Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686
page |< < (80) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div17" type="section" level="1" n="14">
          <pb o="80" file="0092" n="92" rhead="Diſſertatio Quarta."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2483" xml:space="preserve">Philoſopho Naturam ſpeculanti, rerumque principia venanti,
              <lb/>
            quas mutationi obnoxias Phyſicus contemplatur, quid procli-
              <lb/>
            uius fuit, quàm manifeſtis illis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2484" xml:space="preserve">extra omnem controuerſiam
              <lb/>
            poſitis fundamentis inniti, videlicet, Rem nullam de nihilo ori-
              <lb/>
            ri, Nullam in nihilum occidere? </s>
            <s xml:id="echoid-s2485" xml:space="preserve">vt enim neceſſe eſt lancem in li-
              <lb/>
            brâ ponderibus impoſitis deprimi, ſic animum perſpicuis cedere,
              <lb/>
            vt cum Cicerone loquar *in Lucullo.</s>
            <s xml:id="echoid-s2486" xml:space="preserve">* Materiam igitur aliquam eſſe
              <lb/>
            neceſſe eſt, quam fingat & </s>
            <s xml:id="echoid-s2487" xml:space="preserve">formet effectio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2488" xml:space="preserve">ſi diſſoluatur, inte-
              <lb/>
            reat non in nihilum, ſed in ſuas partes: </s>
            <s xml:id="echoid-s2489" xml:space="preserve">Nulla quippe vis, vt
              <lb/>
            eunti per ſingula patebit, mutationem in mundo moliri poteſt
              <lb/>
            (quæcunque tandem vis illa ſit, præter Deum) quin aliquid ali-
              <lb/>
            cui detrahat, ſibique aſſumat, in quo facultatem ſuam exer-
              <lb/>
            ceat. </s>
            <s xml:id="echoid-s2490" xml:space="preserve">Quapropter Mutationis generatim atque vniuersè acceptæ
              <lb/>
            principium optimo iure ſtatuendum eſt illud, *Ex quo aliquid fit:</s>
            <s xml:id="echoid-s2491" xml:space="preserve">*
              <lb/>
            hæc autem eſt, ſi explicemus atque excutiamus intelligentiam
              <lb/>
            noſtram, ipſiſſima notio *Materiæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2492" xml:space="preserve">* Ideò, quamuis à Naturâ ad-
              <lb/>
            hiberentur in ipſâ rerum effectione minutiſſimæ particulæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s2493" xml:space="preserve">indi-
              <lb/>
            uiduæ, quæ dirimi diſtrahique non poſſint, primùm fortaſsè con-
              <lb/>
            fuſæ, poſtea in ordinem adductæ, non continuò Atomis rerum
              <lb/>
            principia tribuenda ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s2494" xml:space="preserve">quia ſcilicet non ob id ipſum, quia Ato-
              <lb/>
            mi ſint & </s>
            <s xml:id="echoid-s2495" xml:space="preserve">indiuidua corpuſcula, ſed ex eâ tantùm parte Principij
              <lb/>
            ratio illis conuenit, quatenus ex ijs conſtat id, quod fit; </s>
            <s xml:id="echoid-s2496" xml:space="preserve">vno-
              <lb/>
            verbo, quia Materia eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s2497" xml:space="preserve">ſiuè demum particulæ illæ diuiduæ ſint,
              <lb/>
            ſiuè indiuiduæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2498" xml:space="preserve">Similiter parum refert, an ad hæc peruulgata & </s>
            <s xml:id="echoid-s2499" xml:space="preserve">
              <lb/>
            nota quatuor Elementa Ignem, Aërem, Aquam, Terram perti-
              <lb/>
            neantea, ex quibus corporum viciſſitudines gignuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2500" xml:space="preserve">non enim
              <lb/>
            quia Ignis, aut Aĕr, aut Aqua, aut Terra, ſed quia Materia
              <lb/>
            ſunt, ex qua res fiunt, Mutationis Principium cenſentur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2501" xml:space="preserve">id quod
              <lb/>
            æquè tribuendum eſſet cuicunque naturæ, quæ nullam cum hiſce
              <lb/>
            elementis communionem haberet, modo ex illâ res, quæ gigni-
              <lb/>
            tur, conſtaret. </s>
            <s xml:id="echoid-s2502" xml:space="preserve">Propterea reiectis Atomis, atque vulgaribus
              <lb/>
            Elementis, cœteriſque huiuſmodi, quatenus propriâ ſingulorum
              <lb/>
            notione comprehenduntur, hoc vnum omnibus, quæ fiunt, com-
              <lb/>
            mune eſt, vt ex Materiâ ortum ducant. </s>
            <s xml:id="echoid-s2503" xml:space="preserve">Non quod vnam eſſe re-
              <lb/>
            rum omnium Materiam Formarum varietate diſtinctam, quemad-
              <lb/>
            modum cognatæ ſpecies, differentijs diſcretæ, generis commu-
              <lb/>
            nione iunguntur, vſquam apertè docentem Philoſophum repere-
              <lb/>
            rim; </s>
            <s xml:id="echoid-s2504" xml:space="preserve">ſed id vniuſcuiuſque Materiam dicit, ex quo illud per ſe </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>