Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N18B2D" level="4" n="9" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N18F57">
                  <s xml:id="N18F72" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Primi tractatus" file="0092" n="92"/>
                  et ſic conſequenter: igitur ꝓpoſitum. </s>
                  <s xml:id="N18F8A" xml:space="preserve">Arguitur an-
                    <lb/>
                  tecedens / quoniam qualitas acquiſita in ſecunda ꝑ­
                    <lb/>
                  te propoſtiouali eſt equalis qualitati acquiſite in
                    <lb/>
                  medietate prime partis proportionalis </s>
                  <s xml:id="N18F93" xml:space="preserve">(Uolo em̄
                    <lb/>
                   acquirat vniformiter) et aquiritur in duplo mino­
                    <lb/>
                  ri tempore quam ſit illa medietas prime partis ꝓ-
                    <lb/>
                  portionalis / vt conſtat intelligenti quintum caput
                    <lb/>
                  prime partis: igitur ī duplo velocius acquiritur il­
                    <lb/>
                  la qualitas in ſecunda parte ꝓportionali quam in
                    <lb/>
                  prima. </s>
                  <s xml:id="N18FA2" xml:space="preserve">Et iſto modo arguatur de qualitate acquiſi­
                    <lb/>
                  ta in tertia parte ꝓportionali reſpectu qualitatis
                    <lb/>
                  acquiſite in ſecunda. </s>
                  <s xml:id="N18FA9" xml:space="preserve">Bene tamen concedo pro reſo­
                    <lb/>
                  lutione argumenti /  illa poña verſus extremum in­
                    <lb/>
                  tenſius deueniendo in infinitum velociter intendi-
                    <lb/>
                  tur / vt probat argumentum.
                    <note position="left" xlink:href="note-0092-01a" xlink:label="note-0092-01" xml:id="N18FC2" xml:space="preserve">1. correl.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18FB7" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequitur pri-
                    <lb/>
                  mo /  ſtat aliquid in infinitum velociter augeri ac-
                    <lb/>
                  quirendo preciſe quantitatem pedalem in hora.</s>
                </p>
                <p xml:id="N18FC8">
                  <s xml:id="N18FC9" xml:space="preserve">Patet hoc ſupponendo /  hora diuidatur per par­
                    <lb/>
                  tes proportionales proportione quadrupla, aut
                    <lb/>
                  quintupla (in idem redit) et vnum corpus in prima
                    <lb/>
                  parte ꝓportionali acquirat ſemipedale, et in ſecun­
                    <lb/>
                  da quartam partem pedalis, et in tertia octauaꝫ, et
                    <lb/>
                  ſic conſequenter in ſubdupla ꝓportione. </s>
                  <s xml:id="N18FD6" xml:space="preserve">quo poſi-
                    <lb/>
                  to manifeſtū ē (vt patet ex ſolutione argumenti) / 
                    <lb/>
                  illud corpus in infinitum velociter augetur: et tamē
                    <lb/>
                  ſolum finite augetur acquirendo adequate quan-
                    <lb/>
                  titatem pedalem in hora: </s>
                  <s xml:id="N18FE1" xml:space="preserve">Nam acquirit infinita cõ­
                    <lb/>
                  tinue ſe habentia in ꝓportione dupla: igit̄̄ reſiduū
                    <lb/>
                  a primo eſt equale primo / vt patet ex ſecundo corre-
                    <lb/>
                  lario tertie concluſionis quinti capitis preallega-
                    <lb/>
                  to: et primo acquiſitum eſt ſemipedale: ergo totum
                    <lb/>
                  eſt pedale.
                    <note position="left" xlink:href="note-0092-02a" xlink:label="note-0092-02" xml:id="N18FFC" xml:space="preserve">2. correl.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N18FF3" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſecundo /  aliquid in infini-
                    <lb/>
                  tum tarde intenditur: et tamen finite intenditur.</s>
                </p>
                <p xml:id="N19002">
                  <s xml:id="N19003" xml:space="preserve">Probatur ponendo /  hora diuidatur per partes
                    <lb/>
                  ꝓportionales ꝓportione dupla: et in prima parte
                    <lb/>
                  ꝓportiõali aliquod corpus acquirat quatuor gra­
                    <lb/>
                  dus, et in ſecunda vnum, et in tertia vnam quartam
                    <lb/>
                  vnius gradus: et ſic conſequenter procedendo per ꝑ­
                    <lb/>
                  tes ꝓportionales proportione quadrupla. </s>
                  <s xml:id="N19010" xml:space="preserve">quo po­
                    <lb/>
                  ſito manifeſtum eſt /  illud corpus in infinitum tar­
                    <lb/>
                  de intenditur: quoniaꝫ in ſecunda parte proportio­
                    <lb/>
                  nali in duplo tardius quaꝫ in prima, et ī tertia ī du­
                    <lb/>
                  plo tardius quam in ſecunda, et ſic conſequēter: igi­
                    <lb/>
                  tur in infinitum tarde intenditur. </s>
                  <s xml:id="N1901D" xml:space="preserve">Probatur ante-
                    <lb/>
                  cedens / quoniam in ſecunda parte tale corpꝰ acqui­
                    <lb/>
                  rit ſubduplam intenſionem ad intenſionem acqui-
                    <lb/>
                  ſitam in medietate prime partis: et medietas prime
                    <lb/>
                  et ſecunda ſunt equales: igitur ī equali tempore ſub­
                    <lb/>
                  duplam intenſionem acquirit / et per conſequens in
                    <lb/>
                  duplo tardius intenditur. </s>
                  <s xml:id="N1902C" xml:space="preserve">Et ſic ꝓbabitur de qua-
                    <lb/>
                  litate acquiſita in tertia, et de quacun alia reſpe-
                    <lb/>
                  ctu qualitatis acquiſite in parte precedenti eaꝫ im­
                    <lb/>
                  mediate. </s>
                  <s xml:id="N19035" xml:space="preserve">igitur propoſitum. </s>
                  <s xml:id="N19038" xml:space="preserve">Sed  finite intenda-
                    <lb/>
                  tur patet: quia preciſe in toto tempore illo acquirit
                    <lb/>
                  quin gradus cum tertia. </s>
                  <s xml:id="N1903F" xml:space="preserve">Nam in prima parte ꝓ-
                    <lb/>
                  portionali acquirit quatuor gradus: et in ſecunda
                    <lb/>
                  vnum: et ſic conſequenter ꝓcedendo per partes pro­
                    <lb/>
                  portionales proportione quadrupla: ergo reſiduū
                    <lb/>
                  ab acquiſito in prima eſt ſubtriplum ad illud / vt pa­
                    <lb/>
                  tet ex ſecundo correlario preallegato: ſed acquiſi-
                    <lb/>
                  tum in prima eſt quatuor graduum: igitur acquiſi-
                    <lb/>
                  tum in omnibus ſequentibus a prima eſt gradꝰ cū
                    <lb/>
                  tertia: et ſic totum eſt quin graduum cuꝫ tertia / qḋ
                    <lb/>
                  fuit probandum.
                    <note position="left" xlink:href="note-0092-03a" xlink:label="note-0092-03" xml:id="N19074" xml:space="preserve">3. correl.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N19059" xml:space="preserve">¶ Sequitur tertio /  infinite intē­
                    <lb/>
                  di eſt infinitam qualitatem acquirere vel infinitam
                    <lb/>
                  intenſionem: ſed in infinitum velociter intendi eſt in
                    <lb/>
                  aliquo tempore aliquam qualitatē acquirere ali-
                    <lb/>
                  quanta velocitate: et aliam in duplo maiori veloci-
                    <lb/>
                  tate (ſiue ſit tanta ſiue minor non eſt cura) et aliam
                    <cb chead="Capitulum nonum"/>
                  in triplo maiori: et ſic conſequenter vt poteſt exem-
                    <lb/>
                  plo primi correlarii oſtendi. </s>
                  <s xml:id="N1906B" xml:space="preserve">Conſimiliter diffini-
                    <lb/>
                  as in infinnitum tarde intendi.</s>
                </p>
                <note position="right" xml:id="N1907A" xml:space="preserve">4. correl.</note>
                <p xml:id="N1907E">
                  <s xml:id="N1907F" xml:space="preserve">¶ Sequitur quarto /  quamuis poña non variata
                    <lb/>
                  intendens motum ſuum per medium vniformiter
                    <lb/>
                  difforme velocius intendat motum ſuum continuo
                    <lb/>
                  tranſeundo partem minus reſiſtentem quam ma-
                    <lb/>
                  gis reſiſtentem: nichilominus tamen poña non va-
                    <lb/>
                  riata difformiter intendens motum ſuum per me-
                    <lb/>
                  dium difforme per quod poña minor continuo vni­
                    <lb/>
                  formiter intendit motum ſuum: velocius ītendit ip­
                    <lb/>
                  ſa potentia maior non variata motum ſuum tran-
                    <lb/>
                  ſeundo partem magis reſiſtentem quam minus re-
                    <lb/>
                  ſiſtentem. </s>
                  <s xml:id="N19096" xml:space="preserve">Prima pars correlarii patet ex quadra­
                    <lb/>
                  geſima concluſione quinti capitis huius tractatus
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1909C" xml:space="preserve">Et ſecunda probatur / quia quacun parte data ꝓ-
                    <lb/>
                  portionabili illius medii procedendo a minoribus
                    <lb/>
                  verſus maiores in qua aliqualiter ītendit talis po­
                    <lb/>
                  tentia maior motum ſuum: in aliqua minore prece­
                    <lb/>
                  dente magis reſiſtente velocius intendebat motum
                    <lb/>
                  ſuum cum in infinitum velociter antea intendebat
                    <lb/>
                  motum ſuum / vt patet ex tertio correlario quinte cõ­
                    <lb/>
                  cluſionis ſeptimi capitis huius tractatus: igitur ve­
                    <lb/>
                  locius intendebat talis potentia motum ſuum cum
                    <lb/>
                  parte magis reſiſtente / quod fuit probandum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N190B1">
                  <s xml:id="N190B2" xml:space="preserve">Quarto contra ſecundam concluſio-
                    <lb/>
                  nem octaui capitis arguitur ſic / quia ſi illa eſſet ve-
                    <lb/>
                  ra ſequeretur /  vbi aliqua potentia inuariata ali­
                    <lb/>
                  quod medium inuariatum tranſeundo cõtinuo vni­
                    <lb/>
                  formiter remittit motum ſuum ad non gradum in
                    <lb/>
                  puncto terminatiuo eiuſdem medii in extremo intē­
                    <lb/>
                  ſiori: omnem potentiam maiorem idem mediã trã­
                    <lb/>
                  ſeundo adequate vniformiter continuo poſſe remit­
                    <lb/>
                  tere motum ſuum ad non gradum in eodem puncto
                    <lb/>
                  terminatiuo per continuam ſue potentie remiſſio-
                    <lb/>
                  nem / ſed hoc eſt falſum: igitur et concluſio. </s>
                  <s xml:id="N190C9" xml:space="preserve">Falſitas
                    <lb/>
                  conſequentis probatur / et capio a. poñam que habe­
                    <lb/>
                  at ad punctum initiatiuum c. medii quod inuaria-
                    <lb/>
                  tum b. poña inuariata pertranſit continuo vnifor-
                    <lb/>
                  miter remittēdo motum ſuum ad non gradum etc.
                    <lb/>
                  ꝓportionem in ſexquialtero maiorem quam b. ad
                    <lb/>
                  idem punctum: et arguo ſic / a. potentia tranſeūdo c.
                    <lb/>
                  medium non valet vniformiter continuo remittere
                    <lb/>
                  motum ſuum vſ ad non gradum in puncto termi­
                    <lb/>
                  natiuo c. medii in extremo intenſiori per continuaꝫ
                    <lb/>
                  ſue potentie remiſſionem: igitur non vbi potentia ī­
                    <lb/>
                  uariata aliquod medium tranſeundo inuariatum
                    <lb/>
                  etc. ad non gradum in puncto terminatiuo etc. om-
                    <lb/>
                  nis potentia maior idem medium tranſeundo ade­
                    <lb/>
                  quate, vniformiter continuo poteſt remittere motū
                    <lb/>
                  ſnum vſ ad non gradum in eodem puncto termi-
                    <lb/>
                  natiuo per continuam ſue potentie remiſſionem. </s>
                  <s xml:id="N190EC" xml:space="preserve">qḋ
                    <lb/>
                  eſt oppoſitum conſequentis. </s>
                  <s xml:id="N190F1" xml:space="preserve">Antecedens probatur /
                    <lb/>
                  quia ſi a. potentia tranſeundo c. medium valet re-
                    <lb/>
                  mittere motum ſuum vſ ad non gradum in pūcto
                    <lb/>
                  terminatiuo etc. per continuam ſue poñe remiſſio-
                    <lb/>
                  nem: maxime remitteret vniformiter continuo mo-
                    <lb/>
                  tum ſuum vſ ad non gradum in puncto termina-
                    <lb/>
                  tiuo etc. caſu quo b. poña inuariata inciperet moue­
                    <lb/>
                  ri a puncto initiatiuo ſecunde partis ꝓportionalis
                    <lb/>
                  c. medii diuiſi in partes ꝓportionales ꝓportione
                    <lb/>
                  ſexquialtera verſus extremum intenſius eiuſdem c.
                    <lb/>
                  medii: et a. potentia a puncto initiatiuo c. medii ver­
                    <lb/>
                  ſus extremum intenſius eiuſdem: taliter  cõtinuo
                    <lb/>
                  per ſui variationem in ſexquialtero velocius moue­
                    <lb/>
                  retur a. quam b. ſed hoc non: igitur </s>
                  <s xml:id="N1910E" xml:space="preserve">Maior ptꝫ / q2
                    <lb/>
                  tunc tam a. quam b. eque primum deuenirent ad pū­
                    <lb/>
                  ctum terminatiuum c. medii in quo vtra remitte-
                    <lb/>
                  ret motū ſuum ad non gradum: cū a. per caſum in </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>