9381An exustione noua ſubstantia gignatur.
ſtituitur, nec quaſi fortuitò ex co conflatur.
Cœterùm etſi in plu-
ribus eiuſmodi materiam ponamus, quæ non eſſet illis cum cœ-
teris omnibus corporibus communis, ſed intrà certarum ſpecie-
rum terminos cohiberetur, adeò vt ſexcenta & eo amplius Mate-
riæ genera numerari poſſent, non repugnat, vt opinor, Ari-
ſtoteles.
ribus eiuſmodi materiam ponamus, quæ non eſſet illis cum cœ-
teris omnibus corporibus communis, ſed intrà certarum ſpecie-
rum terminos cohiberetur, adeò vt ſexcenta & eo amplius Mate-
riæ genera numerari poſſent, non repugnat, vt opinor, Ari-
ſtoteles.
Dand.
Nonrepugnat profecto:
quippe qui ſub exitum libri pri-
mi Phyſicorum, quid Materiæ nomine intelligat, diſertè pro-
nuncians ait, λέγω γάρ ὑλην τὸ πρῶτον ὑποκ{εί}μενον ἑκαςω (non
ἑκἅςου, vt in quibuſdam parum emendatis Codicibus aliquando
legi perperam ſcriptum, quibus vſus videtur, qui manibus paſ-
ſim teritur Latinus interpres) έξ \~ου γίνεταί τι ἐνυπάοχοντος μὴ κα-
τὰ συμβεβηκός. {εἴ} τε φθ{εί}ρετάι τι, {εἰ}ς τ\~ουτο ἀφίξεται ἔ χατον. Ma-
teriam voco, inquit, illud primum vnicuique conſtitutum, ex
quo non temerè, & caſu, inexiſtente fit aliquid. Vt autem inno-
teſcat, quodnam cenſeri debeat illud primum, notam addit ex
rei interitu deſumptam; id ſcilicet vltimum, in quod vnaquæ-
que res ſoluitur, cùm perit, eius Materia fuit: Immò nihil re-
fert, corpus aliud illa deinceps componat, aut omninò non com-
ponat, quantum quidem ad Materiæ rationem attinet in cor-
pore diſſoluto; eorum enim corporum, quæ ex illâ fieri poſſunt,
Materia eſt, quin neceſſe ſit corpora omnia ex câdem conſtare
poſſe, modò apta ſit, vt ex eâ aliquid fiat, & huic pereunti
ſuperſtes maneat. Nullus itaque dubito aſſerere, non certam ali-
quam naturam inchoatam atque imperfectam ab Ariſtotele Ma-
teriæ vocabulo deſignari, ſed abſtractam quandam à ſingulari-
bus ſimplicibuſque naturis, mentis opificio, notionem; ita vt
Materia ob idipſum, quia Materia eſt, nullum certum naturæ ge-
nus, nullam magnitudinem, nullam qualitatem inferat, ſed nec
repellat, hoc vno contenta, quâ Materia eſt, quodipſa per ſe
fit vltimum, in quod res, cuius illa fuerat origo, ſoluatur. Qua-
propter lib. 7. Metaph. text. 8. dicitur, λέ γω \’δ ὕλην, ἥ Κα\’θ ἁυ τ{ὴν}
μή τετι, μήτε πο\’σ ον, μήτε ἅλλο μήδεν λέγεται, \~ὁις ὠρ@ς {αι} τὸὔν-
ἔ ςι γὰρ τι Κα\’θ \~ὁυ Κατηγορ{έι}τ{αι} τούτων ὲκαςον. *Di@o autem Ma-*
*teriam, quæ ſecundùm ſe neque quid, neque quantum, neque*
*aliud quidpiam dicitur, quibus ens definitur; eſt enim aliquid, de*
*quo horum vnum quodque prædicatur. * Et paucis interiectis conclu-
dit Philoſophus, ως τε τὸ ἔ χατον, Κα\’θ ἁυτὸ ὄυτε τὶ ουτε
mi Phyſicorum, quid Materiæ nomine intelligat, diſertè pro-
nuncians ait, λέγω γάρ ὑλην τὸ πρῶτον ὑποκ{εί}μενον ἑκαςω (non
ἑκἅςου, vt in quibuſdam parum emendatis Codicibus aliquando
legi perperam ſcriptum, quibus vſus videtur, qui manibus paſ-
ſim teritur Latinus interpres) έξ \~ου γίνεταί τι ἐνυπάοχοντος μὴ κα-
τὰ συμβεβηκός. {εἴ} τε φθ{εί}ρετάι τι, {εἰ}ς τ\~ουτο ἀφίξεται ἔ χατον. Ma-
teriam voco, inquit, illud primum vnicuique conſtitutum, ex
quo non temerè, & caſu, inexiſtente fit aliquid. Vt autem inno-
teſcat, quodnam cenſeri debeat illud primum, notam addit ex
rei interitu deſumptam; id ſcilicet vltimum, in quod vnaquæ-
que res ſoluitur, cùm perit, eius Materia fuit: Immò nihil re-
fert, corpus aliud illa deinceps componat, aut omninò non com-
ponat, quantum quidem ad Materiæ rationem attinet in cor-
pore diſſoluto; eorum enim corporum, quæ ex illâ fieri poſſunt,
Materia eſt, quin neceſſe ſit corpora omnia ex câdem conſtare
poſſe, modò apta ſit, vt ex eâ aliquid fiat, & huic pereunti
ſuperſtes maneat. Nullus itaque dubito aſſerere, non certam ali-
quam naturam inchoatam atque imperfectam ab Ariſtotele Ma-
teriæ vocabulo deſignari, ſed abſtractam quandam à ſingulari-
bus ſimplicibuſque naturis, mentis opificio, notionem; ita vt
Materia ob idipſum, quia Materia eſt, nullum certum naturæ ge-
nus, nullam magnitudinem, nullam qualitatem inferat, ſed nec
repellat, hoc vno contenta, quâ Materia eſt, quodipſa per ſe
fit vltimum, in quod res, cuius illa fuerat origo, ſoluatur. Qua-
propter lib. 7. Metaph. text. 8. dicitur, λέ γω \’δ ὕλην, ἥ Κα\’θ ἁυ τ{ὴν}
μή τετι, μήτε πο\’σ ον, μήτε ἅλλο μήδεν λέγεται, \~ὁις ὠρ@ς {αι} τὸὔν-
ἔ ςι γὰρ τι Κα\’θ \~ὁυ Κατηγορ{έι}τ{αι} τούτων ὲκαςον. *Di@o autem Ma-*
*teriam, quæ ſecundùm ſe neque quid, neque quantum, neque*
*aliud quidpiam dicitur, quibus ens definitur; eſt enim aliquid, de*
*quo horum vnum quodque prædicatur. * Et paucis interiectis conclu-
dit Philoſophus, ως τε τὸ ἔ χατον, Κα\’θ ἁυτὸ ὄυτε τὶ ουτε
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib