Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 290 > >|
9
Capitulū tertiū / in quo oſtenditur: et de­
mõſtratur
: proportionem irrationalem
eſſe
ponendam.
Suppono primo / proportio qua-
dratorum
ſuperficialium: eſt proportio coſtarum
dublicata
.
Hoc eſt ſi inter coſtas duorum quadra­
torum
ſuperficialium: ſit aliqua proportio maio-
ris
inequalitatis: inter quadrata erit proportio
dupla
: ad illã: que eſt inter coſtas ſignatorū qua-
dratorū
: vt ſi inter coſtas duorū quadratorū ine-
qualiū
ſuperficialiū: fuerit proportio dupla: inter
quadrata
erit proportio q̈drupla
Hec ſuppoſitio
clare
ꝓbatur: et demõſtratur: inferiꝰ. in tertia ꝑte
tractatu
ſecūdo: capitulo .2.
Uideas ibi.
Secunda ſuppoſitio. Quadratum
diametri
: ſe hꝫ ad q̈dratū coſte in ꝓportiõe dupla
Hoc eſt q̈dratū cuiꝰ q̈libet coſta. eſt eq̈lis diametro
alicuiꝰ
q̈drati ſe hꝫ in ꝓportiõe dupla: ad illud q̈-
dratū
.
Probat̄̄ hec ſuppoſitio: et ſit vnū q̈dratum
magnū
: cuiꝰ latꝰ ſit .d.c. et diameṫ ſit a.c. ſit aliḋ
paruū
iſto cõicans cuiꝰ coſta ſit .c.f. et diameter
ſit
.d.c et diuidat̄̄ q̈dratū maiꝰ: duos diametros
in
quatuor triãgulos equales: vt ptꝫ in hac figura /
3[Figure 3] quo poſito argr̄ ſic / ma-
gnū
q̈dratū ē duplū
ad
paruū q̈dratū et
ipſū
magnū q̈dratū
eſt
quadratū diame­
tri
ipſius parui qua­
drati
.
vt ptꝫ manife­
ſte
/ igit̄̄ quadratū di­
ametti
: ſe hꝫ ad q̈dra­
coſte: in ꝓportiõe
dupla
.
Cõſeq̄ntia ptꝫ
mīore.
et argr̄ maior. q2 q̈dratū magnū: cõtinet
q̈termedietatē
parui q̈drati.
adeq̈te igr̄ ipſū ma-
gnū
q̈dratū: cõtinet bis adeq̈te: paruū q̈dratū.
Cõ­
ſequentia
ptꝫ ex ſe: et ꝓbat̄̄ añs.
q2 q̈dratū magnū
q̈ter
ↄ̨tinet tm̄: ſicut ē triãgulꝰ .d.e.c. / vt ptꝫ.
et ille tri­
angulꝰ
eſt medietas parui quadrati: vt manifeſte
ptꝫ
in figura.
igit̄̄ magnū quadratū: quater conti-
net
adequate: mediante parui / qḋ fuit ꝓbandum.
Terita ſuppoſitio. diametri ad coſtã
eſt
ꝓportio: que eſt medietas duple.
Probatur / q2
quadrati
diametri ad quadratū coſte eſt ꝓportio
dupla
: vt ptꝫ ex ſcḋa ſuppoſitione.
ergo diametri
ad
coſtã: eſt ꝓportio ſubdupla ad duplã.
et conſe­
quēs
medietas duple.
Patet cõſequētia ex prima
ſuppoſitione
.
Qm̄ ſemꝑ ꝓportio quadratorū: eſt
dupla
ad ꝓportionē coſtaꝝ.
Et ſic ꝓportio coſtaꝝ
eſt
medietas ꝓportionis quadratoꝝ.
Cum igitur
proportio
quadratoruꝫ fuerit dupla: coſtaꝝ pro-
portio
erit medietas duple.
11Numeri
primi
.
Quarta ſuppoſitio cuinſlibet ꝓpor­
tionis
ſuprapartientis alter primorū numeroruꝫ
eſt
impar.
Sunt autē primi numeri alicuius ꝓpor­
tionis
: qui in ea ꝓportiõe ſunt numeri: vt tria et .2.
ſunt
primi numeri ꝓportionis ſexquialtere: quia
in
naturali ſerie numeroruꝫ: inter nullos minores
ꝓportio ſexquialtera inuenit̄̄:
Probatur ſuppoſi­
tio
.
q2 ſi non: detur oppoſitū. videlicet / vter ſit
numerus
par.
et arguitur ſic. vter iſtorꝝ eſt nume­
rus
par.
ergo ſequitur / vter illoꝝ eſt medietas /
vt
patet ex diffinitione numeri paris: et proportio
medietatū
: eſt eadē ꝓportione totoꝝ: vt conſtat
et
inferius ꝓbabis: igitur illi non erant primi nu-
meri
talis ꝓportiõis.
q2 erant minimi illiꝰ pro­
portionis
: ſue medietates ſint numeri minores
et
ↄ̨ñs: dediſti ṗmos nūeros: talis ꝓpoſitiõis
Quīta ſuppoſitio. Omne quadratū
numeri
īparis: eſt īpar.
Probatur: q2 quadra-
tum
numeri īparis: eſt ille numerꝰ: qui reſultat ex
ductu
numeri īparis: in ſeipſum ſemel.
vt patet ex
ſcḋo
arithmetice nichomachi.
ſed oīs numerꝰ: re-
ſultãs
ex ductu numeri īparis in ſeipſum: eſt īpar /
igitur
quadratū numeri īparis: eſt īpar.
Pro-
batur
minor: q2 ſi numerꝰ īpar: multiplicetur per
numeꝝ
parē immediate precedentē ipſum vt .5. per
4
. / tunc reſultaret numerꝰ par: ſed quãdo multipli­
catur
per ſeipſum: ſiue dicetur ī ſeipſum ſemel (qḋ­
ideꝫ
ē) adhuc illi nūero pari: qui reſultabat ex mul­
tiplicatione
numeri paris: immediate preceden-
tis
: additur numerꝰ īpar: vt patet intelligenti.
igr̄
totū
reſultans: erit nūerꝰ īpar.
Patet cõſequētia:
qm̄
ſi numerꝰ īpar: addatur numero pari: reſulta­
bit
numerꝰ īpar.
Exemplū / vt ſi ternariꝰ: multipli­
cetur
per numeꝝ parem: īmediate precedentē: puta
binariū
: reſultabit numerꝰ par: puta ſenariꝰ.
et ſi
vlteriꝰ
addatur numerꝰ teruariꝰ: ſupra ſenariū re­
ſultabit
nouenarius: qui eſt numerꝰ īpar reſultãs
ex
ductu ternarii in ſeipſum ſemel.
Sexta ſuppoſitio. nullus numerus
impar
: eſt duplas ad aliquē numerū.
Probatur:
q2
ſi eſſet duplus ad aliquē numerū: ille numerꝰ
eſſet
ſua medietas adequate: et ſic diuideret̄̄ in du-
as
medietates: et cõſequēs eſſet impar.
Hīs iactis ſuppoſitiõibus: ſit prima
cõcluſio
.
Nulla ꝓportio diametri ad coſtã: ē mĺti­
plex
, aut mĺtiplex ſuꝑparticularis: aut multiplex
ſuprapartiēs
.
Probat̄̄ hec cõcluſio: oīs ꝓportio
mĺtiplex
, aut mĺtiplex ſuꝑparticĺaris, aut mĺti-
plex
ſuprapartiēs eſt dupla aut maior dupla: ſed
nulla
ꝓportio diametri ad coſtã: ē dupla aut ma-
ior
dupla: igit̄̄ nulla ꝓportio diametri ad coſtam
eſt
mĺtiplex: aut mĺtiplex ſuꝑparticularꝪ, aut mĺ-
tiplex
ſuprapartiēs.
Ptꝫ ↄ̨ña in ſcḋo ſcḋe et maior
ſimiliter
: q2 oīs proportio multiplex: eſt dupla:
mior
: et oīs ꝓportio multiplex ſuperparticularis
aut
multiplex ſuprapartiens: eſt maior dupla: vt
patebit
ex cſḋa parte: igitur oīs proportio multi­
plex
: aut multiplex ſuꝑparticularis: aut mĺtiplex
ſuprapartiens
: eſt dupla: vel maior dupla.
ꝓ-
batur
minor.
q2 oīs proportio diametri ad coſtã:
eſt
medietas duple: ſiue ſubdupla ad duplã (quod
idē
eſt) adequate: ergo nulla proportio diametri
ad
coſtã: eſt ipſa tota dupla: vel maior dupla
Pa­
tet
antecedēs.
ex tertia ſuppoſitione: et probat̄̄ cõ­
ſequētia
.
q2 alias medietas eſſet equalis ſuo toti:
vel
maior.
quod eſt poſibile: deductis ſophiſta­
rum
quiſquiliis.
Secunda concluſio. nulla proportio
diametri
ad coſtã: eſt aliqua proportio ſuꝑparti-
cularis
.
Probatur: q2 oīs proportio ſuꝑparticu-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index