Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N17BB3" level="4" n="8" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N18A29">
                  <s xml:id="N18A5E" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Primi tractatus" file="0089" n="89"/>
                  in eadē ꝓportione puta h. et motꝰ a. cõtinuo eſt ma-
                    <lb/>
                  ior: igr̄ cõtinuo motus deꝑditꝰ ab a. eſt in h: ꝓpor-
                    <lb/>
                  tione maior motu deꝑdito a b. et ꝑ ↄ̨ñs a. potentia
                    <lb/>
                  cõtinuo velociꝰ in h. ꝓportiõe remittit motū ſuū ̄
                    <lb/>
                  b. / qḋ fuit ꝓbandū: ptꝫ ↄ̨ña ex ṗmo correlario quīte
                    <lb/>
                  cõcluſiõis ſecūdi capitis ſcḋe partꝪ.
                    <note position="left" xlink:href="note-0089-01a" xlink:label="note-0089-01" xml:id="N18B15" xml:space="preserve">2. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18A77" xml:space="preserve">¶ Seq̇tur ſcḋo /
                    <lb/>
                   vbi aliq̈ poña nõ variata .etc̈. oīs maior ꝑ ſui cõti-
                    <lb/>
                  nuã remiſſionē idē mediū īuariatū trãſeundo cõti-
                    <lb/>
                  nuo vniformiter remittit motū ſuū. </s>
                  <s xml:id="N18A80" xml:space="preserve">Et hoc cõtinuo
                    <lb/>
                  velociꝰ data potētia minori. </s>
                  <s xml:id="N18A85" xml:space="preserve">Prima pars huiꝰ cor­
                    <lb/>
                  relarii eſt correlariū ſecūde cõcluſiõis huiꝰ capitis
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18A8B" xml:space="preserve">Et ſcḋa pars (ſuppoſita hypotheſi eiuſdē correla-
                    <lb/>
                  rii) eandē cū precedenti demonſtrationem affectat
                    <lb/>
                    <note position="left" xlink:href="note-0089-02a" xlink:label="note-0089-02" xml:id="N18B1B" xml:space="preserve">3. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18A97" xml:space="preserve">¶ Sequit̄̄ tertio. </s>
                  <s xml:id="N18A9A" xml:space="preserve">Ubi aliqua potētia nõ variata cõ­
                    <lb/>
                  tinuo mediū nõ variatū trãſeūdo motū ſuū vnifor­
                    <lb/>
                  miṫ ad nõ gradū remittit: oīs minor hñs ad pūctū
                    <lb/>
                  eiuſdē medii initiatiuū in extremo remiſſiori ꝓpor­
                    <lb/>
                  tionē maioris īequalitatis valet motū ſuū cõtinuo
                    <lb/>
                  vniformiter remittere ꝑ ſui cõtinuã remiſſionē. </s>
                  <s xml:id="N18AA7" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  hoc cõtinuo ita velociter remittēdo ſicut ipſa potē­
                    <lb/>
                  tia maior īuariata. </s>
                  <s xml:id="N18AAE" xml:space="preserve">Prima pars huiꝰ eſt correla-
                    <lb/>
                  riū quīte cõcluſionis. </s>
                  <s xml:id="N18AB3" xml:space="preserve">Et ſcḋa demõſtrationē huius
                    <lb/>
                  exq̇rit.
                    <note position="left" xlink:href="note-0089-03a" xlink:label="note-0089-03" xml:id="N18B21" xml:space="preserve">4. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18ABD" xml:space="preserve">¶ Seq̇tur q̈rto:  vbi aliqua potētia īuaria­
                    <lb/>
                  ta mediū īuariatū trãſeundo .etc̈. </s>
                  <s xml:id="N18AC2" xml:space="preserve">Oīs minor hñs.
                    <lb/>
                  etc̈. (ſub tenore p̄cedētis). </s>
                  <s xml:id="N18AC7" xml:space="preserve">Et hoc cõtinuo velociꝰ re-
                    <lb/>
                  mittēdo motū ſuū ꝙ̄ potētia maior īuariata.
                    <note position="left" xlink:href="note-0089-04a" xlink:label="note-0089-04" xml:id="N18B27" xml:space="preserve">5. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18AD1" xml:space="preserve">¶ Se­
                    <lb/>
                  quit̄̄ quīto:  vbi aliqua poña īuariata .etc̈. (ſub te­
                    <lb/>
                  nore ſexte cõcluſionis). </s>
                  <s xml:id="N18AD8" xml:space="preserve">Et hoc cõtinuo tardiꝰ poña
                    <lb/>
                  minore remittente quaꝫ poña maior īuariata. </s>
                  <s xml:id="N18ADD" xml:space="preserve">Hec
                    <lb/>
                  duo correlaria facile ex dictis oſtenſionē accipiūt
                    <lb/>
                  manifeſtã </s>
                  <s xml:id="N18AE4" xml:space="preserve">¶ His adde /  tot correlaria et cõcluſiões
                    <lb/>
                  poſſunt īferri et demõſtrari de intēſione motꝰ cõti-
                    <lb/>
                  nuo vniformi in medio īuariato, ſicut de remiſſiõe
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18AEC" xml:space="preserve">Quēadmodū em̄ dictū eſt /  vbi aliqua potētia in­
                    <lb/>
                  uariata mediū īuariatū trãſeundo vniformiter cõ­
                    <lb/>
                  tinuo remittit motū ſuū a certo gradu vſ ad non
                    <lb/>
                  gradū: aliqua maior ꝑ ſui cõtinuam intēſionē vni-
                    <lb/>
                  formiter cõtinuo valet motū ſuū remittere idē me-
                    <lb/>
                  diū trãſeundo. </s>
                  <s xml:id="N18AF9" xml:space="preserve">ita etiã poteſt poni talis cõcluſio 
                    <lb/>
                  vbi potētia aliqua īuariata aliqḋ mediū trãſeūdo
                    <lb/>
                  īuariatū, vniformiter ↄ̨tinuo motū ſuū a nõ gradu
                    <lb/>
                  vſ ad certū gradū intendit: aliqua poña maior ꝑ
                    <lb/>
                  ſui cõtinuã remiſſionē valet motū ſuū cõtinuo vni-
                    <lb/>
                  formiter intēdere idē mediū īuariatū tranſeundo.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18B07" xml:space="preserve">Et iſto modo multa ſimilia poteris inferre. </s>
                  <s xml:id="N18B0A" xml:space="preserve">Que
                    <lb/>
                  oīa predictorum auxilio ſuam ſortiuntur oſtenſio-
                    <lb/>
                  nem ſiue demonſtrationem.</s>
                </p>
              </div>
              <div xml:id="N18B2D" level="4" n="9" type="chapter" type-free="capitulum">
                <head xml:id="N18B32" xml:space="preserve">Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­
                  <lb/>
                bus duoꝝ p̄cedentium capitum.</head>
                <p xml:id="N18B37">
                  <s xml:id="N18B38" xml:space="preserve">COntra ſcḋaꝫ ↄ̨̨cluſionē ſepti-
                    <lb/>
                  mi capitis argr̄ ſic: q2 illa cõcluſio eſt ī-
                    <lb/>
                  poſſibilis: igr̄ nõ eſt bene poſita. </s>
                  <s xml:id="N18B3F" xml:space="preserve">Pro-
                    <lb/>
                  batur añs: q2 ſi illa poſſet verificari maxīe eſſet in
                    <lb/>
                  caſu poſito ad eã oſtendendã capite ſeptimo: ſed in
                    <lb/>
                  illo caſu m mobile / qḋ cõtinuo mouet̄̄ ꝑ mediū dif­
                    <lb/>
                  forme cõtinuo mouet̄̄ cū minori reſiſtētia quã mo-
                    <lb/>
                  bile primū / qḋ mouet̄̄ ꝑ mediū 6vniforme: igit̄̄ illud
                    <lb/>
                  mobile m, qḋ mouet̄̄ in illo ſcḋo medio difformi
                    <lb/>
                  cõtinuo velociꝰ mouet̄̄ quã primū mobile in illo ca­
                    <lb/>
                  ſu illiꝰ cõcluſionis: et ꝑ ↄ̨ñs in tali caſu m mobile
                    <lb/>
                  nõ vniformiter remittit motū ſuū. </s>
                  <s xml:id="N18B54" xml:space="preserve">Probat̄̄ minor /
                    <lb/>
                  q2 cõtinuo vna medietas ſcḋi mobilis qḋ in medio
                    <lb/>
                  difformi mouet̄̄ cū minori reſiſtētia mouet̄̄ quã cor­
                    <lb/>
                  reſpõdēs medietas alteriꝰ mobilis in ṗmo medio:
                    <lb/>
                  et ſcḋa medietas ſcḋi mobilis cõtinuo mouet̄̄ cū re-
                    <lb/>
                  ſiſtētia eq̈li aut minori quã correſpõdēs medietas
                    <lb/>
                  alteriꝰ mobilis qḋ mouet̄̄ in ṗmo medio: igr̄ cõti-
                    <lb/>
                  nuo m mobile mouet̄̄ cū minori reſiſtētia in ſuo ſe­
                    <cb chead="Capitulum nonū."/>
                  cūdo medio difformi quã motū ī ṗmo medio. </s>
                  <s xml:id="N18B68" xml:space="preserve">Pro­
                    <lb/>
                  batur añs / q2 ex caſu ibi poſito cõtinuo vnꝰ punctꝰ
                    <lb/>
                  ad quē eſt mobile in illo medio difformi tantū reſi­
                    <lb/>
                  ſtit adequate ſicut q̇libet punctꝰ ṗmi medii: et nullꝰ
                    <lb/>
                  aliꝰ tm̄: igr̄ tota vna medietas ſcḋi mobilis ꝓpin-
                    <lb/>
                  quior videlicet pūcto remiſſiori mouet̄̄ cõtinuo cū
                    <lb/>
                  minori reſiſtētia quã correſpõdēs medietas mobi­
                    <lb/>
                  lis / qḋ mouet̄̄ in ṗmo medio: et ſcḋa medietas ſcḋi
                    <lb/>
                  mobilis nõ hꝫ tantã reſiſtentiã quantã hꝫ correſpõ­
                    <lb/>
                  dens medietas mobilis in ṗmo medio niſi in vno
                    <lb/>
                  pūcto puta in quo eſt extremitas ipſiꝰ ſecūdi mobi­
                    <lb/>
                  lis / vt ponit caſus: igr̄ continuo vna medietas ſcḋi
                    <lb/>
                  mobilis / qḋ in medio difformi mouet̄̄ cū minori re-
                    <lb/>
                  ſiſtentia mouet̄̄ quã correſpõdēs medietas alteriꝰ
                    <lb/>
                  mobilis in ṗmo medio: et ſcḋa medietas ſecūdi mo­
                    <lb/>
                  bilis cõtinuo mouet̄̄ cū reſiſtētia equali aut mino-
                    <lb/>
                  ri quã correſpõdēs medietas alteriꝰ mobilis / quod
                    <lb/>
                  mouet̄̄ in ṗmo medio: qḋ fuit ꝓbandū.
                    <note position="right" xlink:href="note-0089-05a" xlink:label="note-0089-05" xml:id="N18BAB" xml:space="preserve">Dicitur.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18B92" xml:space="preserve">¶ Dices for­
                    <lb/>
                  te negãdo minorē: et ad ꝓbationē: dices breuiṫ ar-
                    <lb/>
                  guentē ſupponere falſū. </s>
                  <s xml:id="N18B99" xml:space="preserve">Supponit em̄ /  mobilia
                    <lb/>
                  de quibꝰ ſit mētio in caſu illiꝰ cõcluſiõis ſint quãta
                    <lb/>
                  ſiue diuiſibilia quo ad trinã dimēſionē: et hoc (vt in
                    <lb/>
                  quis) eſt falſū: q2 loq̄ris de mobili īdiuiſibili vĺ ſal­
                    <lb/>
                  tē lineali. </s>
                  <s xml:id="N18BA4" xml:space="preserve">Et de talibus non procedit argumentū.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18BB1">
                  <s xml:id="N18BB2" xml:space="preserve">Sed ↄ̨̨tra qm̄ hoc nõ ſoluit argumē-
                    <lb/>
                  tū.
                    <note position="right" xlink:href="note-0089-06a" xlink:label="note-0089-06" xml:id="N18C38" xml:space="preserve">pḣs ſex-
                      <lb/>
                    to phiſi.
                      <lb/>
                    ṗmo de
                      <lb/>
                    gñatiõe.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18BBC" xml:space="preserve">Tū ṗmo / q2 īdiuiſibile nõ eſt ꝓprie mobile ſcḋm
                    <lb/>
                  pḣm ſexto phiſicoꝝ: et ṗmo de gñatiõe. </s>
                  <s xml:id="N18BC1" xml:space="preserve">Tū ſcḋo / q2
                    <lb/>
                  m mediū cõtinuo minꝰ reſiſtit illi mobili quã pri-
                    <lb/>
                  mū reſiſtat ṗmo mobili / eſto /  ſint illa mobilia īdi­
                    <lb/>
                  uiſibilia: igr̄ ponere illa mobilia īdiuiſibilia non
                    <lb/>
                  ſoluit argumentū: et ꝑ ↄ̨ñs ſolutio nulla. </s>
                  <s xml:id="N18BCC" xml:space="preserve">Probat̄̄
                    <lb/>
                  añs / qm̄ cõtinuo tota pars ꝑtrãſeunda ipſiꝰ ſecūdi
                    <lb/>
                  medii minꝰ reſiſtit ſuo mobili quã cõſimilis pars
                    <lb/>
                  in primo medio reſiſtat mobili / qḋ in eo mouet̄̄: et
                    <lb/>
                  ſole ille partes diuidende ſiue ꝑtrãſeunde reſiſtunt
                    <lb/>
                  illis mobilibꝰ: igr̄ m mediū cõtinuo minꝰ reſiſtit
                    <lb/>
                  illi mobili quã primū reſiſtat ṗmo mobili. </s>
                  <s xml:id="N18BDB" xml:space="preserve">Maior
                    <lb/>
                  ꝓbatur / q2 p̄ciſe vnū punctū illiꝰ partis ad qḋ vide­
                    <lb/>
                  licet eſt illud mobile reſiſtit tm̄ ſicut qḋlibet punctū
                    <lb/>
                  partis correſpõdētꝪ in ṗmo medio: et qḋlibet alioꝝ
                    <lb/>
                  pūctoꝝ in eadē parte ſcḋi medii minꝰ reſiſtit quam
                    <lb/>
                  qḋlibet pūctū correſpõdēs in ṗmo medio: vt ptꝫ ex
                    <lb/>
                  caſu. </s>
                  <s xml:id="N18BEA" xml:space="preserve">Nã in illo caſu ponit̄̄ /  cū in priori medio fue­
                    <lb/>
                  rit aliq̈ reſiſtētia ꝑ totū: in ſolo pūcto vbi eſt mobi­
                    <lb/>
                  le in ſcḋo medio ſit adeq̈te tanta reſiſtentia ceteris
                    <lb/>
                  īuariatis: igr̄ pars ꝑtrãſeūda in ſcḋo medio minꝰ
                    <lb/>
                  reſiſtit quã correſpõdens pars in primo medio. </s>
                  <s xml:id="N18BF5" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  minor ꝓbat̄̄ / q2 ꝑ te ideo ponit̄̄ mobile indiuiſibile
                    <lb/>
                  ne partes ſequētes ei reſiſtēt. </s>
                  <s xml:id="N18BFC" xml:space="preserve">Et ſi dicas /  ei reſi-
                    <lb/>
                  ſtãt: cū ſint minoris reſiſtētie in ſcḋo medio quã in
                    <lb/>
                  ṗmo: ſemꝑ habebo /  m mediū minꝰ reſiſtit quam
                    <lb/>
                  primū / qḋ īferre intēdebã.
                    <note position="right" xlink:href="note-0089-07a" xlink:label="note-0089-07" xml:id="N18C44" xml:space="preserve">Dicitur.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18C0A" xml:space="preserve">¶ Dices forte ṗmo ad au­
                    <lb/>
                  ctoritatē pḣi /  ipſe loq̇tur de mobili ꝓprie. </s>
                  <s xml:id="N18C0F" xml:space="preserve">Tum
                    <lb/>
                  etiã / q2 poſſūt illa mobilia ſignari linealia. </s>
                  <s xml:id="N18C14" xml:space="preserve">Ad ali­
                    <lb/>
                  ud dices negãdo añs vcꝫ /  m mediū minꝰ reſiſtat
                    <lb/>
                  ſuo mobili: et ad punctū ꝓbatiõis dices /  arguēs
                    <lb/>
                  ſupponit falſū. </s>
                  <s xml:id="N18C1D" xml:space="preserve">Supponit em̄ /  ille ꝑtes oēs ꝑtrã­
                    <lb/>
                  ſeūde reſiſtãt reſiſtētia accidētali: qḋ tu nõ cõcedis.
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0089-08a" xlink:label="note-0089-08" xml:id="N18C4A" xml:space="preserve">Calcu. in
                      <lb/>
                    capite de
                      <lb/>
                    reactiõe.</note>
                  Nõ em̄ in motu locali aut diuiſiõis oēs ꝑtes illius /
                    <lb/>
                  qḋ diuidit̄̄ reſiſtūt / vt dicit calculator in capitulo de
                    <lb/>
                  reactiõe ſoluēdo quartū experimentū </s>
                  <s xml:id="N18C2D" xml:space="preserve">Et ideo (vt in­
                    <lb/>
                  quis) ſolꝰ pūctꝰ ꝑtrãſeūdꝰ reſiſtit mobili, ſiue linea
                    <lb/>
                  diuidēda q̄ linea in vtro medio eſt eq̈lis reſiſtētie</s>
                </p>
                <p xml:id="N18C54">
                  <s xml:id="N18C55" xml:space="preserve">Sed ↄ̨̨tra. </s>
                  <s xml:id="N18C58" xml:space="preserve">Tū primo / q2 nullū mediū
                    <lb/>
                  reſiſtit alicui indiuiſibili quo ad localē mutationē
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18C5E" xml:space="preserve">Non em̄ mediū reſiſtit mutationi locali niſi q2 reſi­
                    <lb/>
                  ſtit ſue diuiſioni. </s>
                  <s xml:id="N18C63" xml:space="preserve">Modo īdiuiſibile nõ diuidit me-
                    <lb/>
                  diū vt illud ꝑtrãſeat: cū ſimĺ poſſet eſſe cū quolibet </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>