Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001636">
                <pb pagenum="90" xlink:href="009/01/090.jpg"/>
                <emph type="italics"/>
              ſufficienter, fortè vtique deſisterent ab hac puerili opinione; valde enim ſimplex
                <lb/>
              eſt putare
                <expan abbr="vnumquodq;">vnumquodque</expan>
              eorum quæ feruntur eſſe paruum magnitudinibus, quia vi­
                <lb/>
              detur aſpicientibus, hinc nobis ſic)
                <emph.end type="italics"/>
              vtinam iſta, necnon alia his ſimilia, quæ
                <lb/>
              paſſim apud Ariſt. occurrunt,
                <expan abbr="pleriq;">plerique</expan>
              noſtræ ætatis conſiderarent, qui nulla
                <lb/>
              ratione probari poſſe exiſtimant, Solem, v. g. terra eſſe centies ſexagies ſe­
                <lb/>
              xies maiorem; ſed etiam, quod peius eſt, negant eſſe maiorem; ad demon­
                <lb/>
              ſtrationes autem aſtronomicas dicunt ſe exiſtimare eas eſſe fallaces; at que
                <lb/>
              impoſſibile eſſe nos res adeo à nobis diſtantes ſufficienter perueſtigare:
                <lb/>
              quanto ſapientius, ac prudentius eorum Magiſter Ariſt. alibi ſæpius, ſed hoc
                <lb/>
              præcipuè loco; quippe qui Mathematicis ſufficienter excultus erat; quibus
                <lb/>
              iſti deſtituti, nullo vnquam modo veſtigia præceptoris aſſequi poterunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001637">
                <arrow.to.target n="marg133"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001638">
                <margin.target id="marg133"/>
              133</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001639">Summa 1. cap. 4.
                <emph type="italics"/>
              (Quæ igitur astrorum eſt, velox quidem; longè autem: quæ
                <lb/>
              verò Lunæ deorſum quidem, tarda autem: quæ autem Solis ambo hæc habet ſuffi­
                <lb/>
              cienter)
                <emph.end type="italics"/>
              quæ igitur aſtrorum, ideſt latio aſtrorum eſt velox, ſed procul à ter­
                <lb/>
              ra; Lunæ verò latio terræ quidem proxima, tarda tamen: at verò Solis la­
                <lb/>
              tio medio modo ſe habet inter vtrumque, ideſt, quia
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              nimis vt aſtra di­
                <lb/>
              ſtat,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              tardè ſicut Luna circunfertur. </s>
              <s id="s.001640">exiſtimo Ariſt. loqui de motu diur­
                <lb/>
              no, quia ſecundum hunc aſtra inerrantia ſunt Sole citatiora, Sol verò ipſa
                <lb/>
              Luna citior. </s>
              <s id="s.001641">Verumenimuerò illud non prætereundum, quod plurium inua­
                <lb/>
              luerit opinio exiſtimantium Ariſt. his verbis, Solem ſupra Lunam proximè
                <lb/>
              collocaſſe; quod tamen ex ipſis nullo pacto deduci poteſt; ſed ſolummodo
                <lb/>
              ipſum ſupra Lunam collocaſſe. </s>
              <s id="s.001642">quod ſi ita ſenſiſſet venia dignus haberetur,
                <lb/>
              cum tunc temporis nondum fortè adinuentæ eſſent demonſtrationes illæ
                <lb/>
              aſtronomicæ, quibus ordo Planetarum certiſſimè conſtat,
                <expan abbr="Solq́">Solque</expan>
              ; medius in­
                <lb/>
              ter Planetas collocatur. </s>
              <s id="s.001643">At verò nulla ratione ferendi ſunt
                <expan abbr="quicunq;">quicunque</expan>
              noſtra
                <lb/>
              hac tempeſtate non ſolum Ariſt. ita ſenſiſſe, ſed etiam contra firmiſſimas
                <lb/>
              aftronomorum demonſtrationes, quibus adeò Ariſt. deferebat, vnica, vt pu­
                <lb/>
              tant ipſius auctoritate fulti, Solem ſecundum à Luna locum occupare om­
                <lb/>
              ni ope defendunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001644">
                <arrow.to.target n="marg134"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001645">
                <margin.target id="marg134"/>
              134</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001646">Summa 2. cap. 3.
                <emph type="italics"/>
              (Quod accidit circa Mercurij stellam, quia enim modicum
                <lb/>
                <expan abbr="ſuperaſcẽdis">ſuperaſcendis</expan>
              , ſæpè non apparet, it a vt poſt tempus multum appareat)
                <emph.end type="italics"/>
              quod Mer­
                <lb/>
              curius non niſi rarò conſpici poſſit, cauſa eſt, quia parum à Sole elongatur,
                <lb/>
              ſiue ipſum antecedat, ſiue ſubſequatur. </s>
              <s id="s.001647">ex quo fit, vt diu ferè ſimul cum So­
                <lb/>
              le circumferatur, & propterea ſiue oriatur, ſiue occidat, parum ſupra ho­
                <lb/>
              rizontem eleuatus apparere poteſt, quod Ariſt. ait modicum
                <expan abbr="ſuperaſcẽdit">ſuperaſcendit</expan>
              .
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001648">vnde fit tum propter nimiam Solis vicinitatem, cuius lumine tegitur; tum
                <lb/>
              propter vapores, qui horizonti vt plurimum incumbunt, vt rarò, & poſt ma­
                <lb/>
              gna temporis interualla conſpiciatur. </s>
              <s id="s.001649">non me fugit hæc omnia ab aſtrono­
                <lb/>
              mis per epiciclum excuſari; ſed ego mediocritati eorum, in quorum gra­
                <lb/>
              tiam hæc ſcribo, conſultum volo.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001650">
                <arrow.to.target n="marg135"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001651">
                <margin.target id="marg135"/>
              135</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001652">Eodem cap.
                <emph type="italics"/>
              (Ad auſtrum autem quando feratur, copiam quidem habere talís
                <lb/>
              humiditatis, ſed quia parua eſt ſectio circuli, quæ ſuper terram, quæ autem deor­
                <lb/>
              ſum multiplex, non poſſe viſum hominum fractum ferri ad Solem,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              ipſi tropico
                <lb/>
              auſtrino appropinquanti;
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              in æſtiuis verſionibus exiſtente Sole. </s>
              <s id="s.001653">quapropter in
                <lb/>
              lis quidem locis neque fieri cometem ipſum. </s>
              <s id="s.001654">quando verò ad Boream ſubdefecerit,
                <lb/>
              accipere comam, quia magna eſt circunferentia, quæ eſt ſupra horizontem; quæ au-
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>