Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N18B2D" level="4" n="9" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N18C54">
                  <s xml:id="N18C63" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Primi partis" file="0090" n="90"/>
                  pūcto medii. </s>
                  <s xml:id="N18C6D" xml:space="preserve">Tū ſecūdo / q2 tunc ſequeret̄̄ /  nullum
                    <lb/>
                  mobile extenſū et vndiqua diuiſibile poſſet vnifor­
                    <lb/>
                  miter cõtinuo motū ſuū remittere mediū difforme
                    <lb/>
                  tranſeūdo / ſed hoc eſt falſū: igit̄̄ illud ex quo ſequit̄̄
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18C77" xml:space="preserve">Falſitas cõſequētꝪ ptꝫ: q2 tūc ſequeret̄̄ /  nullū mo-
                    <lb/>
                  bile corporeū poſſet motū ſuū cõtinuo vniformiter
                    <lb/>
                  remittere mediū īuariatū trãſeūdo: qm̄ oporteret
                    <lb/>
                  tale eſſe difforme. </s>
                  <s xml:id="N18C80" xml:space="preserve">Sequela ꝓbat̄̄ / qm̄ ſi aliqḋ mobi­
                    <lb/>
                  le vndiqua diuiſibile poſſet vniformiter cõtinuo
                    <lb/>
                  remittere motū ſuū mediū difforme tranſeūdo: ma­
                    <lb/>
                  xime eſſet in caſu cõcluſiõis quã īpugnamꝰ: ſed hoc
                    <lb/>
                  eſt falſum: igitur nullū mobile corporeū poteſt mo­
                    <lb/>
                  tum ſuū cõtinuo vniformiter remittere mediū īua-
                    <lb/>
                  riatū trãſeūdo. </s>
                  <s xml:id="N18C8F" xml:space="preserve">Maior ptꝫ: et ſi neges illã: des aliū
                    <lb/>
                  caſum. </s>
                  <s xml:id="N18C94" xml:space="preserve">Et minor probatur / q2 in illo caſu mobile qḋ
                    <lb/>
                  mouetur in ſecūdo medio velociꝰ mouetur cotinuo
                    <lb/>
                  quã mobile motū in primo medio: igitur in illo ca-
                    <lb/>
                  ſu illud mobile nõ vniformiter cõtinuo remittit mo­
                    <lb/>
                  tum ſuū, vel ſaltē ſequitur /  ꝓbatio illiꝰ cõcluſiõis
                    <lb/>
                  eſt īefficax: q2 principaliter inititur huic fundamē-
                    <lb/>
                  to qḋ illa duo mobilia cõtinuo eque velociter mo-
                    <lb/>
                  uentur / vt ptꝫ ibi. </s>
                  <s xml:id="N18CA5" xml:space="preserve">Probatur ãtecedes / q2 vt diceba-
                    <lb/>
                  tur in argumento prma medietas ſecundi mobilis
                    <lb/>
                  mouetur cõtinuo cū mīori reſiſtētia quã ſibi corre-
                    <lb/>
                  ſpõdens in mobili qḋ mouetur in primo medio: et
                    <lb/>
                  alia medietas ſecūdi mobilis mouetur cõtinuo cuꝫ
                    <lb/>
                  equali aut minori reſiſtētia quã medietas ſibi cor-
                    <lb/>
                  reſpõdens alteriꝰ mobilis qḋ mouetur in ſcḋo me-
                    <lb/>
                  dio / vt probatū eſt: ergo mobile qḋ mouetur in ſcḋo
                    <lb/>
                  medio velociꝰ mouetur cõtinuo quã mobile motum
                    <lb/>
                  in primo medio. </s>
                  <s xml:id="N18CBA" xml:space="preserve">Patet cõſequentia / q2 ex caſu illa
                    <lb/>
                  mobilia ſūt oīno equalis virtutis: igit̄̄ ſi m moue­
                    <lb/>
                  tur continuo cum minori reſiſtētia: ip̄m ↄ̨tinuo ve-
                    <lb/>
                  lociꝰ mouetur. </s>
                  <s xml:id="N18CC3" xml:space="preserve">¶ Dices forte ad punctū argumenti /
                    <lb/>
                   illud mediū non reſiſtit niſi ſue diuiſioni. </s>
                  <s xml:id="N18CC8" xml:space="preserve">Et ideo
                    <lb/>
                  m partes iã diuiſas inter quas eſt mobile tale me­
                    <lb/>
                  diū nõ reſiſtit mobili: ſed p̄ciſe m partes diuiden-
                    <lb/>
                  das. </s>
                  <s xml:id="N18CD1" xml:space="preserve">Et nõ adhuc m quãlibet diuidendã: ſed p̄ciſe
                    <lb/>
                  m lineã vel ſuꝑficiē diuidendã cui ex termitas mo-
                    <lb/>
                  bilis eſt ꝓxima: ita  vult hec reſpõſio ymaginari
                    <lb/>
                   cū gladiꝰ aliquid diuidit: partes iã diuiſe inter
                    <lb/>
                  quas eſt gladius nõ reſiſtūt gladio ne diuidat ſiue
                    <lb/>
                  moueatur diuidendo, nec etiã tota pars q̄ reſtat di­
                    <lb/>
                  uidenda reſiſtit illi gladio m ſe et qḋlibet ſui: ſed
                    <lb/>
                  p̄ciſe m ſuꝑficiē vel lineã cui ↄ̨tinuo acuties gladii
                    <lb/>
                  eſt ꝓxima.
                    <note position="left" xlink:href="note-0090-01a" xlink:label="note-0090-01" xml:id="N18CF4" xml:space="preserve">Calcula.
                      <lb/>
                    de reacṫ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18CE9" xml:space="preserve">Et huic reſpõſioni videt̄̄ ſuffragari au­
                    <lb/>
                  ctoritas calculatoris in capitulo de reactione lo-
                    <lb/>
                  co paulo ante allegato.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18CFC">
                  <s xml:id="N18CFD" xml:space="preserve">Sed contra. </s>
                  <s xml:id="N18D00" xml:space="preserve">Tū primo / q2 hec ſolutio
                    <lb/>
                  nullo pacto eſt apparens noīali qui huiuſcemodi
                    <lb/>
                  ſuperficies et lineas negat. </s>
                  <s xml:id="N18D07" xml:space="preserve">Tum ſecundo / quia quã­
                    <lb/>
                  do aliquid diuiditur per motū localē in duas me-
                    <lb/>
                  dietates oportet vtrã illaꝝ medietatū lo­
                    <lb/>
                  caliter cedēdo: et tūc vtra illaꝝ medietatū reſiſtit
                    <lb/>
                  mobili ne a ſuo loco moueat̄̄. </s>
                  <s xml:id="N18D12" xml:space="preserve">Tū tertio / q2 tunc ſe-
                    <lb/>
                  queretur /  eque facile eſſet diuidere vnã groſſam
                    <lb/>
                  trabē ꝑ mediū ſicut vnã paruã partē illius / qḋ tñ eſt
                    <lb/>
                  manifeſte falſū et ↄ̨tra expēriētiã. </s>
                  <s xml:id="N18D1B" xml:space="preserve">Sequelã tñ ptꝫ / q2
                    <lb/>
                  īſtrumēto diuiſio nõ maior pars reſiſtit cū diui-
                    <lb/>
                  dit totã trabē quã cū diuidit paruã partē eiꝰ q2 nõ
                    <lb/>
                  niſi ſuꝑficies aut linea ex ſolutiõe.
                    <note position="left" xlink:href="note-0090-02a" xlink:label="note-0090-02" xml:id="N18D51" xml:space="preserve">pḣus .8.
                      <lb/>
                    phi. tex.
                      <lb/>
                    cõ. 76.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18D29" xml:space="preserve">Tū quarto / quia
                    <lb/>
                  motus naturalis factꝰ ꝑ mediū vniforme velocior
                    <lb/>
                  eſt in fine quam in principio vt inquit pḣus octauo
                    <lb/>
                  phiſicoꝝ textu cõmenti ſeptuageſimi ſexti: cuiꝰ cau­
                    <lb/>
                  ſa talis a naturalibꝰ aſſignatur:  illud mediū mi­
                    <lb/>
                  nus reſiſtit in fine quã in principio: quia tūc minor
                    <lb/>
                  pars eiꝰ reſtat diuidenda: et per ↄ̨ñs magis reſiſtit
                    <lb/>
                  magnū mediū quã paruū. </s>
                  <s xml:id="N18D3A" xml:space="preserve">Quod tñ nõ eſſet verum
                    <cb chead="Capitulū nonū."/>
                  ſi nõ quelib3 pars medii diuidēdi reſiſteret mobili
                    <lb/>
                  diuidenti. </s>
                  <s xml:id="N18D42" xml:space="preserve">Itē experiūtur natantes in flumine cum
                    <lb/>
                  īmergūtur vſ ad fundum: et poſtea iteꝝ ad ſuper­
                    <lb/>
                  ficiē aque redeūtes tanto aquã eis minus reſiſtere
                    <lb/>
                  quãto ꝓximiores ſunt ſuꝑficiei: qḋ nõ eſſet ſi dūta-
                    <lb/>
                  xat ſuperficies illa diuidenda reſiſteret.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18D5B">
                  <s xml:id="N18D5C" xml:space="preserve">Et ideo reſpõdeo ad argumentū ne-
                    <lb/>
                  gando añs: et ad ꝓbationē cõceſia maiore negãdo
                    <lb/>
                  minorē: et ad ꝓbationē dico breuiter /  oportet di­
                    <lb/>
                  cere partes / iam diuiſas nõ reſiſtere illi mobili ſed
                    <lb/>
                  dūtaxat ſuꝑficies vel linea diuidenda / vt dictū eſt:
                    <lb/>
                  et cū ꝓbatur /  quelibet pars diuidenda reſiſtit: di­
                    <lb/>
                  co /  illud apparet michi verū naturaliter loquē-
                    <lb/>
                  do. </s>
                  <s xml:id="N18D6D" xml:space="preserve">Ad ſingula em̄ entia naturalia aſpiciēs nullibi
                    <lb/>
                  inſtantiã cõperto. </s>
                  <s xml:id="N18D72" xml:space="preserve">Quapropter et ſi illa cõcluſio et
                    <lb/>
                  ſuus modus ꝓbandi nõ cohereat naturalibus ni-
                    <lb/>
                  chilominꝰ tamē illa eſt poſſibilis. </s>
                  <s xml:id="N18D79" xml:space="preserve">Nõ tamē audeo
                    <lb/>
                  aſſeuerare nullã potentiã poſſe naturaliter motuꝫ
                    <lb/>
                  ſuū cõtinuo vniformiter remittere mediū īuariatū
                    <lb/>
                  difforme cõtinuo trãſeūdo: ne numero indoctoruꝫ
                    <lb/>
                  aſcribar qui ad pauca reſpiciētes enūciat facile:
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0090-03a" xlink:label="note-0090-03" xml:id="N18D8F" xml:space="preserve">primo ḋ
                      <lb/>
                    gñatiõe
                      <lb/>
                    tex. cõ. ſe­
                      <lb/>
                    ptimi.</note>
                  teſte pḣo primo de gñatione textu cõmenti ſeptimi</s>
                </p>
                <p xml:id="N18D9B">
                  <s xml:id="N18D9C" xml:space="preserve">Scḋo / ↄ̨̨tra primã ↄ̨̨cluſionē octaui ca­
                    <lb/>
                  pitis arguitur ſic / q2 vbi aliqua potētia nõ varia-
                    <lb/>
                  ta idem mediū īuariatū tranſeūdo vniformiter cõ­
                    <lb/>
                  tinuo remittit motū ſuū ad non g̈dū: oīs maior ad
                    <lb/>
                  extremū intēſiꝰ deueniendo in īfinitū velociter re-
                    <lb/>
                  mittit motū ſuū idem mediū tranſeundo: igitur in
                    <lb/>
                  tali medio nulla maior vniformiter remittit motū
                    <lb/>
                  ſuū. </s>
                  <s xml:id="N18DAD" xml:space="preserve">Cõſequētia eſt nota: qm̄ nulla que vniformiter
                    <lb/>
                  remittit motū ſuū in īfinitū velociter remittit mo-
                    <lb/>
                  tum ſuū: qm̄ iam non vniformiter remitteret. </s>
                  <s xml:id="N18DB4" xml:space="preserve">Sed
                    <lb/>
                  añs eſt quinta cõcluſio ſeptimi capitis huiꝰ tracta­
                    <lb/>
                  tus.
                    <note position="right" xlink:href="note-0090-04a" xlink:label="note-0090-04" xml:id="N18DD1" xml:space="preserve">Dicitur.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18DC0" xml:space="preserve">¶ Dices / et bene diſtinguēdo añs / aut vbi illa po­
                    <lb/>
                  tentia maior manet cõtinuo nõ variata, et ſic cõce-
                    <lb/>
                  do, aut ſi potētia varietur, et ſic ego nego: et ad ꝓ-
                    <lb/>
                  bationē nego /  ſit quīta cõcluſio ſeptī capitis .etc̈.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18DCA" xml:space="preserve">Dicit em̄ / illa cõcluſio oīs poña maior nõ variata.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18DD7">
                  <s xml:id="N18DD8" xml:space="preserve">Sed cõtra hãc ſolutionē arguitur ſic /
                    <lb/>
                  qm̄ vbi illa poña maior variatur iuxta tenorē hu-
                    <lb/>
                  ius ṗme ↄ̨cluſiõis: adhuc ipſa in īfinitū velociṫ re-
                    <lb/>
                  mittit motū ſuū ſus extremū
                    <lb/>
                  ītēſiꝰ deueniēdo: igr̄
                    <lb/>
                  ſolutio nulla. </s>
                  <s xml:id="N18DE5" xml:space="preserve">Cõſequētia eſt nota / et argr̄ añs: et ca­
                    <lb/>
                  pio vnã potētiã / vt .8. q̄ vniformiṫ cõtinuo nõ varia­
                    <lb/>
                  ta c. mediū īcipiēs a duobꝰ et termīatū ad .8. trãſeū­
                    <lb/>
                  do remittit motum ſuum ad nõ grdum / et capio vnã
                    <lb/>
                  aliã maiorē vt .16. q̄ variata ſufficit vniformiter cõ­
                    <lb/>
                  tinuo remittē motū ſuū ad g̈dū totale c. mediū trã­
                    <lb/>
                  ſeūdo: ꝑ ſui ↄ̨tinuã ītēſionē / et capio vnã ṫciã poñam
                    <lb/>
                  q̄ ſit vt .10. / q̄ nõ variata trãſit idē mediū: et volo /  po­
                    <lb/>
                  tētia vt .16. et poña vt .10. ponãtur in prīcipio vltime
                    <lb/>
                  q̈rte magis reſiſtētꝪ ipſiꝰ c. medii vtpote in puncto
                    <lb/>
                  reſiſtētie vt .4. a quo ſiĺ īcipiãt moueri ſus extre-
                    <lb/>
                  mū ītēſiꝰ: q̊ poſito argr̄ ſic / poña vt .16. velociꝰ cõti-
                    <lb/>
                  nuo remittit motū ſuū quã poña vt .10. illã q̈rtã trã­
                    <lb/>
                  ſeūdo: et potētia vt .10. in īfinitū velociṫ remittit mo­
                    <lb/>
                  tū ſuū / vt ptꝫ ex quīta cõcluſiõe ſeptimi capiꝪ p̄alle-
                    <lb/>
                  gata: igr̄ poña / vt .16. in īfinitū velociṫ remittit mo­
                    <lb/>
                  tū ſuū / qḋ fuit ꝓbãdū. </s>
                  <s xml:id="N18E08" xml:space="preserve">Ptꝫ ↄ̨ña cū mīore: et argr̄ ma­
                    <lb/>
                  ior / q2 cõtinuo maiorē ꝓportionē ꝑdit poña vt .16.
                    <lb/>
                  quam potentia vt .10. / igitur potentia vt .16. cõtinue
                    <lb/>
                  velocius remittit motū ſuū quã potentia vt .10. </s>
                  <s xml:id="N18E11" xml:space="preserve">Ar-
                    <lb/>
                  guitur antecedens / q2 potentia vt .16. continuo mo­
                    <lb/>
                  uetur velociꝰ quã potentia vt .10. qm̄ continuo mo-
                    <lb/>
                  uebitur a ꝓportione dupla: et potentia vt .10. nū̄
                    <lb/>
                  poſt illū punctū qui eſt vt .5. mouebitur ab illa pro-
                    <lb/>
                  portione: igitur cõtinuo potentia vt .16. trãſit par- </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>