Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] CHRISTOPHORI CLAVII BAMBERGENSIS EX SOCIETATE IESV IN SPH AERAM IOANNIS DE SACRO BOSCO COMMENTARIVS, Nunc tertio ab ipſo Auctore recognitus, & pleriſque in locis locupletatus. PERMISSV SVPERIORVM.
[3.] VENETIIS, MD XCI.
[4.] AD LECTOREM.
[5.] MAX-PLANCK-INSTITUT FÜR WISSENSCHAFTSGESCHICHTE Bibliothek
[6.] IO. IA COBO TONIALO VIRO ERVDITISSIMO. IO. BAPTISTA CIOTVS S.P.D.
[7.] INDEX RERVM, ET VERBORVM, QV AE HIS COMMENTARIIS CONTINENTVR.
[8.] INDEX.
[9.] INDEX.
[10.] INDEX.
[11.] INDEX
[12.] INDEX
[13.] INDEX
[14.] INDEX
[15.] INDEX.
[16.] INDEX
[17.] INDEX.
[18.] INDEX.
[19.] INDEX.
[20.] INDEX.
[21.] INDEX.
[22.] INDEX.
[23.] INDEX.
[24.] INDEX.
[25.] INDEX.
[26.] INDEX.
[27.] INDEX.
[28.] INDEX.
[29.] INDEX.
[30.] INDEX.
< >
page |< < (56) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div165" type="section" level="1" n="56">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2746" xml:space="preserve">
              <pb o="56" file="092" n="93" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            cit enim grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s2747" xml:space="preserve">360. </s>
            <s xml:id="echoid-s2748" xml:space="preserve">tertia 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s2749" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s2750" xml:space="preserve">quarta 31. </s>
            <s xml:id="echoid-s2751" xml:space="preserve">Hoc autẽ ſpaciũ, ſeu tempus 49000.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2752" xml:space="preserve">annor
              <unsure/>
            ũ appellari ſolet à pleriſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2753" xml:space="preserve">annus Platonicus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2754" xml:space="preserve">Hoc enim interuallo ſidc-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-092-01" xlink:href="note-092-01a" xml:space="preserve">Annus Pla-
                <lb/>
              @oni@@s.</note>
            ra omnia ad eundem ſitum redi
              <unsure/>
            tura autumant; </s>
            <s xml:id="echoid-s2755" xml:space="preserve">Immo quidam volunt, tunc
              <lb/>
            omnia quæcunque in mundo ſunt, eodem ordine eſſe reditura, quo nunc cer
              <lb/>
            nuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2756" xml:space="preserve">Sed temerè hoc aſſerere videntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2757" xml:space="preserve">Cum enim ſecundũ pleroſque mo-
              <lb/>
            tus cælorum ſint inter ſe incommenſurabiles, fieri non poteſt, vt vnquam om-
              <lb/>
            nia ſidcra eundem ſitum & </s>
            <s xml:id="echoid-s2758" xml:space="preserve">ordinem, quem nunc habent, aut olim habuerunt,
              <lb/>
            obtinere poſſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s2759" xml:space="preserve">Mouit aũt fortaſſis Alphonſum Regem, vt aſſereret periodũ
              <lb/>
            huius motus compleri in ſpacio 49000. </s>
            <s xml:id="echoid-s2760" xml:space="preserve">annorum, quoniam videbat ſuo tem-
              <lb/>
            pore Aequinoctia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2761" xml:space="preserve">ſolſtitia quotannis in Calendario retrocedere per Min.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2762" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s2763" xml:space="preserve">ſec. </s>
            <s xml:id="echoid-s2764" xml:space="preserve">44. </s>
            <s xml:id="echoid-s2765" xml:space="preserve">vnius horæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s2766" xml:space="preserve">Et in annis 400. </s>
            <s xml:id="echoid-s2767" xml:space="preserve">per dies ferme 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s2768" xml:space="preserve">Ita vt in dicto ſpacio
              <lb/>
            annorum 49000. </s>
            <s xml:id="echoid-s2769" xml:space="preserve">ad priſtinã quaſi ſedem redeant. </s>
            <s xml:id="echoid-s2770" xml:space="preserve">Ptolomęus autem aſſeuerat,
              <lb/>
            hunc motũ perfici in 36000. </s>
            <s xml:id="echoid-s2771" xml:space="preserve">annorum circulo, ita vt Nonus orbis vnũ gradum
              <lb/>
            percu@rat in 100. </s>
            <s xml:id="echoid-s2772" xml:space="preserve">annis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2773" xml:space="preserve">Albategnius vero vult, iſtum motum abſolui ſpacio
              <lb/>
            23760. </s>
            <s xml:id="echoid-s2774" xml:space="preserve">annorum, ita vt peragret vnum gradum in 66. </s>
            <s xml:id="echoid-s2775" xml:space="preserve">annis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2776" xml:space="preserve">Qua vero de cau-
              <lb/>
            ſa tam varie de periodo huius motus ſenſerint Aſtronomi mox declarabitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s2777" xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-092-02" xlink:href="note-092-02a" xml:space="preserve">Quilibet or
                <lb/>
              bis mouet
                <lb/>
              ſuo motu
                <lb/>
              inferiorem
                <lb/>
              ſibi conti-
                <lb/>
              guum.</note>
            Nunc ratum ſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2778" xml:space="preserve">certum, Nonum orbem motu iſto tardi
              <unsure/>
            ſſimo ab occidente
              <lb/>
            in orientem trahere ſecum 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s2779" xml:space="preserve">inferiores ſphæras celeſtes, nullo vero
              <unsure/>
            pacto ſu-
              <lb/>
            premam ſphæram. </s>
            <s xml:id="echoid-s2780" xml:space="preserve">Iuxta enim ſententiam Aſtronomorum, qnicunque orbis ſu
              <lb/>
            perior ſuo motu circunfert inferiorem ſibi contiguum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2781" xml:space="preserve">concentricum, non
              <lb/>
            autem ſuperiorem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2782" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2783" xml:space="preserve">OCTAVVS orbis præter duos iſtos motus prædictos ſibi ab alienis or-
              <lb/>
            bibus impreſſos, peculiarem adhuc, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2784" xml:space="preserve">proprium motum habet, quem vocant
              <lb/>
            motum acce
              <unsure/>
            ſſus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2785" xml:space="preserve">receſſus, ſeu motum trepidationis, vt ſupra d@ximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2786" xml:space="preserve">Hic au
              <lb/>
            tem motus fit ſuper principia ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2787" xml:space="preserve">♎, nonæ ſphæræ, tanquã polos. </s>
            <s xml:id="echoid-s2788" xml:space="preserve">Principia
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-092-03" xlink:href="note-092-03a" xml:space="preserve">Motus tre-
                <lb/>
              pidationis.</note>
            enim ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2789" xml:space="preserve">♎, octauæ ſphæræ circa initia ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2790" xml:space="preserve">♎, nonæ ſphæræ, deſcribũt cir-
              <lb/>
            culos quoſdam paruos, quorum ſemidiametri continent 9. </s>
            <s xml:id="echoid-s2791" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s2792" xml:space="preserve">Tantũ enim
              <lb/>
            diſt
              <unsure/>
            ãt initia ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2793" xml:space="preserve">♎, octauę ſphæræ à principijs ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2794" xml:space="preserve">♎, nonæ ſphæræ, iuxta
              <lb/>
            doctrinam Alphonſi Regis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2795" xml:space="preserve">Ex hoc vero motu principiorum ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2796" xml:space="preserve">♎, octauæ
              <lb/>
            ſphæræ circa principia ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2797" xml:space="preserve">♎, nonæ ſphæræ conſequitur, nullum aliud pun-
              <lb/>
            ctum octaui cæli circulum perfectum abſoluere, ſed quodãmodo titubare, hoc
              <lb/>
            eſt, nunc accedere ad polum arcticũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2798" xml:space="preserve">ab antatctico remoueri, nunc vero à po-
              <lb/>
            lo ar
              <unsure/>
            ctico diſcedere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2799" xml:space="preserve">ad antarcticum accedere. </s>
            <s xml:id="echoid-s2800" xml:space="preserve">Periodus iſtius motus cõple-
              <lb/>
            ctitur ſpacium 7000. </s>
            <s xml:id="echoid-s2801" xml:space="preserve">annorũ, ita vt ſi diuidantur circuli illi parui in 360. </s>
            <s xml:id="echoid-s2802" xml:space="preserve">grad.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2803" xml:space="preserve">in 20. </s>
            <s xml:id="echoid-s2804" xml:space="preserve">annis fere vnus gradus abſoluatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2805" xml:space="preserve">Hoc etiam motu orbes omnium pla-
              <lb/>
            netarum, mouentur, cum ſint cũ octaua ſphæra concentrici. </s>
            <s xml:id="echoid-s2806" xml:space="preserve">Sed vt verum fa-
              <lb/>
            i
              <unsure/>
            eamur, licet propter phænomena, ſeu apparentias, quas paulo poſt adduce-
              <lb/>
            mus, neceſſariò concedendus videatur huiuſmodi motus in octaua ſphæra, vel
              <lb/>
            aliquid ſimile, tamen valde incertum eſt, eum ita fieri, vt Alphonſini docent. </s>
            <s xml:id="echoid-s2807" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Multa enim abſurda illum conſequi videntur, vt alibi docebimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2808" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2809" xml:space="preserve">SATVRNI globus præter dictos tres motus, habet motum proprium,
              <lb/>
            quem conficit ab occidente in orientem annis 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s2810" xml:space="preserve">fere. </s>
            <s xml:id="echoid-s2811" xml:space="preserve">Singulis namque die-
              <lb/>
            bus peragrat in Zodiaco minuta quaſi 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s2812" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s2813" xml:space="preserve">tertia 35.</s>
            <s xml:id="echoid-s2814" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2815" xml:space="preserve">IVPPITER ſuum circuitum explet 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s2816" xml:space="preserve">fere annis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2817" xml:space="preserve">Quolibet enim die
              <lb/>
            pertranſit min. </s>
            <s xml:id="echoid-s2818" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s2819" xml:space="preserve">ſec. </s>
            <s xml:id="echoid-s2820" xml:space="preserve">59. </s>
            <s xml:id="echoid-s2821" xml:space="preserve">ter. </s>
            <s xml:id="echoid-s2822" xml:space="preserve">15.</s>
            <s xml:id="echoid-s2823" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2824" xml:space="preserve">MARS abſoluit ſuum motum ab occaſu in ortum annis fere 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s2825" xml:space="preserve">Percurrit
              <lb/>
            enim in Zodiaco quouis die min. </s>
            <s xml:id="echoid-s2826" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s2827" xml:space="preserve">ſec. </s>
            <s xml:id="echoid-s2828" xml:space="preserve">26. </s>
            <s xml:id="echoid-s2829" xml:space="preserve">ter. </s>
            <s xml:id="echoid-s2830" xml:space="preserve">38.</s>
            <s xml:id="echoid-s2831" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2832" xml:space="preserve">SOL conficit ſuum iter ab occidente in orientem diebus 365. </s>
            <s xml:id="echoid-s2833" xml:space="preserve">horis 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s2834" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>