Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
71
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg645
"/>
<
lb
/>
tractet'ne phyſicus ſimpliciter materiam primam, quia certè tractat: ſed an'ne phyſicus magis
<
lb
/>
noſcat materiam primam quàm primus philoſophus. </
s
>
<
s
>Rationes autem Auicennæ cum reliquis
<
lb
/>
poſteà diluentur. </
s
>
<
s
>nam viſum eſt prius diſceptare de cauſsis, quas tractant primus philoſophus &
<
lb
/>
mathematicus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg609
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg610
"/>
a 14. Met.
<
lb
/>
c. 4.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg611
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg612
"/>
b 1. Poſt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg613
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg614
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg615
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg616
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg617
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg618
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg619
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg620
"/>
a 3. de An.
<
lb
/>
T. c. 36.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg621
"/>
b 2. Phyſ.
<
lb
/>
T. 70.
<
lb
/>
<
lb
/>
8. Met.
<
lb
/>
T. 12.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg622
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg623
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg624
"/>
c 2. Phyſ.
<
lb
/>
T. 71.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg625
"/>
d 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. 83.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg626
"/>
e T. 14.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg627
"/>
f 12. Met.
<
lb
/>
T. 48.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg628
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg629
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg630
"/>
a 6. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg631
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg632
"/>
b Prædit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg633
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg634
"/>
c Orator.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg635
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg636
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg637
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg638
"/>
II.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg639
"/>
III.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg640
"/>
a 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. 78.
<
lb
/>
<
lb
/>
Auicennæ
<
lb
/>
ratio I.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg641
"/>
b 2. Phyſ.
<
lb
/>
T. c. 22.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg642
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg643
"/>
II.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg644
"/>
III.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg645
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Vt ſe habeant cauſſæ in prima philoſophia & mathematicis. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XV
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>EADEM quoque diſtinctio propemodum quadrabit in primam philoſophiam. </
s
>
<
s
>dicemus enim
<
lb
/>
genus omne cauſſarum vſurpari ab illo philoſopho demonſtrando: accuratam verò expli
<
lb
/>
cationem primi finis,
<
expan
abbr
="
primæq́
">primæque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>formæ ſolius eſſe primi philoſophi. </
s
>
<
s
>Nanque & id quod aiebat Ari
<
lb
/>
ſtoteles, principio ſecundum ſpeciem determinare alterius quàm phyſicæ methodi munus eſſe,
<
lb
/>
& omnino de immobili principio ſatis perſuadent, eas cauſſas ab ipſo ſolo cum
<
expan
abbr
="
diligẽtia
">diligentia</
expan
>
tractari;
<
lb
/>
reliquas autem cauſſas, materiam nimirum & efficiens monet Ariſtoteles in illa methodo propo
<
lb
/>
ni ad explicandum,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vbi docet quatuor entium cauſſas ibi eſſe tractandas. </
s
>
<
s
>Omne item cauſſę ge
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg646
"/>
<
lb
/>
nus accipiet in demonſtrando primus philoſophus: ſiquidem contempletur ens, quatenus ens:
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg647
"/>
<
lb
/>
itaque contemplatur omneis cauſſas entis, quatenus ens. </
s
>
<
s
>Sed omnia cauſſarum genera ſunt cauſſę
<
lb
/>
entis. </
s
>
<
s
>Igitur & per omne cauſſarum genus demonſtrabit. </
s
>
<
s
>Et cùm entium quædam ſenſilia ſint,
<
lb
/>
alia ſenſum fugiant, & immunia ſint à materia: ſenſilium verò principia ſint materia & efficiens.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ergo materia & efficiens non modò à primo philoſopho tractabuntur, ſed demonſtrando item
<
lb
/>
accipientur. </
s
>
<
s
>Itaque omne cauſſæ genus ab vtroque philoſopho aſſumetur. </
s
>
<
s
>ſed ea quæ reſpiciunt
<
lb
/>
motum, vt ab illo ſeparari non poſsint, diligenter à phyſico tractabuntur: illa verò quę abſoluun
<
lb
/>
tur à motu, diligenter veſtigabit primus philoſophus, vt
<
expan
abbr
="
ſolũ
">ſolum</
expan
>
ſpectandi ratio differens intercedat:
<
lb
/>
quia ſcilicet phyſicus ea cauſſarum genera tractabit, quà ſunt principia corporis naturalis; pri
<
lb
/>
mus autem philoſophus quatenus ſunt principia entis. </
s
>
<
s
>quod item docuit
<
expan
abbr
="
nõnunquàm
">nonnunquàm</
expan
>
Auerroës.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& teſtatus eſt contemplationem primi philoſophi,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
licet eadem tractet àc phyſicus eſſe
<
expan
abbr
="
cõmu-
">commu
<
lb
/>
</
expan
>
<
arrow.to.target
n
="
marg648
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg649
"/>
<
lb
/>
niorem, quippe qui etiam conſiderando ſenſilia ad particularia
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
deſcendat. </
s
>
<
s
>At verò cùm è cauſ
<
lb
/>
ſis quædam proximæ ſint, aliæ remotæ, ſeu quædam vniuerſales, aliæ ſpeciales, haud facilè dede
<
lb
/>
rim omnes æquè accipi aut ſpectari à primo philoſopho, ſicut à naturali. </
s
>
<
s
>quandò primus philoſo
<
lb
/>
phus eſt vniuerſalis admodum, nec particularia contemplatur quæ ſpectantur à phyſico: aliter
<
lb
/>
cæteræ ſcientiæ redundarent. </
s
>
<
s
>Proinde cauſſarum proximarum tractationem prorſus denegarem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg650
"/>
<
lb
/>
primo philoſopho. </
s
>
<
s
>& naturali committerem. </
s
>
<
s
>Neque obſtant illa quæ opponi ſolent. </
s
>
<
s
>vt primum
<
lb
/>
philoſophum non concipere motum; naturalem nihil ſine motu
<
expan
abbr
="
cõprehendere
">comprehendere</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Aut etiam quòd
<
lb
/>
hæ methodi ſecum differunt, quòd prima philoſophia ſine motu conſiderat illa quæ naturalis
<
lb
/>
non diuellit à motu. </
s
>
<
s
>Neque enim hæc nos ita credere cogunt, vt quæ ſine motu exiſtunt, ſic à pri
<
lb
/>
mo philoſopho tractentur, aut accipiantur, quin & illa ſpectet, aut aſſumat, quæ
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
reſpiciunt:
<
lb
/>
aut quòd phyſicus ita illa aſſumat quæ motum reſpiciunt, vt cætera negligat. </
s
>
<
s
>Sed illud notant,
<
lb
/>
quo vtræque methodi ſeparantur. </
s
>
<
s
>ex hoc enim diſtinguuntur quòd prima philoſophia cum dili
<
lb
/>
gentia tractat immobilia principia, phyſica verò mobilia, neque tamen ob id ab oppoſitorum no
<
lb
/>
titia excluduntur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
ſolumq́
">ſolumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſufficit phyſico, ſi principia quæ ſunt immobilia conſideret, aut ſu
<
lb
/>
mat, quatenus reſpiciunt motum. </
s
>
<
s
>Quapropter non erit ſimpliciter verum primum philoſophum
<
lb
/>
ſine motu & materia contemplari. </
s
>
<
s
>Sed verum erit ea quæ tractat phyſicus, à materia
<
expan
abbr
="
motuq́
">motuque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
abſolui. </
s
>
<
s
>Idcirco neque dici poterit. </
s
>
<
s
>omnem conſiderationem quæ materiam
<
expan
abbr
="
motumq́
">motumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>includit,
<
lb
/>
eſſe naturalem. </
s
>
<
s
>Sed illud verè aſſeuerabitur, omnem conſiderationem quę reſpuit motum & ma
<
lb
/>
teriam eſſe primi philoſophi, ſeu rectius, non naturalem, quia mathematicæ quoque repudiant
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg651
"/>
<
lb
/>
motum. </
s
>
<
s
>Ad quas nunc accedentes, ijs
<
expan
abbr
="
cõſtitutis
">conſtitutis</
expan
>
quæ de illarum ingenio pluribus anteà diſputata
<
lb
/>
fuerunt: nimirum quòd cauſſas habent, & quòd cùm immobilia ſtatuant, fine & efficiente carent,
<
lb
/>
addemus. </
s
>
<
s
>Si mathematicorum morem Euclidis, Archimedis, & Ptolemęi conſulamus, nullam de
<
lb
/>
vllo cauſſarum genere mentionem fieri intelligemus. </
s
>
<
s
>Etenim ſcripſere per lemmata; rem ſcilicet
<
lb
/>
ipſam nudam qua ſcientia
<
expan
abbr
="
cõtinetur
">continetur</
expan
>
, expreſſerunt, alteram, atque illam quidem neceſſariam par
<
lb
/>
tem omiſere, quæ pertinet ad modum ſciendi, & ad informandos animos auditorum, qua gene
<
lb
/>
ralia quædam capita exponuntur quibus illa ſcientia gubernatur: rerum ſcilicet conditio
<
expan
abbr
="
mate-riæq́
">mate
<
lb
/>
riæque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſubiectæ ediſſeritur, enarratur quod demonſtrationum genus admittat, & denique illa prę
<
lb
/>
cepta, quæ generaliter à primo philoſopho & analytico tradita ſunt, ad materiam ſubiectam ac
<
lb
/>
commodantur. </
s
>
<
s
>Hæc ſanè omnia ab auctoribus mathematicæ neglecta, aut ſiquid ad hoc pertinet,
<
lb
/>
vnus Ptolemæus id præſtitit. </
s
>
<
s
>Sed veriſimile eſt, ſicut Ariſtoteles in cæteris ſcientiis atque faculta
<
lb
/>
tibus conſcribendis perpetuò fecit; ſic & in ijs edocendis fuiſſe facturum: & ſicuti aliorum erro
<
lb
/>
res detexit, dum ea neglexere, quæ quatenus ipſum inſunt & aliena perſecuti ſunt; dum rationes
<
lb
/>
ſophiſticas, & pſeudographos adnotauit, dum rerum mathematicarum & quantitatis vim ſigni
<
lb
/>
ficauit, dum docuit quo'nam
<
expan
abbr
="
cauſſarũ
">cauſſarum</
expan
>
genere definiendo
<
expan
abbr
="
demonſtrandoq́
">demonſtrandoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>vterentur, ita quoque </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>