Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of contents

< >
[91.] De Lunæ Illuminatione. Cap. III.
[92.] PARADOXVM. Luna nunquam minus illustratur qua cum plena est.
[93.] Mac@læ Lunares. Cap. IV.
[94.] Lunares Eclypſes. Cap. V.
[95.] Vmbra Lunæ. Cap. VI.
[96.] De Figura Lunæ. Cap. VII.
[97.] De Luna Magnitudine. Cap. VIII.
[98.] De altitudine Lunarium Montium. Cap. I X.
[99.] De Lunæ Temporibus. Cap. X.
[100.] In quo finitur Menſi Lunatio detur.
[101.] De calculo Aſtronomico, & tabulis Aſtronomicis. Cap. XI.
[102.] Explicatio ſex ſequentium Tabular. Aſtronom. Lunæ, & primò de prima Tabula Horarum, & minutorum. Cap. XII.
[103.] De ſecunda Tabula dierum.
[104.] De tertia Tabula menſium.
[105.] De quarta Tabula Annorum.
[106.] De quinta Tabula Aequationum Lunæ.
[107.] De ſexta Tabula latitudinis Lunæ.
[108.] Prima Tabula mediorum motuum Lunæ in Horis, & Minutis.
[109.] Secunda Tabula mediorum motuum Lunæ in diebus.
[110.] Tertia Tabula mediorum Motuum Lunæ in Menſibus completis Anni communis. In Menſibus Anni Bißextilis.
[111.] Quaria Tabula mediorum motuum Lunæ in Annis ſingulis. Radices æqualium motum ad Ann. Christi 1600. abſolutum in meridie vltimi Decembris, \\ ideſt, pridie Katend. Ianuarij Anni 1601.
[112.] Quinta Tabula Aequationum Lunæ in Nouilunijs, & Plenilunijs.
[113.] Sexta Tabula latitudinis Lunæ.
[114.] De numeris Aſironomicis, & eorum vſu. Cap. XIII.
[115.] ADDITIO.
[116.] SVBTRACTIO.
[117.] MVLTIPLICATIO.
[118.] DIVISIO.
[119.] Vſus pramiſſarum Tabularum, ex quo calculus Lunæ fit. Cap. XIIII.
[120.] Ad datum tempus, medium motum longitudinis Lunæreperire. Propoſ. 1.
< >
page |< < (67) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div138" type="section" level="1" n="88">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6512" xml:space="preserve">
              <pb o="67" file="0087" n="91" rhead="Liber Nonus."/>
            oſtendit locum eius viſum eſſe O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6513" xml:space="preserve">in firmamento; </s>
            <s xml:id="echoid-s6514" xml:space="preserve">ſicnti etiam linea A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6515" xml:space="preserve">terminatur ad N. </s>
            <s xml:id="echoid-s6516" xml:space="preserve">locum viſum aſtri
              <lb/>
            B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6517" xml:space="preserve">Iam videndum quid ſit parallaxis, ſiue aſpectus diuerſitas, quæ nihil aliud eſt, quam arcus firmamenti in-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0087-01" xlink:href="fig-0087-01a" number="61">
                <image file="0087-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0087-01"/>
              </figure>
            terceptus inter locum verum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6518" xml:space="preserve">viſum; </s>
            <s xml:id="echoid-s6519" xml:space="preserve">quo
              <lb/>
            videlicetilla duo loca differũt, qualis eſt ar-
              <lb/>
            cus M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6520" xml:space="preserve">reſpectu aſtri E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6521" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6522" xml:space="preserve">arcus M N. </s>
            <s xml:id="echoid-s6523" xml:space="preserve">re-
              <lb/>
            ſpectu aſtri B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6524" xml:space="preserve">ſciendum quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6525" xml:space="preserve">eſt Aſtrono-
              <lb/>
            mos appellare parallaxim non ſolum prædi-
              <lb/>
            ctum arcum, verum & </s>
            <s xml:id="echoid-s6526" xml:space="preserve">angulũ, qui ſit a præ-
              <lb/>
            dictis lineis in centro aſtri, qualis eſt angu-
              <lb/>
            lus M E O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6527" xml:space="preserve">ſeu angulus A E C. </s>
            <s xml:id="echoid-s6528" xml:space="preserve">illi ad verti-
              <lb/>
            cem, ac proinde ei æqualis, quia quantus eſt
              <lb/>
            arcus M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6529" xml:space="preserve">ſecundũ gradus, ideſt, quot gra-
              <lb/>
            dus continet arcus M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6530" xml:space="preserve">totidem etiam con-
              <lb/>
            tinet prædictus angulus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6531" xml:space="preserve">quod quidem geo-
              <lb/>
            metricè verum non eſt, cum arcus M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6532" xml:space="preserve">non
              <lb/>
            ſit ex E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6533" xml:space="preserve">angulo tanquam centro deſcriptus,
              <lb/>
            vti oporteret; </s>
            <s xml:id="echoid-s6534" xml:space="preserve">tamen ob immodicam anguli
              <lb/>
            E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6535" xml:space="preserve">ad firmamentuin M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6536" xml:space="preserve">diſtantiam non
              <lb/>
            incurritur error sẽſibilis, ſi ſupponamus an-
              <lb/>
            gulum E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6537" xml:space="preserve">eſſe centrum arcus M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6538" xml:space="preserve">acconſe-
              <lb/>
            quenter ſuam quantitatem ab arcu M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6539" xml:space="preserve">accipere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6540" xml:space="preserve">parallaxis, eſt tam arcus M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6541" xml:space="preserve">quam angulus A E C. </s>
            <s xml:id="echoid-s6542" xml:space="preserve">Iam
              <lb/>
            vero ſi duorum aſtrorum E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6543" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6544" xml:space="preserve">B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6545" xml:space="preserve">parallaxes inuicem conferamus, videbimus ſuperius aſtrum B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6546" xml:space="preserve">minorem
              <lb/>
            efficere parallaxim, minor enim eſt arcus M N. </s>
            <s xml:id="echoid-s6547" xml:space="preserve">arcu M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6548" xml:space="preserve">cauſamque ſimul in figura licebit intueri. </s>
            <s xml:id="echoid-s6549" xml:space="preserve">vnde ex
              <lb/>
            oppoſito inferre licebit aſtrum, quod ſuperius alio aſtro ſit, minorem exhibere parallaxim. </s>
            <s xml:id="echoid-s6550" xml:space="preserve">cum igitur, vt
              <lb/>
            conſtat ex communi Aſtronomorum conſenſu, Lunæ parallaxes ſint maiores, quam aliorum planetarum,
              <lb/>
            manifeſtum erit eam omnium eſſe infimam: </s>
            <s xml:id="echoid-s6551" xml:space="preserve">quod præcipuè intendebamus.</s>
            <s xml:id="echoid-s6552" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6553" xml:space="preserve">Aduertẽdum etiam eſt idem aſtrum in eadem à terra remotione maiorem exhibere parallaxim, quo pro-
              <lb/>
            pius horizonti fuerit; </s>
            <s xml:id="echoid-s6554" xml:space="preserve">ſic aſtrum E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6555" xml:space="preserve">propè horizontem efficit parallaxim M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6556" xml:space="preserve">altius vero horizonte exhibet
              <lb/>
            parallaxim G H. </s>
            <s xml:id="echoid-s6557" xml:space="preserve">quæ minor eſt quam M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s6558" xml:space="preserve">tandem in ipſo F. </s>
            <s xml:id="echoid-s6559" xml:space="preserve">vertice, nulla contingit parallaxis, quia duæ
              <lb/>
            ibi lineæ viſa, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6560" xml:space="preserve">vera ſimul vniuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6561" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6562" xml:space="preserve">Qua vero ratione ſint parallaxes rimandæ, dictum eſt ſupra, cum de Ætheris quantitate actum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s6563" xml:space="preserve">vbi di-
              <lb/>
            ftantiam Lunæ à terra inueſtigauimus ex cognitione illius trianguli, qui acutiſſimum angulum A E C. </s>
            <s xml:id="echoid-s6564" xml:space="preserve">in cen
              <lb/>
            @rum Lunæ emittebat: </s>
            <s xml:id="echoid-s6565" xml:space="preserve">ille enim angulus in Luna deſinens eſt ipſa parallaxis, quamuis ibi nomen parallaxis
              <lb/>
            reticuerimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s6566" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6567" xml:space="preserve">Aliter parallaxis Lunaris deprehenditur, cognita prius eius latitudine, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6568" xml:space="preserve">declinatione per calculum, co
              <lb/>
            @empore, quo ea meridianum pertranſit; </s>
            <s xml:id="echoid-s6569" xml:space="preserve">tunc enim non later eius altitudo ſupra horizontem aſtronomicum
              <lb/>
            quare tunc pariter eiuſdem altitudo per inſtrumentum notatur, quæ obſeruatio Lunam horizonti vicinio-
              <lb/>
            rem oſtendet: </s>
            <s xml:id="echoid-s6570" xml:space="preserve">differentia igitur harum duarum altitudinum erit parallaxis verum hic modus ad vſum reuo-
              <lb/>
            cari nequit, niſi poſt explicationem Lunaris calculi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6571" xml:space="preserve">parallaxium autem cauſa eſt diameter terræ, quando eſt
              <lb/>
            ſenſibilis quantitatis cum diſtantia aſtri a centro terræ; </s>
            <s xml:id="echoid-s6572" xml:space="preserve">ſi enim eius quantitas reſpectu diſtantiæ aſtri ſit in-
              <lb/>
            ſenſibilis, nulla percipitur parallaxis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6573" xml:space="preserve">hac de cauſa ſtellæ fixæ nullam patiuntur parallaxim. </s>
            <s xml:id="echoid-s6574" xml:space="preserve">Illud tandem in
              <lb/>
            collatione parallaxium diuerſorum planetarum obſeruandum eſt, vt ſcilicet vterque aſtrum ſit in eadem al-
              <lb/>
            titudine ſupra horizontem aſtronomicum quando eorum parallaxes obſeruantur, etiamſi id fiat in diuerſis
              <lb/>
            @emporibus, vt infra de loco ſolis fuſius expli cabitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6575" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6576" xml:space="preserve">Demum ſciendum eſt Tychonem Brahe obſeruaſse minimã, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6577" xml:space="preserve">maximam Lunæ parallaxim quando ipſa
              <lb/>
            eleuata eſt ſupra horizontem aſtronom. </s>
            <s xml:id="echoid-s6578" xml:space="preserve">gradibus 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s6579" xml:space="preserve">reperiſſeq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6580" xml:space="preserve">minimam parallaxim eſſe minuta, 56′. </s>
            <s xml:id="echoid-s6581" xml:space="preserve">44″-
              <lb/>
            maximam autem eſſe minuta 65′. </s>
            <s xml:id="echoid-s6582" xml:space="preserve">36″. </s>
            <s xml:id="echoid-s6583" xml:space="preserve">ſiue dicamus angulum minimum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6584" xml:space="preserve">maximum euitato refractionum
              <lb/>
            @rrore. </s>
            <s xml:id="echoid-s6585" xml:space="preserve">ex quibus cognito triangulo A C E. </s>
            <s xml:id="echoid-s6586" xml:space="preserve">cognouit latus A C. </s>
            <s xml:id="echoid-s6587" xml:space="preserve">ſub maxima parallaxi in gredi in latus C E.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6588" xml:space="preserve">52. </s>
            <s xml:id="echoid-s6589" xml:space="preserve">vicibus ſub minima vero parallaxi, vti ſi Luna eſſet in B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6590" xml:space="preserve">deprehendit latus A C. </s>
            <s xml:id="echoid-s6591" xml:space="preserve">ingredi in latus C B. </s>
            <s xml:id="echoid-s6592" xml:space="preserve">61,
              <lb/>
            vicibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6593" xml:space="preserve">vnde patuit Lunam accedere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6594" xml:space="preserve">recedere a terris ad interuallum ferè 9. </s>
            <s xml:id="echoid-s6595" xml:space="preserve">ſemidiametrorum terræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6596" xml:space="preserve">ac
              <lb/>
            proinde cælum Lunæ, ſiue regionem Lunarem habere craſſitiem ſaltem 9. </s>
            <s xml:id="echoid-s6597" xml:space="preserve">ſemidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s6598" xml:space="preserve">terræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6599" xml:space="preserve">Tyconicas au-
              <lb/>
            tem obſeruationes tanquam exactiores, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6600" xml:space="preserve">accurationes libenter omnes huius tempeſtatis aſtronomi ample-
              <lb/>
            c
              <unsure/>
            tuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6601" xml:space="preserve">ex quibus ſatis diſtantia ſiue locus Lunæ cognitus euadit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6602" xml:space="preserve">An vero Lunæ cælum, ſiue regio extra
              <lb/>
            hos 9. </s>
            <s xml:id="echoid-s6603" xml:space="preserve">terræ ſemid. </s>
            <s xml:id="echoid-s6604" xml:space="preserve">tam ſupra, quam infra excurrat, neminem puto. </s>
            <s xml:id="echoid-s6605" xml:space="preserve">indubitanter affirmare poſſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s6606" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div141" type="section" level="1" n="89">
          <head xml:id="echoid-head98" style="it" xml:space="preserve">De motibus Lunæ
            <unsure/>
          . Cap. II.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6607" xml:space="preserve">VT motum Lunę rectè intelligamus in primis neceſſe eſt circulum aſſignare per quem iter ſuum conficit,
              <lb/>
            atque hunc circulum, qui ipſius eſt via in cælo probè imaginari. </s>
            <s xml:id="echoid-s6608" xml:space="preserve">habeat igitur lector ob oculos ſphæram
              <lb/>
            materia. </s>
            <s xml:id="echoid-s6609" xml:space="preserve">em; </s>
            <s xml:id="echoid-s6610" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6611" xml:space="preserve">zodiacum intuens imaginetur in eo alteram, vt ita dicam eclyptica, ſiue potius circulum, qui
              <lb/>
            totam zodiaci longitudinem ſecet, ſed non per medium vti facit eclyptica; </s>
            <s xml:id="echoid-s6612" xml:space="preserve">verum ipſam eclypticam ſecet
              <lb/>
            in duobus punctis oppoſitis, ita vt vna ipſius medietas reſpectu eclypticæ ſit borealis, altera vero auſtralis; </s>
            <s xml:id="echoid-s6613" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6614" xml:space="preserve">
              <lb/>
            vtrinque ab eclyptica, tam in boream, quam in auſtrum, ad ſummum recedat per grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s6615" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s6616" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>