T'GHEGHEVEN. Laet AB een pilaer sijn diens as CD, ende vastpunt E, ende roerlick punt F, waer an gheuoucht is t'scheefhefwicht G, dat den pilaer in die ghestalt houdt, ende also dat sijn scheefheflini HF rechthouckich op den as CD is; Laet oock an F gheuoucht worden t'scheefhefwicht I, euen an G, ende sijn scheefheflini sy KF.
T'BEGHEERDE. Wy moeten bewysen dat G meerder ghewelt doet anden pilaer, dan I, oock gheen meerder ghewelt daer an doen en can.
T'BEREYTSEL. Laet ons an F voughen t'rechthefwicht L dat den pilaer in die ghestalt houden can, diens rechtheflini FM. T'BEWYS.
A. Alle hefwicht dat minder reden heeft tot L, dan siin heflini tot FM, is te licht om den pilaer in die ghestalt te houden, duer het 20. voorstel:
I. I is hefwicht dat minder reden heeft tot L, dan siin heflini KF tot FM:
I. T'hefwicht I dan is te licht om den pilaer in die ghestalt te houden.
DES bewyfredens tweede voorstel wort aldus bethoont, T'ghewicht
79[Figure 79] G (t'welck den pilaer in die ghestalt houdt) heeft sulcken reden tot L, als HF tot FM, maer I is euen an G, ende KF is meerder dan FH , daerom I heeft minder reden tot L, dan KF tot FM, waer duer soo wy bouen gheseyt hebben, t'ghewicht I is te licht om den pilaer in die ghestalt te houden; maer G cander hem in houden, G dan doet anden pilaer meerder ghewelt dan I. Maer dat G daer an gheen meerder doen en can, is daer uyt openbaer, dat van F op de sijde des pilaers gheen corter lini en can ghetrocken worden dan FH, anghesien sy daer op rechthouckich is.
47.v.i.b.
T'BESLVYT. Als dan des ghewichts trecklini rechthouckich op den as is, soo doedet an den pilaer ghegheuener ghestalt de grootste ghewelt, t'welck wy bewysen moesten.
VERVOLGH.
HET blijft dat hoe de houcken der trecklinien vande ghewichten, op den as den rechthouck naerder sijn, hoe de ghewichten meerder ghewelt doen; Ende ter contrarie hoe sy vanden rechthouck meer verschillen, hoe de ghewichten minder ghewelt doen.