Protheoria III.
PROTHEORIA
TERTIA.
TERTIA.
Devi Rarefactiva; ſeu de tertio Hydro-pnev
maticarum Machinarum Principio.
maticarum Machinarum Principio.
§. I.
RArefactionem ingentes ſuppeditare vires vt
alijs corporibus, ita aquæ & aëri, ad ea in omnem ſi
tus differentiam impellendam, multòque magis ad
hydro-pnevmatica omnis generis technaſmata mo
lienda; is ſolus ignorare poteſt, qui ſtupendos ipſius effectus igno
rat. videmus quotidie, miramurque, ac plangimus ſtragem,
quam πολιοχῃταὶ nitrato & ſulphureo pulvere intra bombarda
rum militarium anguſtias rarefacto edunt, in ſternendis non ho
minibus tantùm, ſed ædibus, turribus, propugnaculis, atque
adeo vrbibus integris. Non Iovis tantummodo fulmina imita
tur rarefactio in bombardis, ſed Plutonis etiam iras æmulatur in
ſubterraneis cuniculis; tantò pernicioſiore ſtrage, quantò mi
nùs patente. Excavant Martiales Architecti à loco obſidionis
ad vſque propugnaculum, cui ruinam minantur, viam anfra
ctuoſam, anguſtamque, magneticæ pixidis ductu, uti inter alios
docet P. Athanaſius Kircherus lib. 2. de Arte Magnet. par. 2. cap. 1.
Probl. 7. & nos in Pantometro Kircherianolib. 5. Ichnographi
co Probl. 8. Sub loco deinde ruinæ deſtinato Cameram con
ſtruunt laxiorem, eamque implent pulveris tormentarij vaſis,
& oſtium claudunt, relicto exiguo foramine, perque viam totam
ignis pabulum ſternunt, & egreſſi ignem applicant; qui ſerpens
per viam accendit pulveris maſſam omnem Camerâ concluſam,
itàque rarefacit, dilatatque, ut anguſtiarum impatiens, & laxio
rem quærens locum, impoſitam ſibi molem diſiiciat horribili
fremitu, nec minori terrore, quàm damno. Nihil unquam
magis ſimile terræ motui, qui & ipſe rarefactionis eſt effectus
alijs corporibus, ita aquæ & aëri, ad ea in omnem ſi
tus differentiam impellendam, multòque magis ad
hydro-pnevmatica omnis generis technaſmata mo
lienda; is ſolus ignorare poteſt, qui ſtupendos ipſius effectus igno
rat. videmus quotidie, miramurque, ac plangimus ſtragem,
quam πολιοχῃταὶ nitrato & ſulphureo pulvere intra bombarda
rum militarium anguſtias rarefacto edunt, in ſternendis non ho
minibus tantùm, ſed ædibus, turribus, propugnaculis, atque
adeo vrbibus integris. Non Iovis tantummodo fulmina imita
tur rarefactio in bombardis, ſed Plutonis etiam iras æmulatur in
ſubterraneis cuniculis; tantò pernicioſiore ſtrage, quantò mi
nùs patente. Excavant Martiales Architecti à loco obſidionis
ad vſque propugnaculum, cui ruinam minantur, viam anfra
ctuoſam, anguſtamque, magneticæ pixidis ductu, uti inter alios
docet P. Athanaſius Kircherus lib. 2. de Arte Magnet. par. 2. cap. 1.
Probl. 7. & nos in Pantometro Kircherianolib. 5. Ichnographi
co Probl. 8. Sub loco deinde ruinæ deſtinato Cameram con
ſtruunt laxiorem, eamque implent pulveris tormentarij vaſis,
& oſtium claudunt, relicto exiguo foramine, perque viam totam
ignis pabulum ſternunt, & egreſſi ignem applicant; qui ſerpens
per viam accendit pulveris maſſam omnem Camerâ concluſam,
itàque rarefacit, dilatatque, ut anguſtiarum impatiens, & laxio
rem quærens locum, impoſitam ſibi molem diſiiciat horribili
fremitu, nec minori terrore, quàm damno. Nihil unquam
magis ſimile terræ motui, qui & ipſe rarefactionis eſt effectus