere: moſtrant verò Aſtrologi etiam orbem Lunæ, qui defert
vtranque ſynodum & ἀναβιβάζοντα, & καταβιβάζοντα, caput & caudam draconis vocant; ab ortu
in occaſum ſuper polis Zodiaci conuerti, eandemque. ſuper eiſdem polis ab occaſu in ortum volui à ſphę
ra Mercurij. Accedit eòdem; quòd à nobiliore cauſſa naſcitur effectus nobilior; at motus iſti pręſtantur à
corporibus ab intelligentia proprij motus: atqui intelligentia phyſicè mouet: non igitur ſupra natu
ram corpora concitabunt. Neque verò aſſeureatur non eſſe idem ſpatium ſuper quo conuertitur ab occaſu
in ortum motu proprio, & vi ſphęrę ſuperioris ab ortu in occaſum; ſiquidem ſpatium ſuper quo ſphære
voluuntur; ab earum ambitu non diſtinguatur. Quamobrem vide obſecro, tutius'ne ſic dici valeat.
Vnum eſſe motum primum cęli totius, quemadmodum progreſſus eſt totius animalis motus, qui ſine in
terpellatione fiat ab ortu in occaſum. atque is, etſi Peripateticis auctoribus eſt orbis ſtelliferi, & inerran
tis: attamen vnus eſt in omnibus cęli partibus propter earum continuationem quæcunque illa ſit, & ex
nis definitio perſuadet: etenim ſiue mobile feratur per B, ſeu per C, ſemper hic motus eſt ab A ad idem
A. & aſſequitur finem ſuum. ecquid igitur eſt cauſſæ, cur altera illi contraria fiat ad adipiſcendum ter
minos eoſdem? iam enim peruénit, quo voluit; habito verò fine ſolet ceſſare motus; quippe qui ſit gra
tia finis: Itaque fruſtra eſſet hic poſterior motus. Prætereà, ſi duo mobilia ſtatuamus quæ contrariis mo
tibus agantur: cùm quicquid in orbem mouetur, vndecunque moueri incipiat; perme & omnia loca con
traria, illa .ſ. quæ per differentias poſituræ deſcribuntur, ſuperius, inferius; ante, & pone, dextrum, &
ſiniſtrum: ſi contrariis motibus agitentur, neceſſe eſt vtraque mobilia volui per eadem loca: quare inter
ſe reſiſtent. Cùm verò ita ſit; addamus & illud. Ea quæ inter ſe reſiſtunt, vel pares habent vires, vel im
pares. ac ſi pares obtineant, minimè mouebuntur: nanque inter ſe viciſsim impedient, quod aduerſatur
hypotheſi, cùm ſumpſerimus ea moueri. quòd ſi vires inęquales extiterint, ſemper id quod inferius eſt,
ſuperiori obſequetur. itaque erit vnus motus eius quod vicit; quinimmo & ille imperfectus, quippe quae
non ſine impedimento. Quamobrem id quod victum eſt, ſuo fine fruſtrabitur. Planum igitur quòd il
li motui qui ſuper circulo fit, alius motus conſimilis contrarius eſſe non poſsit. Ex quo efficitur, vt cùm
conuerſioni neque motus rectus, neque is qui fit ſuper circuli ſectione, vel ſemicirculo, vel etiam toto cir
culo opponatur; neque vllus omnino motus ſit conuerſioni contrarius. Veruntamen hoc loco nobis occur
res inquiens, in cęlo duos eſſe motus oppoſitos, diurnum & proprium planetarum; cùm ille ſit ab ortu
in occaſum; hic contrà ab occaſu in ortum. Video te reſponſurum inficiando motus illos eſſe contra
rios, quia non fiant per idem ſpatium; quippe quae non in eadem circunferentia, neque ſuper eodem axe, &
polis. neque inter terminos oppoſitos, quæ omnia motus aduerſi requirunt: nam motus vniuerſi ſuper axe,
poliſque. mundi fit, vt optimè noſti; planetarum verò ſuper axe poliſque. Zodiaci, ac termini motus vni
uerſi pendent ex ſphæra recta, planetarum verò ex obliqua: veruntamen adhuc vrgebo te oſtenſurus
eos eſſe contrarios: ſiquidem planetarum motus impediatur à diurno: quandò motus illorum tàm lon
go ſpatio temporis abſoluatur: necnon ſic agantur planetæ ab orbibus ſuperioribus, vt adducantur, &
abducantur à tropicis, & confecta Zodiaci latitudine reuoluantur; ſiue id verum ſit, ſeu non; nil in prę
ſentia curæ ſit nobis, nanque ex motu planetarum per ſucceſsionem ſignorum quæ in ſtellifero ſunt obli
què diſpoſita, adductiones illę & abductiones fieri videntur; ſatis ſit eos motus, atque reuolutiones ab
Ariſt. non fuiſſe confutatas; quinimmò, vti tum ſe res habebat, approbatas, & illud prænunciatum ſe
ea conſtituturum, quæ non repugnent phænomenis, quę ætate ſua à Calliope & Eudoxo fuerant ob
ſeruata; & ſphęrarum genera diuerſa recepta reuoluentium .ſ. & deferentium, atque hîc termini ſunt
eidem, idem axis, & poli, eademque. circunferentiæ pars. Hîc etiam quies interpoſita; quippe quae in regreſ
ſionibus vtendum ſit vno puncto vt duobus, aliter eodem tempore adduceretur & abduceretur idem pla
neta: proinde à Græcis nomine τροπῶν, quibus reflexio notatur, & apud Latinos ſolſtitia dicta, quibus
omnibus quies interpoſita continetur. Et ſi hoc vnus erit terminus ſecundùm, alter verò præter naturam,
aut vnius eiuſdemque. corporis motus duo naturales. Sed ſpectemus ſeorſum motum inter cetum & oc
caſum, quanuis ſuper eiſdem polis non fiant; attamen aduerſitate ſeſe non expediunt. Non ſicut motus
recti qui fiunt ſuper diametro mundi, contrarij ſunt; nihilominus & ij qui fiunt in latus; naturam con
tratiorum participant, quatenus ad diametrum referuntur: ſic ego dicam terminos oppoſitos eſſe ortum,
& occaſum diurnum, & in ſphæra recta, quae ſi tantiſper ab iis terminis diuertantur; adhuc oppoſitorum ſpe
cimen extare. Tertiò reuocatur in dubium robur eius argumenti. Si conuerſio foret conuerſioni con
traria; vna ex his eſſet fruſtrà: nam facilè reflecti potest: imbecilla verò ſunt illa arma, quæ tam à nobis
ſtant, quae ab aduerſariò. Sic enim dicam. Si motus rectus eſſet alteri recto contrarius; ergo alter ex his eſſet
fruſtra: rectus igitur recto contrarius eſſe nequit. At verò de prima illa dubitatione s diſcepta
uit Auerroës. quid multa? eò redigitur ſermonis vniuerſi peroratio, quod anteà traditum fuerat à Sim
plicio; motus illos non eſſe contrarios, ſed è contrario, & ἀναπάλιν, ob eam rationem quæ paullò ante
expoſita fuit, quia .ſ. non fiant ſuper eodem ſpatio. Cùm verò opponitur eos motus interſe impedire;
monebat idem Simplicius illam varietatem in planetis non tendere planè ad interitum, ſed ad ſalutem, &
perfectionem; quippe quæ fiat à præſtantiore natura; neque eiuſmodi commotionem corpori cęleſti re
pugnare: videtur aut ſignificare voluiſſe in nonnullis geminam eſſe vim, atque perfectionem propriam vnam,
& internam, alteram aliunde pendentem, & ſuperiorem; qualis à nobis in materia ad formam priuationemque.
ponitur, & in appetitu ad ſenſum pariter, & rationem. Non improbo dicta: verùm non ex toto mihi vi
detur dubitatio pelli. præſertim quae officium eſt philoſophi naturalis apparentia conſulere, & ſi cauſſa
quæratur illorum, ex ſuis principiis ſatisfacere: moſtrant verò Aſtrologi etiam orbem Lunæ, qui defert
vtranque ſynodum & ἀναβιβάζοντα, & καταβιβάζοντα, caput & caudam draconis vocant; ab ortu
in occaſum ſuper polis Zodiaci conuerti, eandemque. ſuper eiſdem polis ab occaſu in ortum volui à ſphę
ra Mercurij. Accedit eòdem; quòd à nobiliore cauſſa naſcitur effectus nobilior; at motus iſti pręſtantur à
corporibus ab intelligentia proprij motus: atqui intelligentia phyſicè mouet: non igitur ſupra natu
ram corpora concitabunt. Neque verò aſſeureatur non eſſe idem ſpatium ſuper quo conuertitur ab occaſu
in ortum motu proprio, & vi ſphęrę ſuperioris ab ortu in occaſum; ſiquidem ſpatium ſuper quo ſphære
voluuntur; ab earum ambitu non diſtinguatur. Quamobrem vide obſecro, tutius'ne ſic dici valeat.
Vnum eſſe motum primum cęli totius, quemadmodum progreſſus eſt totius animalis motus, qui ſine in
terpellatione fiat ab ortu in occaſum. atque is, etſi Peripateticis auctoribus eſt orbis ſtelliferi, & inerran
tis: attamen vnus eſt in omnibus cęli partibus propter earum continuationem quæcunque illa ſit, & ex