Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
< >
page |< < of 290 > >|
89 in eadē ꝓportione puta h. et motꝰ a. cõtinuo eſt ma-
ior
: igr̄ cõtinuo motus deꝑditꝰ ab a. eſt in h: ꝓpor-
tione
maior motu deꝑdito a b. et ↄ̨ñs a. potentia
cõtinuo
velociꝰ in h. ꝓportiõe remittit motū ſuū ̄
b
. / qḋ fuit ꝓbandū: ptꝫ ↄ̨ña ex ṗmo correlario quīte
cõcluſiõis
ſecūdi capitis ſcḋe partꝪ. 112. correĺ.
Seq̇tur ſcḋo /
vbi aliq̈ poña variata .etc̈. oīs maior ſui cõti-
nuã
remiſſionē idē mediū īuariatū trãſeundo cõti-
nuo
vniformiter remittit motū ſuū.
Et hoc cõtinuo
velociꝰ
data potētia minori.
Prima pars huiꝰ cor­
relarii
eſt correlariū ſecūde cõcluſiõis huiꝰ capitis
Et ſcḋa pars (ſuppoſita hypotheſi eiuſdē correla-
rii
) eandē precedenti demonſtrationem affectat
223. correĺ.
Sequit̄̄ tertio. Ubi aliqua potētia variata cõ­
tinuo
mediū variatū trãſeūdo motū ſuū vnifor­
miṫ
ad gradū remittit: oīs minor hñs ad pūctū
eiuſdē
medii initiatiuū in extremo remiſſiori ꝓpor­
tionē
maioris īequalitatis valet motū ſuū cõtinuo
vniformiter
remittere ſui cõtinuã remiſſionē.
Et
hoc
cõtinuo ita velociter remittēdo ſicut ipſa potē­
tia
maior īuariata.
Prima pars huiꝰ eſt correla-
riū
quīte cõcluſionis.
Et ſcḋa demõſtrationē huius
exq̇rit
. 334. correĺ.
Seq̇tur q̈rto: vbi aliqua potētia īuaria­
ta
mediū īuariatū trãſeundo .etc̈.
Oīs minor hñs.
etc̈
. (ſub tenore p̄cedētis).
Et hoc cõtinuo velociꝰ re-
mittēdo
motū ſuū ꝙ̄ potētia maior īuariata. 445. correĺ.
Se­
quit̄̄
quīto: vbi aliqua poña īuariata .etc̈. (ſub te­
nore
ſexte cõcluſionis).
Et hoc cõtinuo tardiꝰ poña
minore
remittente quaꝫ poña maior īuariata.
Hec
duo
correlaria facile ex dictis oſtenſionē accipiūt
manifeſtã
His adde / tot correlaria et cõcluſiões
poſſunt
īferri et demõſtrari de intēſione motꝰ cõti-
nuo
vniformi in medio īuariato, ſicut de remiſſiõe
Quēadmodū em̄ dictū eſt / vbi aliqua potētia in­
uariata
mediū īuariatū trãſeundo vniformiter cõ­
tinuo
remittit motū ſuū a certo gradu vſ ad non
gradū
: aliqua maior ſui cõtinuam intēſionē vni-
formiter
cõtinuo valet motū ſuū remittere idē me-
diū
trãſeundo.
ita etiã poteſt poni talis cõcluſio
vbi
potētia aliqua īuariata aliqḋ mediū trãſeūdo
īuariatū
, vniformiter ↄ̨tinuo motū ſuū a gradu
vſ
ad certū gradū intendit: aliqua poña maior
ſui
cõtinuã remiſſionē valet motū ſuū cõtinuo vni-
formiter
intēdere idē mediū īuariatū tranſeundo.
Et iſto modo multa ſimilia poteris inferre. Que
oīa
predictorum auxilio ſuam ſortiuntur oſtenſio-
nem
ſiue demonſtrationem.
Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­
bus
duoꝝ p̄cedentium capitum.
COntra ſcḋaꝫ ↄ̨̨cluſionē ſepti-
mi
capitis argr̄ ſic: q2 illa cõcluſio eſt ī-
poſſibilis
: igr̄ eſt bene poſita.
Pro-
batur
añs: q2 ſi illa poſſet verificari maxīe eſſet in
caſu
poſito ad oſtendendã capite ſeptimo: ſed in
illo
caſu m mobile / qḋ cõtinuo mouet̄̄ mediū dif­
forme
cõtinuo mouet̄̄ minori reſiſtētia quã mo-
bile
primū / qḋ mouet̄̄ mediū 6vniforme: igit̄̄ illud
mobile
m, qḋ mouet̄̄ in illo ſcḋo medio difformi
cõtinuo
velociꝰ mouet̄̄ quã primū mobile in illo ca­
ſu
illiꝰ cõcluſionis: et ↄ̨ñs in tali caſu m mobile
vniformiter remittit motū ſuū.
Probat̄̄ minor /
q2
cõtinuo vna medietas ſcḋi mobilis qḋ in medio
difformi
mouet̄̄ minori reſiſtētia mouet̄̄ quã cor­
reſpõdēs
medietas alteriꝰ mobilis in ṗmo medio:
et
ſcḋa medietas ſcḋi mobilis cõtinuo mouet̄̄ re-
ſiſtētia
eq̈li aut minori quã correſpõdēs medietas
alteriꝰ
mobilis qḋ mouet̄̄ in ṗmo medio: igr̄ cõti-
nuo
m mobile mouet̄̄ minori reſiſtētia in ſuo ſe­
cūdo medio difformi quã motū ī ṗmo medio.
Pro­
batur
añs / q2 ex caſu ibi poſito cõtinuo vnꝰ punctꝰ
ad
quē eſt mobile in illo medio difformi tantū reſi­
ſtit
adequate ſicut q̇libet punctꝰ ṗmi medii: et nullꝰ
aliꝰ
tm̄: igr̄ tota vna medietas ſcḋi mobilis ꝓpin-
quior
videlicet pūcto remiſſiori mouet̄̄ cõtinuo
minori
reſiſtētia quã correſpõdēs medietas mobi­
lis
/ qḋ mouet̄̄ in ṗmo medio: et ſcḋa medietas ſcḋi
mobilis
hꝫ tantã reſiſtentiã quantã hꝫ correſpõ­
dens
medietas mobilis in ṗmo medio niſi in vno
pūcto
puta in quo eſt extremitas ipſiꝰ ſecūdi mobi­
lis
/ vt ponit caſus: igr̄ continuo vna medietas ſcḋi
mobilis
/ qḋ in medio difformi mouet̄̄ minori re-
ſiſtentia
mouet̄̄ quã correſpõdēs medietas alteriꝰ
mobilis
in ṗmo medio: et ſcḋa medietas ſecūdi mo­
bilis
cõtinuo mouet̄̄ reſiſtētia equali aut mino-
ri
quã correſpõdēs medietas alteriꝰ mobilis / quod
mouet̄̄
in ṗmo medio: qḋ fuit ꝓbandū. 55Dicitur.
Dices for­
te
negãdo minorē: et ad ꝓbationē: dices breuiṫ ar-
guentē
ſupponere falſū.
Supponit em̄ / mobilia
de
quibꝰ ſit mētio in caſu illiꝰ cõcluſiõis ſint quãta
ſiue
diuiſibilia quo ad trinã dimēſionē: et hoc (vt in
quis
) eſt falſū: q2 loq̄ris de mobili īdiuiſibili ſal­
lineali.
Et de talibus non procedit argumentū.
Sed ↄ̨̨tra qm̄ hoc ſoluit argumē-
. 66pḣs ſex-
to
phiſi.
ṗmo
de
gñatiõe
.
ṗmo / q2 īdiuiſibile eſt ꝓprie mobile ſcḋm
pḣm
ſexto phiſicoꝝ: et ṗmo de gñatiõe.
ſcḋo / q2
m
mediū cõtinuo minꝰ reſiſtit illi mobili quã pri-
reſiſtat ṗmo mobili / eſto / ſint illa mobilia īdi­
uiſibilia
: igr̄ ponere illa mobilia īdiuiſibilia non
ſoluit
argumentū: et ↄ̨ñs ſolutio nulla.
Probat̄̄
añs
/ qm̄ cõtinuo tota pars ꝑtrãſeunda ipſiꝰ ſecūdi
medii
minꝰ reſiſtit ſuo mobili quã cõſimilis pars
in
primo medio reſiſtat mobili / qḋ in eo mouet̄̄: et
ſole
ille partes diuidende ſiue ꝑtrãſeunde reſiſtunt
illis
mobilibꝰ: igr̄ m mediū cõtinuo minꝰ reſiſtit
illi
mobili quã primū reſiſtat ṗmo mobili.
Maior
ꝓbatur
/ q2 p̄ciſe vnū punctū illiꝰ partis ad qḋ vide­
licet
eſt illud mobile reſiſtit tm̄ ſicut qḋlibet punctū
partis
correſpõdētꝪ in ṗmo medio: et qḋlibet alioꝝ
pūctoꝝ
in eadē parte ſcḋi medii minꝰ reſiſtit quam
qḋlibet
pūctū correſpõdēs in ṗmo medio: vt ptꝫ ex
caſu
.
in illo caſu ponit̄̄ / in priori medio fue­
rit
aliq̈ reſiſtētia totū: in ſolo pūcto vbi eſt mobi­
le
in ſcḋo medio ſit adeq̈te tanta reſiſtentia ceteris
īuariatis
: igr̄ pars ꝑtrãſeūda in ſcḋo medio minꝰ
reſiſtit
quã correſpõdens pars in primo medio.
Et
minor
ꝓbat̄̄ / q2 te ideo ponit̄̄ mobile indiuiſibile
ne
partes ſequētes ei reſiſtēt.
Et ſi dicas / ei reſi-
ſtãt
: ſint minoris reſiſtētie in ſcḋo medio quã in
ṗmo
: ſemꝑ habebo / m mediū minꝰ reſiſtit quam
primū
/ qḋ īferre intēdebã. 77Dicitur.
Dices forte ṗmo ad au­
ctoritatē
pḣi / ipſe loq̇tur de mobili ꝓprie.
Tum
etiã
/ q2 poſſūt illa mobilia ſignari linealia.
Ad ali­
ud
dices negãdo añs vcꝫ / m mediū minꝰ reſiſtat
ſuo
mobili: et ad punctū ꝓbatiõis dices / arguēs
ſupponit
falſū.
Supponit em̄ / ille ꝑtes oēs ꝑtrã­
ſeūde
reſiſtãt reſiſtētia accidētali: qḋ tu cõcedis.
88Calcu. in
capite
de
reactiõe
.
em̄ in motu locali aut diuiſiõis oēs ꝑtes illius /
qḋ
diuidit̄̄ reſiſtūt / vt dicit calculator in capitulo de
reactiõe
ſoluēdo quartū experimentū
Et ideo (vt in­
quis
) ſolꝰ pūctꝰ ꝑtrãſeūdꝰ reſiſtit mobili, ſiue linea
diuidēda
linea in vtro medio eſt eq̈lis reſiſtētie
Sed ↄ̨̨tra. primo / q2 nullū mediū
reſiſtit
alicui indiuiſibili quo ad localē mutationē
Non em̄ mediū reſiſtit mutationi locali niſi q2 reſi­
ſtit
ſue diuiſioni.
Modo īdiuiſibile diuidit me-
diū
vt illud ꝑtrãſeat: ſimĺ poſſet eſſe quolibet

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index