Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78

9341PARS PRIMA. ratione quacunque lineola quæcunque ſecari ſane poſſit; adeo-
que uti nullus eſt limes raritatis auctæ, ita etiam nullus erit
auctæ denſitatis.

90. Sed & illud commodum accidet, quod ita omne conti-
11Et ad exclu-
dendum conti-
nuum exten-
ſum, & infini-
tum in exiſten-
tibus. nuum coexiſtens eliminabitur e Natura, in quo explicando
uſque adeo deſudarunt, & fere incaſſum, Philoſophi, nec id-
circo diviſio ulla realis entis in inſinitum producii poterit, nec
hærebitur, ubi quæratur, an numerus partium actu diſtincta-
rum, & ſeparabilium, ſit finitus, an infinitus; nec alia ejuſ-
modi ſane innumera, quæ in continui compoſitione uſque adeo
negotium ſaceſſunt Philoſophis, jam habebuntur. Si enim pri-
ma materiæ elementa ſint puncta penitus inextenſa, & indi-
viſibilia, a ſe invicem aliquo intervallo disjuncta; jam erit
finitus punctorum numerus in quavis maſſa: nam diſtantiæ
omnes finitæ erunt; infiniteſimas enim quantitates in ſe determi-
natas nullas eſſe, ſatis ego quidem, ut arbitror, luculenter de-
monſtravi & in diſſertatione De Natura, & Uſu infinitorum,
ac infinite paruorum, & in diſſertatione De Lege Continuitatis,
& alibi. Intervallum quodcunque finitum erit, & diviſibile
utique in infinitum per interpoſitionem aliorum, atque alio-
rum punctorum, quæ tamen ſingula, ubi fuerint poſita, finita
itidem erunt, & aliis pluribus, finitis tamen itidem, ubi ex-
titerint, locum relinquent, ut infinitum ſit tantummodo in
poſſibilibus, non autem in exiſtentibus, in quibus poſſibilibus
ipſis omnem poſſibilium ſeriem idcirco ego appellare ſoleo
conſtantem terminis finitis in infinitum, quod quæcunque,
quæ exiſtant, finita eſſe debeant, ſed nullus ſit exiſtentium
finitus numerus ita ingens, ut alii, & alii majores, ſed iti-
dem finiti, haberi non poſſint, atque id ſine ullo limite, qui
nequeat præteriri. Hoc autem pacto, ſublato ex exiſtentibus
omni actuali infinito, innumeræ ſane difficultates auſerentur.

91. Cum igitur & poſitivo argumento, a lege virium poſi-
22Inextenſionem
admitti oporte-
re: quærendum
de homogenei-
tate. tive demonſtrata deſumpto, ſimplicitas, & inextenſio primo-
rum materiæ elementorum deducatur, & tam multis aliis vel
indiciis fulciatur, vel emolumentis inde derivatis confirmetur;
ipſa itidem admitti jam debet, ac ſupererit quærendum illud
tantummodo, utrum hæc elementa homogenea cenſeri debeant,
& inter ſe prorſus ſimilia, ut ea initio aſſumpſimus, an vero
heterogenea, ac diſſimilia.

92. Pro homogeneitate primorum materiæ elementorum illud
33Homogeneita.
tem ſuaderi ab
homogeneitate
primi, & ulti-
mi aſymptotici
cruris pro pun-
ctis omnibus. eſt quoddam veluti principium, quod in ſimplicitate, & inex-
tenſione conveniant, ac etiam vires quaſdam habeant utique
omnia. Deinde curvam ipſam virium eandem eſſe omnino in
omnibus illud indicat, vel etiam evincit, quod primum crus re-
pulſivum impenetrabilitatem ſecum trahens, & poſtremum at-
tractivum gravitatem definiens, omnino communia in omni-
bus ſint: nam corpora omnia æque impenetrabilia ſunt, &
vero etiam æque gravia pro quantitate materiæ ſuæ, uti

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78