Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of figures

< >
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N18B2D" level="4" n="9" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N18C54">
                  <s xml:id="N18C63" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Primi partis" file="0090" n="90"/>
                  pūcto medii. </s>
                  <s xml:id="N18C6D" xml:space="preserve">Tū ſecūdo / q2 tunc ſequeret̄̄ /  nullum
                    <lb/>
                  mobile extenſū et vndiqua diuiſibile poſſet vnifor­
                    <lb/>
                  miter cõtinuo motū ſuū remittere mediū difforme
                    <lb/>
                  tranſeūdo / ſed hoc eſt falſū: igit̄̄ illud ex quo ſequit̄̄
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18C77" xml:space="preserve">Falſitas cõſequētꝪ ptꝫ: q2 tūc ſequeret̄̄ /  nullū mo-
                    <lb/>
                  bile corporeū poſſet motū ſuū cõtinuo vniformiter
                    <lb/>
                  remittere mediū īuariatū trãſeūdo: qm̄ oporteret
                    <lb/>
                  tale eſſe difforme. </s>
                  <s xml:id="N18C80" xml:space="preserve">Sequela ꝓbat̄̄ / qm̄ ſi aliqḋ mobi­
                    <lb/>
                  le vndiqua diuiſibile poſſet vniformiter cõtinuo
                    <lb/>
                  remittere motū ſuū mediū difforme tranſeūdo: ma­
                    <lb/>
                  xime eſſet in caſu cõcluſiõis quã īpugnamꝰ: ſed hoc
                    <lb/>
                  eſt falſum: igitur nullū mobile corporeū poteſt mo­
                    <lb/>
                  tum ſuū cõtinuo vniformiter remittere mediū īua-
                    <lb/>
                  riatū trãſeūdo. </s>
                  <s xml:id="N18C8F" xml:space="preserve">Maior ptꝫ: et ſi neges illã: des aliū
                    <lb/>
                  caſum. </s>
                  <s xml:id="N18C94" xml:space="preserve">Et minor probatur / q2 in illo caſu mobile qḋ
                    <lb/>
                  mouetur in ſecūdo medio velociꝰ mouetur cotinuo
                    <lb/>
                  quã mobile motū in primo medio: igitur in illo ca-
                    <lb/>
                  ſu illud mobile nõ vniformiter cõtinuo remittit mo­
                    <lb/>
                  tum ſuū, vel ſaltē ſequitur /  ꝓbatio illiꝰ cõcluſiõis
                    <lb/>
                  eſt īefficax: q2 principaliter inititur huic fundamē-
                    <lb/>
                  to qḋ illa duo mobilia cõtinuo eque velociter mo-
                    <lb/>
                  uentur / vt ptꝫ ibi. </s>
                  <s xml:id="N18CA5" xml:space="preserve">Probatur ãtecedes / q2 vt diceba-
                    <lb/>
                  tur in argumento prma medietas ſecundi mobilis
                    <lb/>
                  mouetur cõtinuo cū mīori reſiſtētia quã ſibi corre-
                    <lb/>
                  ſpõdens in mobili qḋ mouetur in primo medio: et
                    <lb/>
                  alia medietas ſecūdi mobilis mouetur cõtinuo cuꝫ
                    <lb/>
                  equali aut minori reſiſtētia quã medietas ſibi cor-
                    <lb/>
                  reſpõdens alteriꝰ mobilis qḋ mouetur in ſcḋo me-
                    <lb/>
                  dio / vt probatū eſt: ergo mobile qḋ mouetur in ſcḋo
                    <lb/>
                  medio velociꝰ mouetur cõtinuo quã mobile motum
                    <lb/>
                  in primo medio. </s>
                  <s xml:id="N18CBA" xml:space="preserve">Patet cõſequentia / q2 ex caſu illa
                    <lb/>
                  mobilia ſūt oīno equalis virtutis: igit̄̄ ſi m moue­
                    <lb/>
                  tur continuo cum minori reſiſtētia: ip̄m ↄ̨tinuo ve-
                    <lb/>
                  lociꝰ mouetur. </s>
                  <s xml:id="N18CC3" xml:space="preserve">¶ Dices forte ad punctū argumenti /
                    <lb/>
                   illud mediū non reſiſtit niſi ſue diuiſioni. </s>
                  <s xml:id="N18CC8" xml:space="preserve">Et ideo
                    <lb/>
                  m partes iã diuiſas inter quas eſt mobile tale me­
                    <lb/>
                  diū nõ reſiſtit mobili: ſed p̄ciſe m partes diuiden-
                    <lb/>
                  das. </s>
                  <s xml:id="N18CD1" xml:space="preserve">Et nõ adhuc m quãlibet diuidendã: ſed p̄ciſe
                    <lb/>
                  m lineã vel ſuꝑficiē diuidendã cui ex termitas mo-
                    <lb/>
                  bilis eſt ꝓxima: ita  vult hec reſpõſio ymaginari
                    <lb/>
                   cū gladiꝰ aliquid diuidit: partes iã diuiſe inter
                    <lb/>
                  quas eſt gladius nõ reſiſtūt gladio ne diuidat ſiue
                    <lb/>
                  moueatur diuidendo, nec etiã tota pars q̄ reſtat di­
                    <lb/>
                  uidenda reſiſtit illi gladio m ſe et qḋlibet ſui: ſed
                    <lb/>
                  p̄ciſe m ſuꝑficiē vel lineã cui ↄ̨tinuo acuties gladii
                    <lb/>
                  eſt ꝓxima.
                    <note position="left" xlink:href="note-0090-01a" xlink:label="note-0090-01" xml:id="N18CF4" xml:space="preserve">Calcula.
                      <lb/>
                    de reacṫ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18CE9" xml:space="preserve">Et huic reſpõſioni videt̄̄ ſuffragari au­
                    <lb/>
                  ctoritas calculatoris in capitulo de reactione lo-
                    <lb/>
                  co paulo ante allegato.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18CFC">
                  <s xml:id="N18CFD" xml:space="preserve">Sed contra. </s>
                  <s xml:id="N18D00" xml:space="preserve">Tū primo / q2 hec ſolutio
                    <lb/>
                  nullo pacto eſt apparens noīali qui huiuſcemodi
                    <lb/>
                  ſuperficies et lineas negat. </s>
                  <s xml:id="N18D07" xml:space="preserve">Tum ſecundo / quia quã­
                    <lb/>
                  do aliquid diuiditur per motū localē in duas me-
                    <lb/>
                  dietates oportet vtrã illaꝝ medietatū lo­
                    <lb/>
                  caliter cedēdo: et tūc vtra illaꝝ medietatū reſiſtit
                    <lb/>
                  mobili ne a ſuo loco moueat̄̄. </s>
                  <s xml:id="N18D12" xml:space="preserve">Tū tertio / q2 tunc ſe-
                    <lb/>
                  queretur /  eque facile eſſet diuidere vnã groſſam
                    <lb/>
                  trabē ꝑ mediū ſicut vnã paruã partē illius / qḋ tñ eſt
                    <lb/>
                  manifeſte falſū et ↄ̨tra expēriētiã. </s>
                  <s xml:id="N18D1B" xml:space="preserve">Sequelã tñ ptꝫ / q2
                    <lb/>
                  īſtrumēto diuiſio nõ maior pars reſiſtit cū diui-
                    <lb/>
                  dit totã trabē quã cū diuidit paruã partē eiꝰ q2 nõ
                    <lb/>
                  niſi ſuꝑficies aut linea ex ſolutiõe.
                    <note position="left" xlink:href="note-0090-02a" xlink:label="note-0090-02" xml:id="N18D51" xml:space="preserve">pḣus .8.
                      <lb/>
                    phi. tex.
                      <lb/>
                    cõ. 76.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18D29" xml:space="preserve">Tū quarto / quia
                    <lb/>
                  motus naturalis factꝰ ꝑ mediū vniforme velocior
                    <lb/>
                  eſt in fine quam in principio vt inquit pḣus octauo
                    <lb/>
                  phiſicoꝝ textu cõmenti ſeptuageſimi ſexti: cuiꝰ cau­
                    <lb/>
                  ſa talis a naturalibꝰ aſſignatur:  illud mediū mi­
                    <lb/>
                  nus reſiſtit in fine quã in principio: quia tūc minor
                    <lb/>
                  pars eiꝰ reſtat diuidenda: et per ↄ̨ñs magis reſiſtit
                    <lb/>
                  magnū mediū quã paruū. </s>
                  <s xml:id="N18D3A" xml:space="preserve">Quod tñ nõ eſſet verum
                    <cb chead="Capitulū nonū."/>
                  ſi nõ quelib3 pars medii diuidēdi reſiſteret mobili
                    <lb/>
                  diuidenti. </s>
                  <s xml:id="N18D42" xml:space="preserve">Itē experiūtur natantes in flumine cum
                    <lb/>
                  īmergūtur vſ ad fundum: et poſtea iteꝝ ad ſuper­
                    <lb/>
                  ficiē aque redeūtes tanto aquã eis minus reſiſtere
                    <lb/>
                  quãto ꝓximiores ſunt ſuꝑficiei: qḋ nõ eſſet ſi dūta-
                    <lb/>
                  xat ſuperficies illa diuidenda reſiſteret.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18D5B">
                  <s xml:id="N18D5C" xml:space="preserve">Et ideo reſpõdeo ad argumentū ne-
                    <lb/>
                  gando añs: et ad ꝓbationē cõceſia maiore negãdo
                    <lb/>
                  minorē: et ad ꝓbationē dico breuiter /  oportet di­
                    <lb/>
                  cere partes / iam diuiſas nõ reſiſtere illi mobili ſed
                    <lb/>
                  dūtaxat ſuꝑficies vel linea diuidenda / vt dictū eſt:
                    <lb/>
                  et cū ꝓbatur /  quelibet pars diuidenda reſiſtit: di­
                    <lb/>
                  co /  illud apparet michi verū naturaliter loquē-
                    <lb/>
                  do. </s>
                  <s xml:id="N18D6D" xml:space="preserve">Ad ſingula em̄ entia naturalia aſpiciēs nullibi
                    <lb/>
                  inſtantiã cõperto. </s>
                  <s xml:id="N18D72" xml:space="preserve">Quapropter et ſi illa cõcluſio et
                    <lb/>
                  ſuus modus ꝓbandi nõ cohereat naturalibus ni-
                    <lb/>
                  chilominꝰ tamē illa eſt poſſibilis. </s>
                  <s xml:id="N18D79" xml:space="preserve">Nõ tamē audeo
                    <lb/>
                  aſſeuerare nullã potentiã poſſe naturaliter motuꝫ
                    <lb/>
                  ſuū cõtinuo vniformiter remittere mediū īuariatū
                    <lb/>
                  difforme cõtinuo trãſeūdo: ne numero indoctoruꝫ
                    <lb/>
                  aſcribar qui ad pauca reſpiciētes enūciat facile:
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0090-03a" xlink:label="note-0090-03" xml:id="N18D8F" xml:space="preserve">primo ḋ
                      <lb/>
                    gñatiõe
                      <lb/>
                    tex. cõ. ſe­
                      <lb/>
                    ptimi.</note>
                  teſte pḣo primo de gñatione textu cõmenti ſeptimi</s>
                </p>
                <p xml:id="N18D9B">
                  <s xml:id="N18D9C" xml:space="preserve">Scḋo / ↄ̨̨tra primã ↄ̨̨cluſionē octaui ca­
                    <lb/>
                  pitis arguitur ſic / q2 vbi aliqua potētia nõ varia-
                    <lb/>
                  ta idem mediū īuariatū tranſeūdo vniformiter cõ­
                    <lb/>
                  tinuo remittit motū ſuū ad non g̈dū: oīs maior ad
                    <lb/>
                  extremū intēſiꝰ deueniendo in īfinitū velociter re-
                    <lb/>
                  mittit motū ſuū idem mediū tranſeundo: igitur in
                    <lb/>
                  tali medio nulla maior vniformiter remittit motū
                    <lb/>
                  ſuū. </s>
                  <s xml:id="N18DAD" xml:space="preserve">Cõſequētia eſt nota: qm̄ nulla que vniformiter
                    <lb/>
                  remittit motū ſuū in īfinitū velociter remittit mo-
                    <lb/>
                  tum ſuū: qm̄ iam non vniformiter remitteret. </s>
                  <s xml:id="N18DB4" xml:space="preserve">Sed
                    <lb/>
                  añs eſt quinta cõcluſio ſeptimi capitis huiꝰ tracta­
                    <lb/>
                  tus.
                    <note position="right" xlink:href="note-0090-04a" xlink:label="note-0090-04" xml:id="N18DD1" xml:space="preserve">Dicitur.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18DC0" xml:space="preserve">¶ Dices / et bene diſtinguēdo añs / aut vbi illa po­
                    <lb/>
                  tentia maior manet cõtinuo nõ variata, et ſic cõce-
                    <lb/>
                  do, aut ſi potētia varietur, et ſic ego nego: et ad ꝓ-
                    <lb/>
                  bationē nego /  ſit quīta cõcluſio ſeptī capitis .etc̈.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N18DCA" xml:space="preserve">Dicit em̄ / illa cõcluſio oīs poña maior nõ variata.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18DD7">
                  <s xml:id="N18DD8" xml:space="preserve">Sed cõtra hãc ſolutionē arguitur ſic /
                    <lb/>
                  qm̄ vbi illa poña maior variatur iuxta tenorē hu-
                    <lb/>
                  ius ṗme ↄ̨cluſiõis: adhuc ipſa in īfinitū velociṫ re-
                    <lb/>
                  mittit motū ſuū ſus extremū
                    <lb/>
                  ītēſiꝰ deueniēdo: igr̄
                    <lb/>
                  ſolutio nulla. </s>
                  <s xml:id="N18DE5" xml:space="preserve">Cõſequētia eſt nota / et argr̄ añs: et ca­
                    <lb/>
                  pio vnã potētiã / vt .8. q̄ vniformiṫ cõtinuo nõ varia­
                    <lb/>
                  ta c. mediū īcipiēs a duobꝰ et termīatū ad .8. trãſeū­
                    <lb/>
                  do remittit motum ſuum ad nõ grdum / et capio vnã
                    <lb/>
                  aliã maiorē vt .16. q̄ variata ſufficit vniformiter cõ­
                    <lb/>
                  tinuo remittē motū ſuū ad g̈dū totale c. mediū trã­
                    <lb/>
                  ſeūdo: ꝑ ſui ↄ̨tinuã ītēſionē / et capio vnã ṫciã poñam
                    <lb/>
                  q̄ ſit vt .10. / q̄ nõ variata trãſit idē mediū: et volo /  po­
                    <lb/>
                  tētia vt .16. et poña vt .10. ponãtur in prīcipio vltime
                    <lb/>
                  q̈rte magis reſiſtētꝪ ipſiꝰ c. medii vtpote in puncto
                    <lb/>
                  reſiſtētie vt .4. a quo ſiĺ īcipiãt moueri ſus extre-
                    <lb/>
                  mū ītēſiꝰ: q̊ poſito argr̄ ſic / poña vt .16. velociꝰ cõti-
                    <lb/>
                  nuo remittit motū ſuū quã poña vt .10. illã q̈rtã trã­
                    <lb/>
                  ſeūdo: et potētia vt .10. in īfinitū velociṫ remittit mo­
                    <lb/>
                  tū ſuū / vt ptꝫ ex quīta cõcluſiõe ſeptimi capiꝪ p̄alle-
                    <lb/>
                  gata: igr̄ poña / vt .16. in īfinitū velociṫ remittit mo­
                    <lb/>
                  tū ſuū / qḋ fuit ꝓbãdū. </s>
                  <s xml:id="N18E08" xml:space="preserve">Ptꝫ ↄ̨ña cū mīore: et argr̄ ma­
                    <lb/>
                  ior / q2 cõtinuo maiorē ꝓportionē ꝑdit poña vt .16.
                    <lb/>
                  quam potentia vt .10. / igitur potentia vt .16. cõtinue
                    <lb/>
                  velocius remittit motū ſuū quã potentia vt .10. </s>
                  <s xml:id="N18E11" xml:space="preserve">Ar-
                    <lb/>
                  guitur antecedens / q2 potentia vt .16. continuo mo­
                    <lb/>
                  uetur velociꝰ quã potentia vt .10. qm̄ continuo mo-
                    <lb/>
                  uebitur a ꝓportione dupla: et potentia vt .10. nū̄
                    <lb/>
                  poſt illū punctū qui eſt vt .5. mouebitur ab illa pro-
                    <lb/>
                  portione: igitur cõtinuo potentia vt .16. trãſit par- </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>